ผลจากการศึกษาจะพบได้ว่า ด้านพฤติกรรมอนามัยชาวเลนั้น ยังไม่มีมาตรฐานเพียงพอ เนื่องจากพฤติกรรมของชาวเลที่ยังคงใช้น้ำจากน้ำตกอาดัง โดยมิได้นำมาต้มหรือฆ่าเชื้อ, การกำจัดขยะมูลฝอยใช้วิธีเผา, การขับถ่ายอุจจาระยังนิยมถ่ายในป่าเป็นส่วนมาก เป็นต้น ด้วยปัญหาข้างต้นยังส่งผลให้พบว่ายุง และหนู ถือเป็นสัตว์พาหะนำโรคที่สำคัญสู่ชุมชนชาวเลเกาะหลีเป๊ะ นอกจากนี้ชาวเลหลีเป๊ะยังไม่นิยมการฝากครรภ์ ยังคงทำคลอดโดยผ่านหมอตำแยที่ผ่านการอบรมเท่านั้น เป็นต้น จากข้อสรุปข้างต้นนี้ทำให้ได้ทราบถึงสภาพทั่วไป และปัญหาด้านสุขภาพอนามัยที่เกิดขึ้นในกลุ่มชาวเลเกาะหลีเป๊ะ ซึ่งอาจเป็นประโยชน์ที่จะสามารถนำข้อมูลเหล่านี้มาใช้ประกอบการวางแผนพัฒนา และแก้ไขปัญหาทางด้านสาธารณสุขของชาวเลได้ (หน้า 37-41)

เป็นการศึกษาข้อมูลพื้นฐานทางด้านสภาวะอนามัย เพื่อใช้สำหรับการวางแผนพัฒนางานสาธารณสุข หรืองานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จังหวัดสตูล (หน้า 3)

ไม่ได้ระบุ

ชาวเล เป็นชื่อที่คนไทยเรียกกลุ่มคนที่มีชีวิตเร่ร่อนและอาศัยอยู่ตามเกาะต่างๆ และในบริเวณชายฝั่งของแหลมมลายู รวมทั้งแกะหลีเป๊ะ แต่หากพิจารณารูปร่างและหน้าตาของชาวเลแล้วนั้นจะมีความคล้ายคลึงกับชาวมลายู ซึ่งจะมีรูปร่างค่อนข้างเล็ก ผิวดำ ตาดำ ผมหยิกหยอย เป็นต้น แต่มีภาษาและวัฒนธรรมเป็นของตนเองอีกด้วย (หน้า 6-7) ชาวเลในประเทศไทยแบ่งเป็นกลุ่มย่อยได้ 3 กลุ่ม คือ มาลัดกา ลิงกาและมาซิงหรือสิงห์ (หน้า 8) ซึ่งบ่งบอกที่มาจากแหล่งต่างๆ ปัจจุบันชาวหลีเป๊ะ เรียกตัวเองว่า “ไทยใหม่” หรือ “ชาวเล” ซึ่งชาวหลีเป๊ะนี้จะไม่ชอบให้ผู้คนเรียกตัวเองว่า “ชาวน้ำ” (หน้า 15)

แต่เดิมภาษาบนเกาะหลีเป๊ะถือกำเนิดมาจาก ภาษาของชาวเลบนเกาะกุลนุงยาไร ทั้งนี้เพราะจากข้อมูลที่ศึกษาพบว่า ผู้ที่มาอยู่บนเกาะหลีเป๊ะเป็นคนแรก คือ นายฮีรี ซึ่งเป็นชาวเกาะกุลนุงยาไร ประเทศอินโดนีเซียนั่นเอง และต่อมาเริ่มมีคนอพยพจากหมู่เกาะต่างๆ ทั้งทางพม่าและไทยเพิ่มมากขึ้น จึงทำให้ภาษาของคนเหล่านี้ได้มีการผสมผสานขึ้นเป็นระบบใหม่ และในที่สุดทำให้ชาวเลเกาะหลีเป๊ะมีลักษณะเอกลักษณ์เฉพาะด้านภาษาที่น่าสนใจ (หน้า 16)

ไม่ได้ระบุ

บรรพบุรุษดั้งเดิมของชาวเลมาจากไหนไม่มีหลักฐานชัดเจน มีข้อสันนิษฐานที่หลากหลายและถูกเรียกด้วยชื่อต่างๆ ในท้องถิ่นต่างๆ สำหรับชาวเลที่เกาะหลีเป๊ะมีบรรพบุรุษจากอินโดนีเซียและแกะอื่นๆ ใกล้เคียง เดิมเกาะหลีเป๊ะเป็นเกาะที่ไม่มีผู้คนอาศัยอยู่ จนกระทั่งคุณฮีรี เข้ามาจับจองพื้นที่เป็นคนแรก มีการปลูกต้นไม้ต่างๆ ปลูกต้นมะพร้าว ต่อมาเริ่มมีผู้คนจากเกาะต่างๆ พากันอพยพมาอยู่ที่เกาะหลีเป๊ะกันมากขึ้นด้วยเพราะทำเลที่เหมาะสม เป็นต้น โดยส่วนใหญ่แล้วจะอพยพมาจากเกาะลันตา แต่ก็ยังมีบางส่วนที่อพยพมาจากเกาะสอง และเกาะสิเหร่เช่นกัน (หน้า 15)

ชาวเกาะหลีเป๊ะ จะมีการสร้างบ้านเรือนแบบบ้านไม้ยกพื้นสูงลักษณะง่ายๆ โดยการนำวัสดุในท้องถิ่นมาใช้ในการก่อสร้าง เช่น ใบหวาย, ใบจาก และไม้ไผ่ เป็นต้น การสร้างบ้านลักษณะเช่นนี้เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมที่ตนอาศัยเพื่อหลีกหนีภัยธรรมชาติจากน้ำท่วมได้ และบ้านของชาวเลนี้จะอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ไม่กระจายตัวมากนัก ทั้งนี้ด้วยปัจจัยข้อพื้นที่ที่มีข้อจำกัด (หน้า 17) แต่อย่างไรก็ตาม ในบางส่วนและบางช่วงเวลาของชาวเลนั้น จะอาศัยอยู่บนเรือด้วน (หน้า 13)

ประชากรของชาวเลเกาะหลีเป๊ะหมู่ที่ 7 ตำบลเกาะสาหร่าย อำเภอเมือง จังหวัดสตูลมีประมาณ 338 คน อยู่ในบ้าน 60 หลังคาเรือน เป็นชาย 174 คน และเป็นหญิง 164 คน ซึ่งแต่ละหลังคาเรือนจะมีสมาชิกโดยเฉลี่ยประมาณ 6 คน (หน้า 21)

โดยทั่วไปชาวเลจะมีอาชีพหลักคือ การทำประมง ซึ่งชาวเลที่ค่อนข้างมีฐานะจะมีเรือหาปลา และอุปกรณ์การจับสัตว์น้ำต่างๆ เป็นของตัวเอง แต่ส่วนใหญ่แล้วชาวเลจะรับจ้างทำประมงในเรือของพวกนายทุน หรือไม่ก็เช่าเรือของพวกนายทุนที่เป็นบุคคลภายนอกชุมชน ซึ่งลักษณะการทำประมงของชาวเลนั้น ปกติจะทำกันเพื่อยังชีพไปวันๆ หนึ่งเท่านั้น เนื่องจากชาวเลไม่มีอุปกรณ์สำหรับเก็บรักษาสัตว์น้ำที่ตนหามาได้ จึงทำให้ต้องรีบขายสัตว์ที่จับมาได้ภายในวันนั้นๆ ทันที แม้จะถูกกดราคาก็ตาม (หน้า 13)

แต่เดิมนั้นชาวเลจะมีโต๊ะหมอ ซึ่งจะเป็นผู้นำชุมชนที่ได้รับความเชื่อถือจากชาวเลมากและในเวลาเดียวกันยังเป็นผู้นำในการทำพิธีต่างๆ และเป็นหมอรักษาคนเจ็บอีกด้วย แต่ปัจจุบันบทบาทของโต๊ะหมอเริ่มลดน้อยลง ทั้งนี้เพราะทางราชการได้มีการกำหนดให้มีการแต่งตั้งผู้ใหญ่บ้านและสารวัตรกำนันขึ้น เพื่อให้มีบทบาทมาแทนที่โต๊ะหมอ โดยผู้นำเหล่านี้นั้นจะถูกคัดเลือกทั้งจากชาวเล และจากทางราชการเช่นกัน นอกจากนี้กลุ่มอิทธิพลอีกพวกหนึ่งของชาวเลคือ บรรดาเหล่านายทุน พ่อค้า และเจ้าของที่ดิน เพราะชาวเลต้องซื้อของใช้ต่างๆ จากร้านค้า เช่าเรือ ขายสัตว์น้ำให้แก่บุคคลดังกล่าว ซึ่งจะพบได้ว่าจากการติดต่อกับสังคมภายนอก เริ่มมีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงการดำเนินชีวิตของชาวเลมากขึ้นตามไปด้วย (หน้า 13-14)

ผู้นำชุมชน จะมีบทบาทสำคัญในกลุ่มชาวเล ซึ่งชาวเลมักจะเลียนแบบผู้นำ อีกทั้งผู้นำยังสามารถวางกฎระเบียบต่างๆ ใช้ในกลุ่มชาวเลได้ด้วย การทะเลาะวิวาทใดๆ ที่เกิดขึ้น คณะกรรมการหมู่บ้าน หรือผู้ใหญ่บ้านจะมีหน้าที่ไกล่เกลี่ย เป็นต้น (หน้า 28)

ชาวเลมีคติความเชื่อเรื่องผี และวิญญาณหลังความตาย จะเห็นได้จากพิธีฝังศพเหมือนกันกับสังคมอื่นๆ และยังมีความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพอนามัยอีกด้วย อาทิเช่น -เมื่อมีบาดแผล ห้ามรับประทานปลาที่ตัวลื่นๆ หรือไม่มีเกล็ด เพราะจะทำให้แผลหายยาก -กินรากไม้ต่างๆ ซึ่งเชื่อว่า บำรุงกำลัง และแก้ปวดเมื่อยได้ -กินว่าน โดยเชื่อว่า ช่วยให้เลือดลมเดินสะดวก เป็นต้น (หน้า 27-28)

โดยปกติชาวเลที่แต่งงานแล้วจะแยกตัวออกไปตั้งบ้านเรือนต่างหาก และหากครอบครัวใดเหลือเพียงพ่อและแม่โดยลำพังไม่มีคนดูแล การแยกออกไปตั้งครอบครัวใหม่นั้นจะต้องไม่ห่างไกลจากบริเวณชุมชนมากนัก ในเรื่องการแบ่งหน้าที่การทำงานนั้น ฝ่ายชายจะมีหน้าที่ออกไปทำงานหาเลี้ยงครอบครัว ส่วนฝ่ายหญิงนั้นจะดูแลบ้าน และลูก ในส่วนของเด็กชาวเลทั้งหญิงและชาย จะถูกฝึกให้เรียนรู้ธรรมชาติในทะเล ส่วนความรู้เฉพาะทางสำหรับเด็กชายที่จะถูกฝึกนั้นจะเน้นให้เรื่องให้รู้จักชีวิตสัตว์ในทะเล เพื่อทำหน้าที่หาเลี้ยงครอบครัวในคราวที่ตนนั้นโตเป็นหนุ่มต่อไป ส่วนเด็กหญิงจะได้รับการฝึกหัดเกี่ยวกับงานบ้าน เป็นต้น (หน้า 13) สำหรับการศึกษาของเด็กชาวเลนั้น โดยทั่วไปผู้ปกครองไม่ค่อยสนใจส่งลูกเข้าเรียน เนื่องจากจะต้องเป็นแรงงานให้กับครอบครัวในการช่วยที่บ้านทำมาหากิน (หน้า 14)

ในเบื้องต้นนั้นหากชาวเลมีอาการป่วยไข้ที่ไม่ทราบสาเหตุ และรักษาไม่หาย แม้จะส่งตัวไปรักษาที่สถานีอนามัยก็ตาม ชาวเลก็จะใช้วิธีทางไสยศาสตร์ โดยให้โต๊ะหมอ (หมอผี) เป็นผู้รักษาแทน ซึ่งจะให้สมุนไพรและเวทย์มนต์คาถาต่างๆ แต่หากท้ายที่สุดยังรักษาไม่หาย ชาวเลจะส่งผู้ป่วยเข้าไปรักษายังโรงพยาบาลจังหวัดสตูลทันที (หน้า 28)

สภาพโดยรวมทั่วไปของชาวเลนั้น นับว่าเป็นศิลปะแบบพื้นบ้าน ที่จะเน้นเพื่อความอยู่รอด มากกว่าความสวยงาม ดังนั้นบ้านเรือนที่อยู่อาศัย จะมีการตกแต่งแบบง่ายๆ ลักษณะเลียนแบบต่อๆกันมาของบ้านชาวเกาะธรรมดาทั่วๆ ไป ใช้วัสดุท้องถิ่นนำมาก่อสร้าง เป็นต้น สำหรับเครื่องใช้ในครัวเรือนส่วนใหญ่ จะได้รับอิทธิพลจากสังคมสมัยใหม่ ซึ่งเป็นผลมาจากการติดต่อสังคมภายนอกนั่นเอง (หน้า 18)

ชาวเลจะมีขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมความเชื่อตั้งแต่เกิดจนตาย เช่นเดียวกันกับชนชาติสังคมอื่นๆ ทั่วไป อีกทั้งยังมีเทศกาลเฉพาะสำหรับชาวเลอีกด้วยคือ เทศกาลลอยเรือ ซึ่งเป็นหนึ่งในพิธีกรรมเพื่อบวงสรวงเซ่นไหว้วิญญาณบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว และเทพเจ้าที่นับถือ นอกจากนี้ในพิธีดังกล่าวยังมีหมอผีมาทำนายอนาคตของแต่ละครอบครัว และในเรื่องการทำมาหากินของชาวเลในหมู่บ้าน เป็นต้น (หน้า 25-27)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ผู้วิจัยได้มีการนำเสนอข้อมูลด้วยการใช้ตารางและแผนภูมิเป็นส่วนหนึ่งในการศึกษาครั้งนี้ ซึ่งประกอบด้วย ตาราง : -ตารางที่ 1 จำนวนชาวเลเกาะหลีเป๊ะเดือนเมษายน 2530 จำแนกตามอายุและเพศ (หน้า 21) -ตารางที่ 2 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ ตั้งแต่วัยเรียน จำนแนกตามระดับการศึกษา (หน้า 240 -ตารางที่ 3 การเลี้ยงสัตว์ และการกำจัดมูลสัตว์ของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ (หน้า 29) -ตารางที่ 4 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามแหล่งน้ำดื่ม (หน้า 29) -ตารางที่ 5 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามจำนวนภาชนะใส่น้ำดื่ม (หน้า 30) -ตารางที่ 6 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามวิธีการกำจัดขยะ (หน้า 31) -ตารางที่ 7 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามความถี่ในการกำจัดขยะ (หน้า 31) -ตารางที่ 8 การกำจัดแมลง และสัตว์นำโรคของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ (หน้า 32) -ตารางที่ 9 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามวิธีคุมกำเนิด (หน้า 32) -ตารางที่ 10 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามการฝากครรภ์ (หน้า 33) -ตารางที่ 11 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามการปฏิบัติตนขณะเจ็บป่วย (หน้า 34) -ตารางที่ 12 จำนวนและร้อยละของชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามการมีส่วนร่วมในงานสาธารณสุข (หน้า 35) แผนภูมิ : -แผนภูมิที่ 1 แสดงร้อยละของประชากรเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามอายุและเพศ (หน้า 22) -แผนภูมิที่ 2 แสดงจำนวนหัวหน้าครัวเรือนชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามอาชีพหลัก (หน้า 23) -แผนภูมิที่ 3 แสดงจำนวนหัวหน้าครัวเรือนชาวเลเกาะหลีเป๊ะ จำแนกตามอาชีพรอง (หน้า 23) -แผนภูมิที่ 4 แสดงจำนวนและร้อยละของช่องทางที่ชาวเลเกาะหลีเป๊ะใช้ในการรับข่าวสาร จำแนกตามชนิดของช่องทาง (หน้า 25)