สมัครสมาชิก   
| |
ค้นหาข้อมูล
ค้นหาแบบละเอียด
  •   ความเป็นมาและหลักเหตุผล

    เพื่อรวบรวมงานวิจัยทางชาติพันธุ์ที่มีคุณภาพมาสกัดสาระสำคัญในเชิงมานุษยวิทยาและเผยแผ่สาระงานวิจัยแก่นักวิชาการ นักศึกษานักเรียนและผู้สนใจให้เข้าถึงงานวิจัยทางชาติพันธุ์ได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

  •   ฐานข้อมูลจำแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามชื่อเรียกที่คนในใช้เรียกตนเอง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ คือ

    1. ชื่อเรียกที่ “คนอื่น” ใช้มักเป็นชื่อที่มีนัยในทางเหยียดหยาม ทำให้สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ รู้สึกไม่ดี อยากจะใช้ชื่อที่เรียกตนเองมากกว่า ซึ่งคณะทำงานมองว่าน่าจะเป็น “สิทธิพื้นฐาน” ของการเป็นมนุษย์

    2. ชื่อเรียกชาติพันธุ์ของตนเองมีความชัดเจนว่าหมายถึงใคร มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างไร และตั้งถิ่นฐานอยู่แห่งใดมากกว่าชื่อที่คนอื่นเรียก ซึ่งมักจะมีความหมายเลื่อนลอย ไม่แน่ชัดว่าหมายถึงใคร 

     

    ภาพ-เยาวชนปกาเกอะญอ บ้านมอวาคี จ.เชียงใหม่

  •  

    จากการรวบรวมงานวิจัยในฐานข้อมูลและหลักการจำแนกชื่อเรียกชาติพันธุ์ที่คนในใช้เรียกตนเอง พบว่า ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 62 กลุ่ม


    ภาพ-สุภาษิตปกาเกอะญอ
  •   การจำแนกกลุ่มชนมีลักษณะพิเศษกว่าการจำแนกสรรพสิ่งอื่นๆ

    เพราะกลุ่มชนต่างๆ มีความรู้สึกนึกคิดและภาษาที่จะแสดงออกมาได้ว่า “คิดหรือรู้สึกว่าตัวเองเป็นใคร” ซึ่งการจำแนกตนเองนี้ อาจแตกต่างไปจากที่คนนอกจำแนกให้ ในการศึกษาเรื่องนี้นักมานุษยวิทยาจึงต้องเพิ่มมุมมองเรื่องจิตสำนึกและชื่อเรียกตัวเองของคนในกลุ่มชาติพันธุ์ 

    ภาพ-สลากย้อม งานบุญของยอง จ.ลำพูน
  •   มโนทัศน์ความหมายกลุ่มชาติพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่างๆ กัน

    ในช่วงทศวรรษของ 2490-2510 ในสาขาวิชามานุษยวิทยา “กลุ่มชาติพันธุ์” คือ กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะแตกต่างจากกลุ่มชนอื่นๆ ซึ่งมักจะเป็นการกำหนดในเชิงวัตถุวิสัย โดยนักมานุษยวิทยาซึ่งสนใจในเรื่องมนุษย์และวัฒนธรรม

    แต่ความหมายของ “กลุ่มชาติพันธุ์” ในช่วงหลังทศวรรษ 
    2510 ได้เน้นไปที่จิตสำนึกในการจำแนกชาติพันธุ์บนพื้นฐานของความแตกต่างทางวัฒนธรรมโดยตัวสมาชิกชาติพันธุ์แต่ละกลุ่มเป็นสำคัญ... (อ่านเพิ่มใน เกี่ยวกับโครงการ/คู่มือการใช้)


    ภาพ-หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต บ้านของอูรักลาโว้ย
  •   สนุก

    วิชาคอมพิวเตอร์ของนักเรียน
    ปกาเกอะญอ  อ. แม่ลาน้อย
    จ. แม่ฮ่องสอน


    ภาพโดย อาทิตย์    ทองดุศรี

  •   ข้าวไร่

    ผลิตผลจากไร่หมุนเวียน
    ของชาวโผล่ว (กะเหรี่ยงโปว์)   
    ต. ไล่โว่    อ.สังขละบุรี  
    จ. กาญจนบุรี

  •   ด้าย

    แม่บ้านปกาเกอะญอ
    เตรียมด้ายทอผ้า
    หินลาดใน  จ. เชียงราย

    ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ถั่วเน่า

    อาหารและเครื่องปรุงหลัก
    ของคนไต(ไทใหญ่)
    จ.แม่ฮ่องสอน

     ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ผู้หญิง

    โผล่ว(กะเหรี่ยงโปว์)
    บ้านไล่โว่ 
    อ.สังขละบุรี
    จ. กาญจนบุรี

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   บุญ

    ประเพณีบุญข้าวใหม่
    ชาวโผล่ว    ต. ไล่โว่
    อ.สังขละบุรี  จ.กาญจนบุรี

    ภาพโดยศรยุทธ  เอี่ยมเอื้อยุทธ

  •   ปอยส่างลอง แม่ฮ่องสอน

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ปอยส่างลอง

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดย เบญจพล  วรรณถนอม
  •   อลอง

    จากพุทธประวัติ เจ้าชายสิทธัตถะ
    ทรงละทิ้งทรัพย์ศฤงคารเข้าสู่
    ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อแสวงหา
    มรรคผลนิพพาน


    ภาพโดย  ดอกรัก  พยัคศรี

  •   สามเณร

    จากส่างลองสู่สามเณร
    บวชเรียนพระธรรมภาคฤดูร้อน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   พระพาราละแข่ง วัดหัวเวียง จ. แม่ฮ่องสอน

    หล่อจำลองจาก “พระมหามุนี” 
    ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
    ชาวแม่ฮ่องสอนถือว่าเป็นพระพุทธรูป
    คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่ง

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

  •   เมตตา

    จิตรกรรมพุทธประวัติศิลปะไต
    วัดจองคำ-จองกลาง
    จ. แม่ฮ่องสอน
  •   วัดจองคำ-จองกลาง จ. แม่ฮ่องสอน


    เสมือนสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
    เมืองไตแม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ใส

    ม้งวัยเยาว์ ณ บ้านกิ่วกาญจน์
    ต. ริมโขง อ. เชียงของ
    จ. เชียงราย
  •   ยิ้ม

    แม้ชาวเลจะประสบปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
    พื้นที่ทำประมง  แต่ด้วยความหวัง....
    ทำให้วันนี้ยังยิ้มได้

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ผสมผสาน

    อาภรณ์ผสานผสมระหว่างผ้าทอปกาเกอญอกับเสื้อยืดจากสังคมเมือง
    บ้านแม่ลาน้อย จ. แม่ฮ่องสอน
    ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี
  •   เกาะหลีเป๊ะ จ. สตูล

    แผนที่ในเกาะหลีเป๊ะ 
    ถิ่นเดิมของชาวเลที่ ณ วันนี้
    ถูกโอบล้อมด้วยรีสอร์ทการท่องเที่ยว
  •   ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ จ. กาญจนบุรี

    ไล่โว่ หรือที่แปลเป็นภาษาไทยว่า ผาหินแดง เป็นชุมชนคนโผล่งที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและผืนป่า 
    อาณาเขตของตำบลไล่โว่เป็นส่วนหนึ่งของป่าทุ่งใหญ่นเรศวรแถบอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   การแข่งขันยิงหน้าไม้ของอาข่า

    การแข่งขันยิงหน้าไม้ในเทศกาลโล้ชิงช้าของอาข่า ในวันที่ 13 กันยายน 2554 ที่บ้านสามแยกอีก้อ อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย
 
  Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database
Sorted by date | title

   Record

 
Subject ม้ง,ความเชื่อ,พฤติกรรม,การดูแลบุตร,โรคติดเชื้อเฉียบพลัน,เชียงราย
Author ปรัศนี ศรีวิชัย
Title ความเชื่อและพฤติกรรมการดูแลบุตรอายุ 0-5 ปี เมื่อติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจ ของมารดาชาวเขาเผ่าม้ง ในหมู่บ้านพญาพิภักดิ์ ตำบลยางฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย
Document Type วิทยานิพนธ์ Original Language of Text ภาษาไทย
Ethnic Identity ม้ง, Language and Linguistic Affiliations ม้ง-เมี่ยน
Location of
Documents
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร Total Pages 78 Year 2540
Source หลักสูตรปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Abstract

ม้งมีแนวทางการดำเนินชีวิตตามค่านิยมและระบบความเชื่อของชนเผ่าซึ่งมีความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหนือธรรมชาติ เช่น ภูตผี ในทางการแพทย์กระบวนการ ขั้นตอน และวิธีการรักษา จะมีพิธีกรรมเหล่านี้เข้าไปผสมผสานอยู่ด้วย เช่น พิธีกรรมเรียกขวัญในเวลาเจ็บป่วย ซึ่งกระทำร่วมกับการรักษาโดยแพทย์แผนปัจจุบัน ทำให้บางครั้งม้งขาดความเข้าใจในเรื่องโรคบางโรค เช่น โรคระบบทางเดินหายใจ หรือบางครั้งม้ง มีความเชื่อด้านสุขภาพที่ไม่ถูกต้อง และมีพฤติกรรมในการดูแลรักษาทึ่ไม่เหมาะสม ซึ่งเป็นอุปสรรคในการระวังป้องกันและดูแลรักษาเป็นอย่างมาก (หน้า 5‚ 67-78)

Focus

ศึกษาถึงความเชื่อและพฤติกรรมการดูแลบุตรอายุ 0-5 ปี และความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อและพฤติกรรมการดูแลบุตรอายุ 0-5 ปี เมื่อติดเชื้อเฉียบพลันของมารดาชาวเขาเผ่าม้ง

Theoretical Issues

ไม่ระบุ

Ethnic Group in the Focus

กลุ่มชาติพันธุ์ในกรณีศึกษาครั้งนี้ คือชาวเขาเผ่าม้งในหมู่บ้านพญาพิภักดิ์ ตำบลยางฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย ซึ่งอพยพมาจากจีนโดยเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีความเชื่อและค่านิยมเป็นของตนเอง (หน้า 5)

Language and Linguistic Affiliations

ม้งที่ศึกษาส่วนใหญ่มีอายุระหว่าง 30-39 ปี อายุต่ำสุด 15 ปี และสูงสุด 47 ปี ส่วนใหญ่ไม่สามารถอ่านและเขียนภาษาไทยได้ โดยสามารถอ่านและเขียนภาษาไทยได้ และอ่านภาษาไทยได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น (หน้า 39-40)

Study Period (Data Collection)

เก็บข้อมูลระหว่างเดือนมิถุนายน 2539 – มิถุนายน 2540 (หน้า 2)

History of the Group and Community

ไม่ระบุ

Settlement Pattern

ม้งเป็นชาวเขาเผ่าหนึ่ง ซึ่งอพยพมาจากจีนโดยมีวิถีชีวิต ความเชื่อและค่านิยมเป็นของตนเอง เชื่อเรื่องผีและสิ่งศักดิ์สิทธิตามธรรมชาติ โดยศึกษาม้งในหมู่บ้านพญาพิภักดิ์ ตำบลยาง- ฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย (หน้า ง‚5)

Demography

ข้อมูลประชากรในกรณีศึกษานี้ คือประชากรชาวเขาเผ่าม้ง ในหมู่บ้านพญาพิภักดิ์ ตำบลยางฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย จำนวน 75 คน ที่มีบุตรอายุต่ำกว่า 5 ปี ซึ่งเคยติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจในระหว่างเดือนมิถุนายน 2539 – มิถุนายน 2540 (หน้า ง)

Economy

รายได้ของครอบครัว ครอบครัวส่วนใหญ่จะมีเงินเหลือใช้แต่ไม่เหลือเก็บ โดยเงินสำรองที่มีในขณะนั้นใช้ในการรักษาเมื่อสมาชิกในครอบครัวเจ็บป่วย ใช้เงินจากการกู้ยืม ซื้อของใช้อำนวยความสะดวกภายในบ้าน เช่น วิทยุ โทรทัศน์ และรถยนต์ โดยมีประชาการบางส่วนที่ยังคงไม่มีเครื่องอำนวยความสะดวกภายในบ้าน (หน้า 40)

Social Organization

ไม่ระบุ

Political Organization

ไม่ระบุ

Belief System

ม้งมีแนวทางการดำเนินชีวิตตามค่านิยมและระบบความเชื่อของชนเผ่าซึ่งมีความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหนือธรรมชาติเช่น ภูตผี ซึ่งในทางการแพทย์แล้วกระบวนการ ขั้นตอน และวิธีการรักษา จะมีพิธีกรรมเหล่านี้เข้าไปผสมผสานอยู่ด้วย เช่น พิธีกรรมเรียกขวัญในเวลาเจ็บป่วย ซึ่งกระทำร่วมกับการรักษา โดยแพทย์แผนปัจจุบัน (หน้า 5) ความเชื่อในด้านการรักษาโรค ม้งมีความเชื่อด้านการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคและความเชื่อด้านการรับรู้ประโยชน์ อุปสรรค์ในการป้องกันโรค และดูแลบุตรเมื่อติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจ แต่มีความเชื่อด้านการรับรู้ความรุนแรงของโรคและความเชื่อด้านแรงจูงใจในเรื่องสุขภาพที่ไม่ถูกต้อง (หน้า 42) ประชากรมีความเชื่อถูกต้องว่าการที่เด็กมีไข้ ไอหายใจบ่อย อาจทำให้ขาดสารอาหารได้และอาจทำให้ชักได้โดยถ้าชักบ่อยๆ อาจทำให้สมองเสื่อมได้ เด็กที่มีไข้ ไอ หรือมีน้ำมูก ถ้าไม่ให้การดูแลที่ถูกต้องอาจทำให้อาการของเด็กรุนแรงขึ้น โดยสามารถรักษาให้หายขาดได้แต่ไม่ควรปล่อยให้หายเอง เด็กที่มีไข้ ไอ หายใจหอบไม่สามารถรักษาให้หายเองได้ และถ้าอาการรุนแรงมากขึ้น อาจทำให้ตายได้ แต่อย่างไรก็ตามความเชื่อที่ไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับการเชื่อว่าเด็กที่มีไข ไอ หรือมีน้ำมูกนั้น จะไม่ทำให้เด็กมีอาการปวดหู มีน้ำหรือหนองไหลออกจากหูได้ นั้นยังไม่ถูกต้องนัก (หน้า 45)

Education and Socialization

ไม่ระบุ

Health and Medicine

เมื่อม้งเจ็บป่วย การดูแลบำบัดรักษาความเจ็บป่วยจะขึ้นกับค่านิยม และประสบการณ์ที่เคยได้รับ นอกจากนี้ฐานะทางเศรษฐกิจ และระบบการให้บริการทางสาธารณสุข จะเป็นตัวกำหนดวิธีการรักษา ซึ่งหากผู้ป่วยเป็นเด็กผู้ที่ตัดสินใจคือ บิดา มารดา หรือบางครั้งอาจจะปรึกษากับผู้อาวุโส ซึ่งในปัจจุบันมีทั้งการรักษาแบบแผนโบราณ และแผนปัจจุบัน หรือแม้แต่กระทั่งการใช้รูปแบบทางพิธีกรรมความเชื่อไปผสมผสาน ( หน้า 5 ) การดูแลบุตร บิดา-มารดา จะผู้ให้คำแนะนำในการดูแลบุตรทั้งในเวลาปกติและเวลาเจ็บป่วย (หน้า 41) ม้งส่วนใหญ่มีการดูแลบุตรที่ถูกต้องเมื่อมีอาการอุจจาระร่วง ไอ น้ำมูก และมีไข้ แต่การดูแลเมื่ออาเจียน การดูแลทั่วไปและการสังเกตอาการระหว่างการติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจ ยังไม่เหมาะสม โดยเมื่อบุตรมีไข้จะช่วยเหลือเบื้องต้นโดยการให้ดื่มน้ำมากๆ การเช็ดตัวทำความสะอาดร่างกาย จมูกและปาก เพื่อให้อาการไข้ทุเลา แต่ถ้าไม่ดีขึ้นก็จะพาไปพบแพทย์ แต่ยังคงปรากฏการพาบุตรไปให้หมอผีรักษา การใส่เสื้อผ้าหนาๆ รวมถึงการซื้อยาลดไข้ซึ่งไม่ใช่ยาพาราเซตามอลให้บุตรรับประทาน (หน้า 50-58) ปัญหาของการดูแลบุตร เมื่อศึกษาถึงความเชื่อและพฤติกรรมการดูแลบุตรอายุ 0-5 ปี และความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อและพฤติกรรมการดูแลบุตรอายุ 0-5 ปี เมื่อติดเชื้อเฉียบพลันของมาดาชาวเขาเผ่าม้งแล้วพบว่า การดูแลบำบัดรักษาความเจ็บป่วยจะขึ้นกับค่านิยม ความเชื่อและประสบการณ์ที่เคยได้รับ นอกจากนี้ฐานะทางเศรษฐกิจ และระบบการให้บริการทางสาธารณสุข จะเป็นตัวกำหนดวิธีการรักษา ซึ่งบางครั้งความเชื่อดังกล่าว เช่น เรื่องภุตผีหรือวิธีการรักษาโดยใช้พิธีกรรมขัดหรือแย้งกับทางการแพทย์แผนปัจจุบัน ทำให้ผู้ป่วยขาดโอกาสในการได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีหรือขาดความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง อันอาจเป็นอุปสรรคต่อการระวังป้องกันโรคที่จะเกิดขึ้น ซึ่งเป็นปัญหาต่อการให้บริการทางสาธารณสุขอย่างมาก (หน้า ง‚ 5‚ 67-78)

Art and Crafts (including Clothing Costume)

ไม่ระบุ

Folklore

ไม่ระบุ

Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation)

ไม่ระบุ

Social Cultural and Identity Change

ไม่ระบุ

Other Issues

ไม่มี

Map/Illustration

ผู้เขียนได้ใช้ตารางข้อมูลสถิติในการอธิบายข้อมูลต่างๆ ซึ่งได้จากการเก็บข้อมูลแล้วนำมาวิเคราะห์ประมวล

Text Analyst วรพจน์ กันธาเดช Date of Report 27 พ.ค. 2562
TAG ม้ง, ความเชื่อ, พฤติกรรม, การดูแลบุตร, โรคติดเชื้อเฉียบพลัน, เชียงราย, Translator -
 
 

 

ฐานข้อมูลอื่นๆของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
  ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย
จารึกในประเทศไทย
จดหมายเหตุทางมานุษยวิทยา
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
หนังสือเก่าชาวสยาม
ข่าวมานุษยวิทยา
ICH Learning Resources
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย
ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่นในประเทศไทย
ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  หน้าหลัก
งานวิจัยชาติพันธุ์ในประเทศไทย
บทความชาติพันธุ์
ข่าวชาติพันธุ์
เครือข่ายชาติพันธุ์
เกี่ยวกับเรา
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  ข้อมูลโครงการ
ทีมงาน
ติดต่อเรา
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
ช่วยเหลือ
  กฏกติกาและมารยาท
แบบสอบถาม
คำถามที่พบบ่อย


ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เลขที่ 20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170 
Tel. +66 2 8809429 | Fax. +66 2 8809332 | E-mail. webmaster@sac.or.th 
สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2549    |   เงื่อนไขและข้อตกลง