หนังสือเล่มนี้ศึกษาชาวเขากลุ่มต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยทางภาคเหนือตอนบน คือ กะเหรี่ยง ม้ง มูเซอ เย้า ถิ่น ลีซอ อีก้อ ละว้า ขมุ โดยชาวเขาเผ่าต่างๆ อพยพมาจากดินแดนอื่นสู่ดินแดนล้านนาทั้งสิ้น เช่น กะเหรี่ยงที่สันนิษฐานว่ามีถิ่นกำเนิดในประเทศจีนก่อนจะอพยพมาที่ประเทศพม่าราวคริสตวรรษที่ 6 หรือ 7 (พุทธศตวรรษที่ 11 หรือ 12) มาก็อพยพเข้ามายังล้านนา และถิ่นที่อพยพมาจากประเทศลาว ชาวเขามีความเชื่อและข้อห้ามของการเลือกทำเลที่ตั้งหมู่บ้าน ชาวเขาส่วนใหญ่จึงปลูกบ้านไม่เป็นระเบียบนัก ขนาดของหมู่บ้านมีตั้งแต่ 2-3 หลังคาเรือนถึง 120 หลังคาเรือน จากการสำรวจของสถาบันวิจัยชาวเขาเมื่อปี พ.ศ. 2527 พบว่า จำนวนประชากรชาวเขาในประเทศไทยมีทั้งหมด 429,001 คน โดยร้อยละ 83 ของจำนวนชาวเขาอาศัยอยู่บริเวณภาคเหนือตอนบน ชาวเขาส่วนใหญ่มีอาชีพเพาะปลูก พืชหลักคือข้าว มีทั้งทำไร่และทำนาดำ โดยการทำไร่จะโค่นถางและเผาก่อนปลูกพืชอาศัยน้ำฝน ชาวเขาบางกลุ่มทำไร่หมุนเวียน เช่น ม้ง เย้า มูเซอ ลีซอและอีก้อ สำหรับสังคมชาวเขา "หมู่บ้าน" เป็นสถาบันทางสังคมที่ใหญ่ที่สุด เป็นศูนย์กลางการปกครอง ความสัมพันธ์ทางสังคม เศรษฐกิจ และการปฏิบัติทางศาสนา ส่วนครัวเรือนของชาวเขามีโครงสร้าง 2 รูปแบบ คือ ครอบครัวขยาย (มักพบในชนเผ่าม้งและเย้า) และครอบครัวเดี่ยว (มักพบในชนเผ่ากะเหรี่ยงและละว้า) หมู่บ้านของชาวเขาทุกหมู่บ้าน (ยกเว้นลีซอ) จะมีหัวหน้าโดยประเพณีและผู้ช่วย มีหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อยภายในหมู่บ้าน เป็นผู้แทนของหมู่บ้านติดต่อกับทางราชการ บางหมู่บ้านก็มีคณะผู้อาวุโสที่คอยเป็นที่ปรึกษาให้กับผู้นำหมู่บ้าน ชาวเขาทุกเผ่านับถือผี โดยเชื่อว่ามีวิญญาณสถิตอยู่ตามสรรพสิ่งต่าง ๆ ในธรรมชาติ ชาวเขาเชื่อว่าปรากฏการณ์ธรรมชาติ โรคภัยไข้เจ็บ เกิดจากการกระทำของผี ชาวเขาจะมีพิธีกรรมเซ่นไหว้บรวงสรวงผี มีผู้ทำพิธีกรรมที่เรียกว่า "หมอผี" ความเชื่อของชาวเขายังผสมผสานกับความเชื่อทางศาสนาอื่น ๆ นอกจากนี้ชาวเขายังนับถือศาสนาจากการเผยแพร่ เช่น ศาสนาพุทธของโครงการพระธรรมจาริก ศาสนาคริสต์นิกายต่าง ๆ ที่มีหมอสอนศาสนาเข้ามาเผยแพร่ ความสัมพันธ์ระหว่างชนชาติไทยกับชาวเขาตั้งแต่สมัยล้านนาจนถึงปัจจุบันมีรูปแบบความสัมพันธ์ 3 รูปแบบ คือ (1) ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองและผู้ถูกปกครอง ตั้งแต่สมัยล้านนาจนถึงสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ชาวเขายังมีอิสระในการปกครองกิจการภายในเผ่าตนเอง แต่ต้องจงรักภักดีต่อผู้ปกครอง (2) ความสัมพันธ์ระดับชาวบ้าน มีการติดต่อระหว่างชาวเขากับคนไทยพื้นราบภาคเหนือ ในด้านต่าง ๆ (3) ความสัมพันธ์ระหว่างชาวเขาและราชการที่ทางการพยายามเข้ามาส่งเสริมพัฒนาชาวเขาในด้านต่าง ๆ ทำให้เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรมกับคนไทย เช่น ชาวเขานับถือศาสนาพุทธมากขึ้น รูปแบบทรงผม เครื่องแต่งกายเป็นไปตามคนพื้นราบมากขึ้น การศึกษาเป็นไปตามระบบสังคมไทยพื้นราบ มีการแต่งงานกับคนไทยมากขึ้น

ศึกษาชาวเขากลุ่มต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย โดยเฉพาะที่อาศัยอยู่ทางภาคเหนือตอนบน

ไม่มี

ศึกษาชาวเขากลุ่มต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยทางภาคเหนือตอนบน คือ กะเหรี่ยง ม้ง มูเซอ เย้า ถิ่น ลีซอ อีก้อ ละว้า ขมุ

ชาวเขาในประเทศไทยแบ่งเป็น 2 ตระกูลภาษาและสาขาภาษาดังนี้ 1. ตระกูลจีน - ธิเบต (Sino - Tibet) ในสาขาธิเบต - พม่า ได้แก่ อีก้อ มูเซอและลีซอ ในสาขาแม้ว - เย้า ได้แก่แม้วและเย้า ในสาขาคะเร็น ได้แก่ กะเหรี่ยง 2. ตระกูลออสโตรเอเชีย (Austroasia) ในสาขามอญ - เขมร ได้แก่ ลัวะ ถิ่น และขมุ (หน้า 4-5)

ไม่ระบุ

ละว้า เข้ามาตั้งชุมชนในล้านนาก่อนที่ฤาษีวาสุเทพกับฤาษีสุกกทันต์จะสร้างนครลำพูน (หิริภุญชัย) ในปีพ.ศ.2310 ประวัติของละว้าปรากฏอยู่ในประวัติของเมืองสำคัญที่สร้างขึ้นก่อนหรือในสมัยล้านนายุคแรกอีกหลายเมือง เช่น เชียงราย ลำปาง พะเยา แพร่ ลอง และปรากฏในตำนานเกี่ยวกับสถานที่สำคัญทางพุทธศาสนาในภาคเหนือ แสดงให้เห็นว่าละว้าเคยเจริญ แต่ภายหลังพ่ายแพ้ให้กับชนชาติอื่น โดยเฉพาะชนชาติไทย ละว้าถูกบีบให้ถอยเข้าป่าไปอยู่บนภูเขาจนถูกเรียกว่าชาวเขาในปัจจุบัน กะเหรี่ยง สันนิษฐานว่ามีถิ่นกำเนิดในประเทศจีนก่อนจะอพยพมาที่ประเทศพม่าราวคริสตวรรษที่ 6 หรือ 7 (พุทธศตวรรษที่ 11 หรือ 12) บางส่วนก็อพยพเข้ามายังล้านนา โดยกะเหรี่ยงมาอาศัยรอบๆ เมืองเชียงใหม่โบราณประมาณพุทธศตวรรษที่ 13 และอพยพมาอีก 2 ครั้ง ในปีพ.ศ.2318 เมื่อพม่าปราบมอญอย่างหนัก กะเหรี่ยงรู้สึกว่าตัวเองไม่ได้รับความคุ้มครอง จึงอพยพสู่สยาม และในปี พ.ศ.2395 พม่าได้ปล้น เผาบ้านเรือน เข่นฆ่ากะเหรี่ยงเพราะเห็นว่ากะเหรี่ยงนิยมอังกฤษ ทำให้กะเหรี่ยงอพยพเข้าสู่ประเทศไทยจำนวนมาก กะเหรี่ยงในอ.จอมทอง อ.แม่แจ่ม อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ อพยพมาจากริมฝั่งแม่น้ำสาละวินประมาณ 200 ปีมาแล้ว ส่วนกะเหรี่ยงที่ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอนบอกว่าได้อพยพเข้ามาสู่ประเทศไทย 100-150 ปีมาแล้ว ม้ง จากเอกสารของหมอสอนศาสนาชาวฝรั่งเศสที่เคยทำงานกับม้ง บอกเล่าการถ่ายทอดของม้งคนหนึ่งว่าเขาเกิดในประเทศไทยประมาณ ปี ค.ศ.1900 พ่อ - แม่ของเขาเข้ามาในประเทศไทยราว ๆ ปี ค.ศ.1890 (พ.ศ.2433) แต่หมอสอนศาสนาระบุว่าม้งน่าจะเข้ามาในประเทศไทยระหว่างปี ค.ศ.1840 - 1870 (พ.ศ.2382 - 2413) โดยมาจากประเทศลาว เย้า จากการสอบถามเย้าตระกูลศรีสมบัติ ซึ่งเป็นเย้ากลุ่มแรกที่เข้ามาในประเทศไทยระบุว่า เย้าอพยพมาจากลาวเมื่อ ปี พ.ศ. 2433 เพราะทนการเก็บภาษีแบบขูดรีดไม่ได้และขาดแคลนที่ดินปลูกข้าว โดยอพยพเข้ามาในพื้นที่อ.ทุ่งช้าง จ.น่าน มูเซอ สันนิษฐานว่าเข้ามาในประเทศไทยราวปีค.ศ.1857 (พ.ศ.2418) หมู่บ้านมูเซอแห่งแรกอาจจะอยู่ที่ห้วยผักไห่ อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ เพราะมูเซออ้างถึงหมู่บ้านนั้นว่าเป็น "บ้านเก่า" ลีซอ อพยพมาตั้งหมู่บ้านแห่งแรกราวปีพ.ศ.2462 - 2464 คือหมู่บ้านลีซอดอยช้าง อ.เมือง จ.เชียงราย อีก้อ ไม่สามารถระบุได้แน่ชัดว่าเข้ามาสู่ประเทศไทยเมื่อใด หมอสอนศาสนาที่เคยทำงานกับอีก้อบันทึกไว้ว่าอีก้อเข้ามาในประเทศไทยเมื่อประมาณ 100 ปีมาแล้ว ผู้สูงอายุอีก้อบางคนกล่าวว่า อีก้อเข้ามาประเทศไทยเมื่อพ.ศ.2458 หรือ โดยตั้งหมู่บ้านบริเวณดอยตุง อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ถิ่น มีความเห็นที่หลากหลายเกี่ยวกับการอพยพเข้ามาในไทยของชนเผ่าถิ่น แฟร้งค์ เอม เลอบาร์ และคณะ ค้นพบว่าถิ่นเข้ามาในไทยประมาณ พ.ศ.2427 - 2467 ส่วนบุญช่วย ศรีสวัสดิ์ ระบุว่าถิ่นอพยพเข้ามาเมื่อปี พ.ศ.2471 และสันนิษฐานเพิ่มเติมว่าถิ่นอาจอาศัยบริเวณชายแดนไทย - ลาวก่อนที่คนไทยจะอพยพมาจากประเทศจีน ส่วนวิลเลียม วาย เดสแส้งท์ ระบุว่าถิ่นอพยพจากลาวเข้ามาทางจ.น่านประมาณปี พ.ศ.2419 และอพยพข้ามไป - มาระหว่างชายแดนไทย - ลาว ขมุ อพยพเข้าสู่ประเทศไทยทางภาคเหนือของประเทศไทยทางจ.เชียงรายในช่วงปี พ.ศ.2455 เพราะแหล่งทำกินขาดความอุดมสมบูรณ์และไม่มีเงินเสียภาษีให้กับรัฐบาลลาว (หน้า 6-18)

ชาวเขามีความเชื่อและข้อห้ามของการเลือกทำเลที่ตั้งหมู่บ้าน การเลือกที่ตั้งบ้านเรือนไม่เหมือนกัน ชาวเขาส่วนใหญ่ปลูกบ้านไม่เป็นระเบียบนัก ขนาดของหมู่บ้านมีตั้งแต่ 2-3 หลังคาเรือนถึง 120 หลังคาเรือน หมู่บ้านบางแห่งแบ่งกลุ่มแยกกันอยู่เป็นหย่อม ๆ ตามข้อจำกัดทางภูมิศาสตร์ บ้านเรือนของชาวเขาแบ่งได้เป็น 2 แบบคือ แบบคร่อมดิน (เป็นที่นิยมในเผ่าแม้วและเย้า) และแบบมีเสายกพื้น (เป็นที่นิยมในเผ่ามูเซอ อีก้อ กะเหรี่ยง ; สำหรับลีซอจะมีแบบบ้านทั้ง 2 แบบ) โดยบ้านเรือนของละว้า กะเหรี่ยง มูเซอ และอีก้อ มีส่วนหนึ่งที่เหมือนกันคือ ไม้ยอดจั่วของหลังคาบ้านจะไขว้กันแล้วยื่นออกไปบนฟ้า ซึ่งคนภาคเหนือเรียกว่า "กาแล" โดยขนาดบ้านของละว้า กะเหรี่ยง มูเซอ ลีซอ ถิ่นและขมุ มีขนาดเล็กกว่าบ้านของแม้วและเย้า (หน้า 29-32)

จากการสำรวจของสถาบันวิจัยชาวเขาเมื่อปี พ.ศ.2527 พบว่าจำนวนประชากรชาวเขาในประเทศไทยมีทั้งหมด 429,001 คน โดยร้อยละ 83 ของจำนวนชาวเขาอาศัยอยู่บริเวณภาคเหนือตอนบน โดย - กะเหรี่ยง อาศัยอยู่ใน 6 จังหวัดคือ เชียงใหม่ (84,846 คน) แม่ฮ่องสอน (63,541 คน) ลำพูน (19,433 คน) แพร่ (7,489 คน) เชียงราย (3,773 คน) ลำปาง (3,532 คน) - ม้ง อาศัยอยู่ใน 7 จังหวัดคือ เชียงใหม่ (12,646 คน) น่าน (9,741 คน) เชียงราย (10,858 คน) พะเยา (3,609 คน) แม่ฮ่องสอน (2,261 คน) แพร่ (1,068 คน) ลำปาง (746 คน) - มูเซอ อาศัยอยู่ใน 4 จังหวัดคือ เชียงใหม่ (7,853 คน) เชียงราย (10,858 คน) แม่ฮ่องสอน (3,625 คน) ลำพูน (103 คน) เย้า อาศัยอยู่ใน 5 จังหวัดคือ เชียงราย (21,897 คน) น่าน (6,787 คน) พะเยา (6,207 คน) ลำปาง (3,740 คน) ถิ่น อาศัยอยู่ในจังหวัดน่านที่เดียวมีจำนวนประชากร 24,276 คน - ลีซอ อาศัยอยู่ใน 5 จังหวัด คือ เชียงใหม่ (7,853 คน) แม่ฮ่องสอน (3,251 คน) เชียงราย (3,084 คน) พะเยา (619 คน) ลำปาง (28 คน) - อีก้อ อาศัยอยู่ใน 5 จังหวัด คือ เชียงราย (13,025 คน) เชียงใหม่ (839 คน) ลำปาง (376 คน) แพร่ (184 คน) พะเยา (52 คน) - ละว้า อาศัยอยู่ใน 3 จังหวัด คือ เชียงใหม่ (8,089 คน) แม่ฮ่องสอน (4,646 คน) เชียงราย (150 คน) ขมุ อาศัยอยู่ในจังหวัดน่านที่เดียวมีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 5,755 คน (หน้า 19-22 )

สังคมชาวเขาในอดีตเป็นสังคมเกษตรเพื่อการยังชีพ พึ่งพาตนเองด้วยผลผลิตทางการเกษตร ชาวเขากลุ่มนี้ ได้แก่ ละว้า กะเหรี่ยง ถิ่นและขมุ ส่วนชาวเขาอีกกลุ่มหนึ่งที่ปลูกฝิ่น สภาพสังคมจะเป็นการทำการเกษตรเพื่อทำรายได้ที่เป็นเงินสดมากกว่า ชาวเขากลุ่มนี้ได้แก่ แม้ว เย้า มูเซอ ลีซอและอีก้อ (หน้า 37-40) ชาวเขาส่วนใหญ่มีอาชีพเพาะปลูก พืชหลักคือข้าว มีทั้งทำไร่และทำนาดำ โดยการทำไร่จะโค่นถางและเผาก่อนปลูกพืชอาศัยน้ำฝน ชาวเขาบางกลุ่มทำไร่หมุนเวียน เช่น ม้ง เย้า มูเซอ ลีซอและอีก้อ (หน้า 23-26) มีการแบ่งเกณฑ์ชาวเขาโดยใช้ระดับความสูงของที่ดินทำกินเป็นเกณฑ์ สามารถแบ่งได้ 2 กลุ่มคือ (1) กลุ่มที่เพาะปลูกบนภูเขาหรือดอยเตี้ย ๆ และตามที่ราบระหว่างหุบเขาสูง ชาวเขากลุ่มนี้ ได้แก่ ละว้า กะเหรี่ยง ขมุ และถิ่น โดยถิ่นทำไร่แบบหมุนเวียน ส่วนละว้าและกะเหรี่ยงทำนาเป็นขั้นบันไดตามที่ลาดชันของภูเขาในที่ราบระหว่างหุบเขา (2) เป็นกลุ่มที่บุกเบิกพื้นที่ทำไร่หมุนเวียนบนภูเขาสูงเพื่อปลูกฝิ่น ชาวเขากลุ่มนี้ได้แก่ ม้ง เย้า มูเซอ ลีซอและอีก้อ (หน้า 5)

สำหรับสังคมชาวเขา "หมู่บ้าน" เป็นสถาบันทางสังคมที่ใหญ่ที่สุด เป็นศูนย์กลางการปกครอง ความสัมพันธ์ทางสังคม เศรษฐกิจ และการปฏิบัติทางศาสนา (หน้า 26) ส่วนโครงสร้างครัวเรือนของชาวเขามี 2 รูปแบบ คือ ครอบครัวขยาย (มักพบในชนเผ่าแม้วและเย้า) และครอบครัวเดี่ยว (มักพบในชนเผ่ากะเหรี่ยงและละว้า) ไม่มีชนเผ่าใดที่จะมีครัวเรือนแบบเดี่ยว จะเป็นแบบใดมากขึ้นอยู่กับประเพณีและระบบการแต่งงานของแต่ละชนเผ่า เช่น ม้งและเย้านิยมให้บุตรชายนำภรรยาเข้ามาอาศัยในบ้านของบิดามารดาฝ่ายชาย หากบิดามารดาฝ่ายหญิงไม่มีบุตรชายก็มีประเพณีให้บุตรเขยไปอยู่บ้านบิดามารดาฝ่ายหญิง ทำให้เกิดครอบครัวขยายทางครัวเรือนของฝ่ายหญิง ส่วนกะเหรี่ยง มูเซอ ละว้า ขมุ และถิ่น เมื่อแต่งงานแล้วจะปรนนิบัติครอบครัวฝ่ายสามีหรือภรรยาสักระยะหนึ่งก่อนจะปลูกบ้านแยกครอบครัวออกไป ชนเผ่ากลุ่มนี้จึงมีแนวโน้มที่จะเป็นครอบครัวเดี่ยวขนาดเล็ก ครัวเรือนที่มีหลายครอบครัวอาศัยอยู่ด้วยกัน หัวหน้าครอบครัวหลักจะได้รับความเคารพนับถือสูงสุด ครัวเรือนของชาวเขายังมีหน้าที่ทางเศรษฐกิจ เช่น การลงแรงร่วมกันเพื่อเพาะปลูก การอบรมสมาชิกในครัวเรือนให้ทำมาหากิน การเข้าสมาคม รวมไปถึงการปฏิบัติที่สอดคล้องกับขนบธรรมเนียมประเพณี สังคมชาวเขาเกือบทุกเผ่าถือว่าผู้ชายมีฐานะทางสังคมเหนือกว่าผู้หญิง เช่น สังคมของม้งและเย้าถือว่าผู้หญิงที่แต่งงานคือถูกซื้อมา เมื่อแต่งงานแล้วก็จะขาดจากผีบรรพบุรุษและสกุลเดิมของตนเอง (หน้า 33-37)

หมู่บ้านของชาวเขาทุกหมู่บ้าน (ยกเว้นลีซอ) จะมีหัวหน้าโดยประเพณีและผู้ช่วย มีหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อยภายในหมู่บ้าน เป็นผู้แทนของหมู่บ้านติดต่อกับทางราชการ (กรณีที่หมู่บ้านนั้นไม่มีตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านที่เป็นทางการ) บางหมู่บ้านของชาวเขาที่มีขนาดใหญ่จะมีคณะผู้อาวุโสที่รวมตัวอย่างไม่เป็นทางการ ทำหน้าที่ให้คำปรึกษาแก่หัวหน้าหมู่บ้านในเรื่องที่กระทบต่อชุมชน ส่วนลีซอจะอาศัยความสัมพันธ์ทางสังคมวัฒนธรรมด้านอื่น เช่น การแต่งงานต้องต่างแซ่สกุล หัวหน้าพิธีกรรมที่คนในหมู่บ้านร่วมกันแต่งตั้ง ใช้ระบบคณะผู้อาวุโสในหมู่บ้านปรึกษาหารือร่วมกัน (หน้า 32-33)

ชาวเขาทุกเผ่านับถือผี โดยเชื่อว่ามีวิญญาณสถิตอยู่ตามสรรพสิ่งต่างๆในธรรมชาติ ชาวเขาเชื่อว่าปรากฏการณ์ธรรมชาติ โรคภัยไข้เจ็บ เกิดจากการกระทำของผี ผีแบ่งได้เป็น 2 ประเภทคือ (1)ผีดี ได้แก่ ผีฟ้า ผีประจำภูเขา ผีประจำหมู่บ้าน ผีครู ผีบรรพบุรุษ (2) ผีร้าย คือผีที่คอยทำอันตรายแก่มนุษย์ ได้แก่ ผีป่า ผีลำห้วย ผีน้ำ ผีทางเดิน ผีที่เกิดจากการตายที่ผิดปกติของมนุษย์ ชาวเขาจะมีพิธีกรรมเซ่นไหว้บรวงสรวงผี มีผู้ทำพิธีกรรมที่เรียกว่า "หมอผี" บางเผ่าถือว่าเป็นผู้นำหรือพระศาสนาของชาวเขาเผ่านั้นๆ ความเชื่อของชาวเขายังผสมผสานกับความเชื่อทางศาสนาอื่นๆ เช่น ศาสนาพุทธนิกายมหายานลัทธิดาไลลามะของธิเบต (มูเซอแดง) พุทธศาสนานิกายหินยาน (ละว้า กะเหรี่ยง) ลัทธิเต๋า (แม้วและเย้า) นอกจากนี้ ชาวเขายังนับถือศาสนาจากการเผยแพร่ เช่น ศาสนาพุทธของโครงการพระธรรมจาริก ศาสนาคริสต์นิกายต่าง ๆ ที่มีหมอสอนศาสนาเข้ามาเผยแพร่ (หน้า 40-44)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

แม้วเรียกตัวเองว่า "ม้ง", เย้าเรียกตัวเองว่า "อิวเมี่ยน", มูเซอเรียกตัวเองว่า "ละหู่", กะเหรี่ยง ถูกชาวภาคเหนือเรียกว่า "ยาง" แต่เรียกตัวเองตามชื่อของกลุ่มย่อย, ละว้าถูกชาวภาคเหนือเรียกว่า "ลัวะ", ถิ่นเรียกตัวเองว่า "มาล หรือ ไปร๊ หรือ ขมุ" (หน้า 3-4, 8) หมู่บ้านชาวเขาบางแห่งจะพบคนนอกเผ่าเข้าไปตั้งบ้านเรือนอยู่ด้วย เช่น หมู่บ้านม้ง เย้า ลีซอ จะมีฮ่อ (จีนยูนนาน) เข้าไปทำไร่หรือค้าขายอยู่ด้วย ทำให้เกิดการถ่ายเททางวัฒนธรรม ชาวเขาบางเผ่าถือว่าฮ่อเหนือกว่าตนในด้านเศรษฐกิจและการศึกษา เช่น หมู่บ้านแม่โถ อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ ความสัมพันธ์ระหว่างฮ่อ ม้ง กะเหรี่ยง คือ ฮ่อเป็นพ่อค้าและเจ้าหนี้ของม้ง ขณะที่กะเหรี่ยงเป็นทาสแรงงานของม้ง (หน้า 27) ความสัมพันธ์ระหว่างชนชาติไทยกับชาวเขาตั้งแต่สมัยล้านนาจนถึงปัจจุบันมีรูปแบบความสัมพันธ์ดังนี้ (1) ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองและผู้ถูกปกครอง ตั้งแต่สมัยล้านนาจนถึงสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ชาวเขายังมีอิสระในการปกครองกิจการภายในเผ่าตนเอง แต่ต้องจงรักภักดีต่อผู้ปกครองโดยการส่งเครืองบรรณาการหรือส่วย ปฏิบัติตามคำขอร้องของผู้ปกครองเป็นครั้งคราว (2) ความสัมพันธ์ระดับชาวบ้าน มีการติดต่อระหว่างชาวเขากับคนไทยพื้นราบภาคเหนือ ในด้านการแลกเปลี่ยนผลผลิต การจ้างแรงงานซึ่งกันและกัน การเข้าร่วมพิธีกรรมสำคัญระหว่างกัน การแต่งงานข้ามเผ่าพันธุ์ ชาวเขาไว้วางใจคนไทยพื้นราบภาคเหนือมากกว่าเจ้าหน้าที่ราชการและคนไทยภาคกลาง (3) ความสัมพันธ์ระหว่างชาวเขาและราชการ ทางการไทยมีนโยบายพัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขามาตั้งแต่ปี พ.ศ.2502 มีการกำหนดนโยบายและคณะกรรมการชาวเขารับผิดชอบดำเนินการแต่ละจังหวัด เป็นนโยบายผสมผสาน (Policy of Integration) เพื่อให้ชาวเขาเป็นพลเมืองไทยที่มีคุณภาพ มีโครงการพัฒนาต่าง ๆ เข้าไปเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตชาวเขาโดยพลเรือน ทหาร ตำรวจ เอกชน (หน้า 44-51)

ชาวเขาผสมผสานวัฒนธรรมกับคนไทย ทำให้ชาวเขานับถือศาสนาพุทธมากขึ้น รูปแบบทรงผม เครื่องแต่งกายเป็นไปตามคนพื้นราบมากขึ้น การศึกษาเป็นไปตามระบบสังคมไทยพื้นราบ มีการแต่งงานกับคนไทยมากขึ้น เป็นต้น (หน้า 51-52)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มี