| |
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
 |
 |
| Subject |
ลีซู,ปกาเกอะญอ จกอ คานยอ กะเหรี่ยง,การอนุรักษ์,ป่าไม้,เจตคติ,เชียงใหม่ |
| Author |
สุชาดา สายศร |
| Title |
เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากระเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ |
| Document Type |
วิทยานิพนธ์ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
| Ethnic Identity |
ลีซู, ปกาเกอะญอ,
|
Language and Linguistic Affiliations |
จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan) |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
(เอกสารฉบับเต็ม) |
Total Pages |
139 |
Year |
2541 |
| Source |
หลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาส่งเสริมการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยแม่โจ้ |
| Abstract |
เจตนาคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้มีทั้งหมด 5 ด้าน ได้แก่ ด้านการปลูกป่า การบุกรุกทำลายป่า คุณประโยชน์ ไฟป่า และกฏหมาย 1) การปลูกป่า ชาวเขาทั้ง 2 เผ่ามีเจตนาคติเห็นด้วยในระดับปานกลางและระดับดีเกี่ยวกับเรื่องของการปลูกป่าของหน่วยงานรัฐบาล ตลอดจนการร่วมมือปลูกต้นไม้ร่วมกับรัฐบาลถือเป็นสิ่งจำเป็น ชาวเขาทั้ง 2 เผ่ามีเจตคติที่ต่างกันเกี่ยวกับเรื่องจำนวนป่าไม้ในบริเวณหมู่บ้านลดลง สมควรจะมีการอนุรักษ์เอาไว้ 2) การบุกรุกทำลายป่า ชาวเขาทั้ง 2 เผ่ามีเจตคติระดับปานกลางและระดับดีเกี่ยวกับเรื่องการไม่สมควรแผ้วถางป่าเพื่อทำพื้นที่การเกษตรเพิ่มขึ้น 3) คุณประโยชน์ ชาวเขาทั้ง 2 เผ่ามีเจตคติในระดับดีเกี่ยวกับเรื่องป่าเป็นแหล่งผลิตไม้เพื่อใช้สอย เจตคติในด้านคุณประโยชน์ของป่าไม้ไม่แตกต่างกันทุกรายการทั้ง 2 เผ่า 4) ไฟป่า ชาวเขาทั้ง 2 เผ่ามีเจตคติระดับปานกลางและระดับดีเกี่ยวกับเรื่องของการเกิดไฟป่า ไม่เป็นผลดีต่อการเตรียมพื้นที่ปลูก ส่วนเจตคติในด้านไฟป่าไม่แตกต่างกันทุกรายการทั้ง 2 เผ่า 5) กฎหมาย ชาวเขาทั้ง 2 เผ่ามีเจตคติระดับในระดับปานกลางเกี่ยวกับเรื่องสมควรให้มีการลงโทษผู้กระทำการลักลอบตัดต้นไม้ ส่วนเจตคติในด้านกฏหมายไม่แตกต่างกันทุกรายการทั้ง 2 เผ่า |
|
| Focus |
ศึกษาลักษณะส่วนบุคคล เศรษฐกิจและสังคม รวมถึงการศึกษาเปรียบเทียบเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ |
|
| Ethnic Group in the Focus |
|
| Language and Linguistic Affiliations |
|
| Study Period (Data Collection) |
กันยายน พ.ศ. 2540 - พฤษภาคม พ.ศ. 2541 (หน้า 42) |
|
| History of the Group and Community |
|
| Settlement Pattern |
ไม่ปรากฏชัดเจน กล่าวเพียงว่าชาวเขาเผ่าลีซอในตำบลแจ่มหลวงทุกหมู่บ้านจะมีศาลผีประจำหมู่บ้าน (หน้า 50) |
|
| Demography |
จำนวนกลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาเป็นชาวเขาเผ่าลีซอ จำนวน 45 ครัวเรือนและเป็นชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงจำนวน 189 ครัวเรือน ปัจจุบันชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงบ้านแอะเอาะ มีประชากร 28 ครัวเรือน บ้านห้วยปู 23 ครัวเรือน บ้านห้วยเขียดแห้ง 48 ครัวเรือน บ้านห้วยยา 24 ครัวเรือน บ้านขุนห้วยยา 8 ครัวเรือน บ้านแม่ละอุบ 34 ครัวเรือน บ้านแม่ละอุบใต้ 5 ครัวเรือน บ้านขุนแม่ละอุบ 13 ครัวเรือน บ้านขุนแม่ละอุบใต้ 5 ครัวเรือน ส่วนชาวเขาเผ่าลีซอบ้านเสาแดง จำนวน 45 ครอบครัว (หน้า 37-38) |
|
| Economy |
อาชีพชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางการเกษตร โดยเฉพาะ ข้าว เพื่อยังชีพ โดยร้อยละ 37.74 ประกอบอาชีพทำนา ร้อยละ 22.64 ประกอบอาชีพเลี้ยงสัตว์ ส่วนอาชีพที่นอกเหนือจากการเกษตรคือการรับจ้างและค้าขาย คิดเป็นร้อยละ 16.35 และ 4.40 ตามลำดับ ชาวเขาที่ประกอบอาชีพเกษตรยังมีรายได้ต่ำ โดยมากจะทำเพื่อยังชีพเท่านั้น แต่จะมีการปลูกพืชบางชนิด เช่น เผือก กระหล่ำปลีและขิงเพื่อเป็นรายได้แก่ครอบครัว ซึ่งโดยเฉลี่ยแล้วรายได้จากการเกษตรของชาวเขามีเพียง 8,706 บาทต่อปีส่วนรายได้นอกการเกษตรเฉลี่ย 1,833 บาทต่อปี (หน้า 51, 53-54) ผลการวิจัยเกี่ยวกับลักษณะส่วนบุคคล เศรษฐกิจและสังคมพบว่า ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่มีอายุเฉลี่ย 41 ปีส่วนมากไม่ได้รับการศึกษา และนับถือศาสนาพุทธ มีสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 6 คน มีจำนวนแรงงานที่ช่วยในด้านการเกษตรเฉลี่ยประมาณ 4 คน รับข่าวสารเกี่ยวกับการอนุรักษ์ป่าไม้จากเจ้าหน้าที่มากที่สุด การเดินทางเข้าไปในตัวเมืองเฉลี่ยปีละ 2 ครั้ง มีรายได้ทั้งหมดเฉลี่ย 8,969 บาทต่อปี จำแนกเป็นรายได้จากการเกษตร 8,706 บาทต่อปีและรายได้นอกภาคเกษตร 1,833 บาทต่อปี มีการถือครองพื้นที่เฉลี่ย 6 ไร่ต่อครัวเรือน ส่วนพื้นที่ทำการเกษตรเฉลี่ย 5 ไร่ต่อครัวเรือน (หน้า 3-4) |
|
| Social Organization |
หัวหน้าครอบครัวชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวง มีอายุเฉลี่ย 40.92 ปี โ ดยมีอายุน้อยสุด 16 ปีและมากสุด 76 ปี จากการวิจัยพบว่าชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงที่มีอายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไปสามารถเป็นหัวหน้าครอบครัวได้ แสดงให้เห็นว่าชาวเขาทั้ง 2 เผ่าแต่งงานมีครอบครัวเมื่ออายุยังน้อย จำนวนสมาชิกในครัวเรือนของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวง มีสมาชิกในครัวเรือนมากที่สุด 11 คนและมีจำนวนเฉลี่ยประมาณ 6 คน โดยชาวเขาเผ่าลีซอมากกว่าครึ่งหนึ่ง (51.61 %) ชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงนิยมมีลูกมากเพื่อสืบสกุลและมีจำนวนคนช่วยทำงานมากขึ้น ชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงนิยมมีลูกในปีแรกของการแต่งงาน ส่วนชาวเขาเผ่าลีซอมีประเพณีว่า เมื่อแต่งงานแล้วหญิงจะต้องไปอยู่บ้านฝ่ายชาย และธรรมเนียมการแต่งงานของผู้ชายลีซอสามารถมีภรรยา 2-3 คนได้ดังนั้นสมาชิกในครัวเรือนจึงมีมาก (หน้า 43-44,46) |
|
| Political Organization |
นโยบายของรัฐบาลที่เกี่ยวข้องกับการผลิตการเกษตร เป้าหมายสำคัญที่สุดอยู่ที่การพึ่งตัวเองของเกษตรกร (หน้า 2) |
|
| Belief System |
ชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวง ร้อยละ 81.13 นับถือศาสนาพุทธ รองลงมา ร้อยละ 15.73 นับถือผีและศาสนาคริสต์ตามลำดับ ชาวเขาเผ่าลีซอมากกว่าร้อยละ 67.74 นับถือผีและชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงส่วนมากร้อยละ 93 นับถือศาสนาพุทธ มีเพียงร้อยละ 3.90 และ 3.10 นับถือศาสนาคริสต์และนับถือผี ชาวเขาเผ่าลีซอทุกหมู่บ้านจะมีศาลผีประจำหมู่บ้านเพราะเชื่อว่าผีเป็นผู้ปกปักรักษาและดลบันดาลให้เกิดความเป็นไปในทุกชีวิต(หน้า 50) |
|
| Education and Socialization |
ระดับการศึกษาของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงยังอยู่ในระดับต่ำ ส่วนมาก ร้อยละ 84.28 ไม่ได้จบชั้นประถมศึกษา ซึ่งมีจำนวนมากกว่าสามในสี่ที่ไม่ได้เรียนหนังสือ มีเพียงร้อยละ 8.18 ที่เรียนแต่ไม่จบระดับประถมศึกษาและมีเพียง 1 รายหรือร้อยละ 0.63 เท่านั้นที่จบระดับการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย สำหรับชาวเขาเผ่าลีซอร้อยละ 96.77 ไม่ได้เรียนหนังสือและไม่จบระดับประถมศึกษามีเพียง 1 รายหรือร้อยละ 3.23 เท่านั้นที่จบชั้นมัธยมศึกษาในขณะที่ชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงมากกว่าสามในสี่หรือร้อยละ 81.25 ไม่ได้เรียนหนังสือและไม่จบระดับประถมศึกษาแต่มีถึงร้อยละ 18.75 ที่จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาและมัธยมศึกษา (หน้า 44-45) |
|
| Health and Medicine |
ชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงห่างไกลต่อสถานีสาธารณสุข จึงทำให้ขาดความรู้เรื่องการวางแผนครอบครัว(หน้า 46) |
|
| Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
| Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
| Social Cultural and Identity Change |
ปัจจุบันการบริหารทางการศึกษาของรัฐเริ่มแพร่กระจายรวมถึงสภาพการณ์ปัจจุบันทำให้ชาวเขาเริ่มเห็นความสำคัญของการศึกษาโดยเฉพาะชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง (หน้า 45) ชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงเมื่อหลายสิบปีก่อน ศาสนาพุทธและศาสนาคริสต์ได้เข้ามามีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตและความเชื่อแทนการนับถือผีแบบเดิม (หน้า 50) ปัจจุบันชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวง เริ่มมีการใช้เทคโนโลยีใหม่ทางการเกษตรคือการใช้แทรกเตอร์เป็นเครื่องทุ่นแรง (1.89%) แสดงให้เห็นถึงการยอมรับเทคนิคการเกษตรสมัยใหม่ของชาวเขามากขึ้น (หน้า 113) |
|
| Other Issues |
สำหรับเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้พบว่า ทั้ง 2 เผ่ามีเจตคติในระดับปานกลางและระดับดีต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ในด้านต่างๆ รวมทั้งพบว่ามีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในด้านการเพาะปลูกทดแทนเพราะป่าไม้ในบริเวณหมู่บ้านลดลง สมควรอนุรักษ์ไว้ และด้านการบุกรุกทำลายป่าเกี่ยวกับ ชาวเขามีหน้าที่ดูแลรักษาป่าไม้เพื่อลดการบุกรุกทำลายป่าและความจริงใจของหน่วยงานภาครัฐในการอนุรักษ์ป่าไม้ ส่วนด้านคุณประโยชน์ ด้านไฟป่าและด้านกฎหมายพบว่า ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงในตำบลแจ่มหลวงจึงแตกต่างกันต่อการอนุรักษ์ในบางด้านเท่านั้น |
|
| Map/Illustration |
ตาราง - จำนวนประชากรและกลุ่มตัวอย่างในงานวิจัย(38) - ผลการทดสอบความเชื่อมั่นของแบบสัมภาษณ์(41) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามอายุ(44) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามระดับการศึกษา(45) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามสมาชิกในครัวเรือน(46) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามการได้รับข่าวสารเกี่ยวกับการอนุรักษ์ป่าไม้(48) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามการเดินทางเข้าไปในตัวเมือง(49) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามนับถือศาสนา(51) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามการประกอบอาชีพ (52) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามรายได้ภาคการเกษตร(54) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามรายได้นอกภาคการเกษตร(55) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามรายได้รวมจากภาคการเกษตรและนอกภาคการเกษตร(57) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามพื้นที่ถือครอง(58) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามพื้นที่ทำการเกษตร (59) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามจำนวนแรงงานในครัวเรือน(60) - จำนวนร้อยละของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงจำแนกตามเครื่องทุ่นแรงหรือแรงงานสัตว์ที่ใช้ในภาคการเกษตร(61) - เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอด้านการปลูกป่า(65) - เจตคติของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงด้านการปลูกป่า(68) - เปรียบเทียบเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ด้านการปลูกป่า(71) - เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอด้านการบุกรุกทำลายป่า(75) - เจตคติของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงด้านการบุกรุกทำลายป่า(79) - เปรียบเทียบเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ด้านการบุกรุกทำลายป่า(81) - เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอด้านคุณประโยชน์(86) - เจตคติของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงด้านการบุกรุกทำลายป่า(89) - เปรียบเทียบเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยง ต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ด้านคุณประโยชน์(91) - เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอด้านไฟป่า(96) - เจตคติของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงด้านไฟป่า(99) - เปรียบเทียบเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ด้านไฟป่า(101) - เจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอด้านกฎหมาย(103) - เจตคติของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงด้านกฎหมาย(105) - เปรียบเทียบเจตคติของชาวเขาเผ่าลีซอและเผ่ากะเหรี่ยงต่อการอนุรักษ์ป่าไม้ด้านกฎหมาย(107) |
|
|
ค้นหาแบบละเอียด
