|
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
|
 |
Subject |
ลาหู่,การมีส่วนร่วม,เกษตรป่าไม้,ปลูกกาแฟ,เชียงใหม่ |
Author |
พงษ์ศักดิ์ อังกสิทธิ์, จรีเมธ อังกสิทธิ์ |
Title |
การมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาเผ่ามูเซอต่อการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้ |
Document Type |
รายงานการวิจัย |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
Ethnic Identity |
ลาหู่ ลาหู่ ละหู่ ลาฮู,
|
Language and Linguistic Affiliations |
จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan) |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
69 |
Year |
2543 |
Source |
คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สนับสนุนงานวิจัยโดย สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ |
Abstract |
เกษตรกรชาวเขาเผ่ามูเซอผู้ร่วมปลูกกาแฟในระบบป่าไม้ ได้รับความรู้การปลูกพืชโดยเฉพาะกาแฟในระบบป่าไม้จากเจ้าหน้าที่ ส่งเสริม โดยมีความรู้ความเข้าใจว่าการทำเกษตรป่าไม้เชิงอนุรักษ์ สามารถอำนวยประโยชน์ต่อสภาพแวดล้อมที่ดี โดยเฉพาะ การรักษาความชุ่มชื้น องค์ประกอบของเกษตรป่าไม้ คือ การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับไม้ป่า สามารถได้ผลผลิตทางการเกษตรและผลผลิตจากไม้ป่าด้วย การปลูกกาแฟในระบบเกษตรป่าไม้นั้นส่วนใหญ่เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรเป็นผู้แนะนำ และเกษตรกรชาวเขาเรียนรู้และมีประสบการณ์มากกว่า 15 ปี การมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาในการส่งเสริมการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้ พบว่าเกษตรกรชาวเขายังมีส่วนร่วมน้อยในการคิด ตัดสินใจและการปฏิบัติ แม้ว่าเจ้าหน้าที่จะเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมก็ตาม ซึ่งสามารถวิเคราะห์ได้ว่าเกษตรกรชาวเขายังขาดการกระตุ้นหรือขาดความกล้าในการแสดงความมีส่วนร่วม อันเป็นการสะท้อนถึงพื้นฐานของชีวิต ความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนียมประเพณีและการพัฒนาการศึกษาของชาวเขาเป็นสำคัญ |
|
Focus |
ศึกษาการมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาเผ่ามูเซอในการส่งเสริมการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้และวิเคราะห์ระบบการส่งเสริมการเกษตรแบบมีส่วนร่วมของเจ้าหน้าที่การเกษตรและเกษตรกรชาวเขา |
|
Ethnic Group in the Focus |
|
Language and Linguistic Affiliations |
|
Study Period (Data Collection) |
|
History of the Group and Community |
มูเซอเป็นชาวเขาเผ่าหนึ่งที่อาศัยในประเทศไทย กระจายอยู่ใน 7 จังหวัด มีมากที่สุดในจังหวัดเชียงราย รองลงมาคือจังหวัดเชียงใหม่ มูเซอที่พบในประเทศไทยมี 4 กลุ่ม คือ มูเซอดำ มูเซอแดง มูเซอลุย และมูเซอแฌแล บ้านมูเซอปากทาง หมู่ที่ 5 ตำบลม่อนจอง อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งบ้านเรือนมาแล้ว 33 ปี เดิมอาศัยอยู่หมู่บ้านมูเซอหลังเมือง ประกอบไปด้วยมูเซอ จีนฮ่อ และคนพื้นเมือง (หน้า 22-23) |
|
Settlement Pattern |
มูเซอตั้งบ้านเรือนอยู่หนาแน่นบริเวณเทือกเขาต้นน้ำปิง จังหวัดเชียงใหม่ เชียงรายและแม่ฮ่องสอน (หน้า 22) |
|
Demography |
มูเซอเป็นชาวเขาเผ่าหนึ่งที่อาศัยในประเทศไทย มีจำนวน 419 หมู่บ้าน มีประชากร 84,262 คน คิดเป็นร้อยละ 11.21 ของประชากรชาวเขาทั้งประเทศ ประชากรในการวิจัย คือ เกษตรกรชาวเขาเผ่ามูเซอ บ้านมูเซอปากทาง ตำบลม่อนจอง อำเภอ อมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 115 ครอบครัว (หน้า 22) มีประชากร 750 คน 170 ครัวเรือน (หน้า 23) อายุของเกษตรกรชาวเขาส่วนใหญ่ร้อยละ 32.8 มีอายุระหว่าง 40-49 ปี รองลงมาร้อยละ 19.4 มีอายุระหว่าง 20-39 อายุเฉลี่ย 40.9 ปี ต่ำสุด 18 ปีและสูงสุด 80 ปี (หน้า 28) เจ้าหน้าที่ส่งเสริมที่ให้ข้อมูลส่วนใหญ่เป็นชาย มีอายุระหว่าง 40-49 ปี จบการศึกษาระดับ ปวช. และ ปวส.หรือเทียบเท่า รับราชการในระดับ 4-6 (หน้า 67) |
|
Economy |
รายได้ในรอบปี (พ.ศ. 2542-2543) เกษตรกรชาวเขาส่วนใหญ่ร้อยละ 31.3 มีรายได้มากกว่า 20,000 บาท รองลงมาคือ ร้อยละ 20.9 มีรายได้น้อยกว่า 5,000 บาท เกษตรกรชาวเขา มีรายได้เฉลี่ย 18,977 บาท รายได้ส่วนใหญ่มาจากการปลูกกะหล่ำปลี โดยเฉลี่ย 10,761.19 บาท จากการปลูกมะเขือเทศโดยเฉลี่ย 4,089 บาท และจากการปลูกกาแฟ โดยเฉลี่ย 3,237.1 บาท เงินทุนสำหรับการประกอบการเกษตรส่วนใหญ่ใช้เงินทุนของตนเอง มีพื้นที่ทำการเกษตรเฉลี่ย 7.26 ไร่ ส่วนใหญ่ปลูกพืชผัก/พืชสวน ปลูกกาแฟ ปลูกข้าว (หน้า 31-33, 66) มูเซอเป็นชาวเขาเผ่าหนึ่งที่อาศัยในประเทศไทย มีจำนวน 419 หมู่บ้าน มีประชากร 84,262 คน คิดเป็นร้อยละ 11.21 ของประชากรชาวเขาทั้งประเทศ ประชากรในการวิจัย คือ เกษตรกรชาวเขาเผ่ามูเซอ บ้านมูเซอปากทาง ตำบลม่อนจอง อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 115 ครอบครัว (หน้า 22) มีประชากร 750 คน 170 ครัวเรือน (หน้า 23) อายุของเกษตรกรชาวเขาส่วนใหญ่ร้อยละ 32.8 มีอายุระหว่าง 40-49 ปี รองลงมาร้อยละ 19.4 มีอายุระหว่าง 20-39 อายุเฉลี่ย 40.9 ปี ต่ำสุด 18 ปีและสูงสุด 80 ปี(หน้า 28) เจ้าหน้าที่ส่งเสริมที่ให้ข้อมูลส่วนใหญ่เป็นชาย มีอายุระหว่าง 40-49 ปี จบการศึกษาระดับ ปวช. .และ ปวส.หรือเทียบเท่า รับราชการในระดับ 4-6 (หน้า 67) |
|
Social Organization |
เกษตรกรชาวเขาส่วนใหญ่ร้อยละ 64.2 มีสมาชิกในครัวเรือน 4-6 คน รองลงมาร้อยละ 19.4 มีสมาชิกในครัวเรือน 7-9 คน ร้อยละ 19.4 ส่วนใหญ่ร้อยละ 44.8 มีสมาชิกเป็นแรงงานเกษตร 1-2 คน รองลงมาร้อยละ 37.3 มีสมาชิกเป็นแรงงานเกษตร 3-4 คน ร้อยละ 16.4 มีสมาชิกเป็นแรงงานเกษตร 5-6 คน (หน้า 28) |
|
Education and Socialization |
เกษตรกรส่วนใหญ่ร้อยละ 73.1 ไม่ได้รับการศึกษา รองลงมา ร้อยละ 14.9 จบการศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 6 ร้อยละ 6.0 จบการศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 4 (หน้า 28) การเรียนรู้ของเกษตรกรชาวเขาต่อการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้ส่วนใหญ่เรียนรู้จากเจ้าหน้าที่ส่งเสริม (หน้า 67) |
|
Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
Social Cultural and Identity Change |
|
Other Issues |
เกษตรกรชาวเขามีส่วนร่วมน้อยในการส่งเสริมการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้เมื่อเปรียบเทียบกับความคิดของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมที่มุ่งหมายให้เกษตรกรชาวเขามีส่วนร่วมในกิจกรรมการส่งเสริมดังกล่าวมากกว่าที่เป็นอยู่ ความคิดเห็นของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมที่มีต่อการมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาต่อการส่งเสริมการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้ พบว่าเจ้าหน้าที่ส่งเสริมมีความคิดเห็นว่าเกษตรกรชาวเขาควรมีส่วนร่วมมากกว่าที่เป็นอยู่ (หน้า 67-68) |
|
Map/Illustration |
แผนภูมิ - ความสัมพันธ์ของขั้นตอนการมีส่วนร่วม(หน้า 7) - ระดับการมีส่วนร่วมของประชาชน(หน้า 8) - ลำดับขั้นตอนความต้องการของคนในทัศนะของมาสโลว์(หน้า 12) ตาราง - เพศของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 29) - อายุของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 29) - ระดับการศึกษาของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 29) - จำนวนสมาชิกในครัวเรือนของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 30) - จำนวนสมาชิกในครัวเรือนที่เป็นแรงงานการเกษตร(หน้า 30) - รายได้ของเกษตรกรชาวเขาในรอบปีที่ผ่านมา(หน้า 34) - รายได้จากผลผลิตทางการเกษตร(หน้า 35) - รายได้นอกการเกษตร(หน้า 36) - เงินทุนที่ใช้ในการทำการเกษตรของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 37) - พื้นที่ทำการเกษตร(หน้า 37) - พื้นที่ปลูกพืชของเกษตรกร(หน้า 38,39) - การใช้สารเคมีในการทำการเกษตรของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 40-42) - การเรียนรู้เรื่องเกษตรป่าไม้หรือเกษตรเชิงอนุรักษ์ของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 44) - ความรู้ความเข้าใจของเกษตรกรชาวเขาเกี่ยวกับเกษตรป่าไม้หรือเกษตรเชิงอนุรักษ์ (หน้า 44) - องค์ประกอบของเกษตรป่าไม้ ตามความรู้ความเข้าใจของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 44) - เกษตรกรชาวเขามีความเข้าใจต่อประโยชน์ที่เกิดจากการทำเกษตรป่าไม้(หน้า 45) - ผู้แนะนำให้เกษตรกรชาวเขาปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้(หน้า 46) - ประสบการณ์ในการปลูกกาแฟอราบิก้าของเกษตรกรชาวเขา(หน้า 47) - การมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาในการส่งเสริมการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้(หน้า 50-53) - เพศ ของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร(หน้า 56) - อายุ ของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร(หน้า 56) - ระดับการศึกษาของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร(หน้า 56) - ตำแหน่งและระดับของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร(หน้า 57) - ความคิดเห็นของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมที่มีต่อการมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาในการส่งเสริมการปลูกกาแฟอราบิก้าในระบบเกษตรป่าไม้(หน้า 60-63) |
|
|