| |
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
 |
 |
| Subject |
ลาหู่,ลาหู่แดง,การพัฒนา,การมีส่วนร่วม,เชียงใหม่ |
| Author |
ธวัช เบญจาทิกุล |
| Title |
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเข้ามีส่วนร่วมของชาวเขาในการพัฒนา กรณีศึกษา : หมู่บ้านชาวเขาชนะเลิศการประกวดหมู่บ้านพัฒนาตัวอย่างของศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขา จังหวัดเชียงใหม่ ประจำปี พ.ศ. 2527 |
| Document Type |
วิทยานิพนธ์ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
| Ethnic Identity |
ลาหู่ ลาหู่ ละหู่ ลาฮู,
|
Language and Linguistic Affiliations |
จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan) |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
115 |
Year |
2529 |
| Source |
หลักสูตรสังคมสงเคราะห์มหาบัณฑิต คณะสังคมสงเคราะห์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
| Abstract |
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านของชาวเขาเผ่ามูเซอแดง ณ หมู่บ้านโป่งจ๊อก 1. ชาวเขาที่มีอายุมาก (46 ปีขึ้นไป) จะเข้ามามีส่วนร่วมมากกว่าชาวเขาที่มีอายุน้อย (15-45 ปี) 2. ชาวเขาที่มีฐานะดีจะเข้ามีส่วนร่วมในระดับที่มากกว่าชาวเขาที่มีฐานะทางเศรษฐกิจไม่ดี 3. ชาวเขาที่เป็นผู้นำหมู่บ้านจะเข้ามีส่วนร่วมในระดับที่มากกว่าชาวเขาที่เป็นชาวบ้านธรรมดา 4. ชาวเขาที่ใช้ภาษาท้องถิ่นภาคเหนือ (คำเมือง) ได้ดี จะเข้ามีส่วนร่วมในระดับที่มากกว่าชาวเขาที่ใช้ภาษาท้องถิ่นภาคเหนือ (คำเมือง) ไม่ได้ดี 5. ชาวเขาที่นับถือศาสนาพุทธจะเข้ามีส่วนร่วมในระดับที่มากกว่าชาวเขาที่นับถือศาสนาคริสต์ 6. การได้เห็นตัวอย่างการพัฒนาดีเด่นจากหมู่บ้านอื่น มีผลในเชิงบวกต่อระดับการมีส่วนร่วมของชาวเขาในการพัฒนา (หน้า 83-88) มูเซอส่วนใหญ่ในหมู่บ้านโป่งจ๊อกมีส่วนในการร่วมมือกันพัฒนาหมู่บ้าน เพื่อให้หมู่บ้านตนชนะการประกวดหมู่บ้านพัฒนาตัวอย่าง โดยได้มีส่วนช่วยกันแก้ปัญหาทั้งทางด้านสุขภาพพลานามัย ยาเสพติด ฯลฯ ซึ่งส่วนหนึ่งนั้นเป็นเพราะชาวบ้านมีโอกาสเดินทางไปดูหมู่บ้านพัฒนาตัวอย่าง เพื่อจะได้รับการสนับสนุนในด้านต่าง ๆ จากรัฐบาล (หน้า 90-102) |
|
| Focus |
ปัจจัยในการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการพัฒนาหมู่บ้านของชาวเขาเผ่ามูเซอแดง ที่หมู่บ้านโป่งจ๊อก หมู่ 4 ตำบลทะเลอบ อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ |
|
| Ethnic Group in the Focus |
ชาวเขาเผ่ามูเซอแดง (หน้า 57) |
|
| Language and Linguistic Affiliations |
|
| Study Period (Data Collection) |
3 เดือน ประมาณปี พ.ศ. 2528 (หน้า 78) |
|
| History of the Group and Community |
หมู่บ้านโป่งจ๊อกตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2519 โดยมีนายจะเคาะ บูทะ เป็นผู้นำคนแรก โดยย้ายมาจากหมู่บ้านห้วยเดื่อ ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งทางทิศตะวันตกของหมู่บ้านมีหนองน้ำซึ่งเรียกว่าโป่ง เป็นที่สัตว์ป่าต่างๆ มาใช้กิน ชาวบ้านจึงพากันเรียกหมู่บ้านนี้ว่า หมู่บ้านโป่งจ๊อก ต่อมาในปี พ.ศ. 2521 มีชาวบ้านจากบ้านห้วยทรายอพยพลงมาอาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียง ปี พ.ศ.2524 มีครัวเรือนที่เป็นคริสต์ย้ายมาสมทบอีก (หน้า 58) |
|
| Settlement Pattern |
มูเซอแดงที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านโป่งจ๊อกนี้ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือ บ้านป๊อกในและบ้านป๊อกนอก บ้านป๊อกในเป็นพื้นที่อยู่ อาศัยที่เก่ากว่า มูเซอที่อาศัยอยู่บริเวณนี้มักตั้งบ้านเรือนกระจายตัวหนาแน่นอยู่ตามลำห้วย ส่วนกลุ่มบ้านป๊อกนอก มีการตั้งบ้านเรือนกระจายตัวตามเส้นทางถนนที่ตัดผ่านหมู่บ้าน (หน้า 71) |
|
| Demography |
จากการสำรวจโดยผู้วิจัยเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2529 หมู่บ้านโป่งจ๊อก มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 60 หลังคาเรือน 69 ครอบครัว 300 คน เป็นชาย 97 คน หญิง 89 คน เด็กชาย 72 เด็กหญิง 42 คน (หน้า 59) |
|
| Economy |
หมู่บ้านโป่งจ๊อกมีพื้นที่นาดำ 5 ไร่ ซึ่งใช้สำหรับปลูกข้าว ข้าวไร่ ข้าวโพด ฝิ่น ถั่ว มะม่วง และลิ้นจี่พื้นที่สวน 45 ไร่ พื้นที่พืชไร่ 490 ไร่ ซึ่งเป็นการใช้ประโยชน์แบบหมุนเวียน ซึ่งชาวเขาส่วนใหญ่มีพื้นที่ทำกินน้อยกว่า 20 ไร่ สัตว์ที่เลี้ยงได้แก่ หมู ไก่ วัว ควาย อุตสาหกรรมในครัวเรือน ได้แก่ การตีเหล็ก การทอผ้า การเย็บปัก และการจักสาน อาชีพอื่นได้แก่ รับจ้าง ชาวเขาส่วนใหญ่มีรายได้เฉลี่ยต่อปี อยู่ที่ 4,435 บาท/คน (หน้า 74) โดยมีอาชีพหลักคือ ทำการเกษตร ส่วนอาชีพรองลงมา คือ การรับจ้างปลูกป่า ค้าขาย นอกจากนี้ ชาวเขายังมีการรวมตัวกันจัดตั้งธนาคารข้าว สหกรณ์ร้านค้า และกลุ่มออมทรัพย์ ซึ่งทำหน้าที่ช่วยเหลือทางด้านกู้ยืมเงินและข้าวสำหรับผู้ที่เป็นสมาชิกหรือชาวเขาทั่วไป (หน้า 62-63) |
|
| Political Organization |
การปกครองภายในหมู่บ้านโป่งจ๊อกมีผู้นำหมู่บ้าน คือกำนัน โดยมีลักษณะการปกครองแบบประชาธิปไตย ซึ่งมีคณะกรรมการหมู่บ้านที่ได้มาจากเลือกตั้ง และแต่ละคนก็จะมีภาระหน้าที่ของตนที่ต้องรับผิดชอบงานต่างๆ ภายในหมู่บ้าน ได้แก่ งานฝ่ายปกครอง ดำเนินการโดยประธานกรรมการหมู่บ้าน ส่วนกรรมการท่านอื่น ๆ มีการแบ่งหน้าที่รับผิดชอบเป็นฝ่าย ๆ ดังนี้ 1.ฝ่ายการศึกษา รับผิดชอบด้านการศึกษาร่วมกันกับครู 2.ฝ่ายพัฒนา รับผิดชอบงานด้านต่าง ๆ ในหมู่บ้าน 4.ฝ่ายอนามัย รับผิดชอบงานด้านอนามัย สาธารณสุขของหมู่บ้าน 5.ฝ่ายสวัสดิการสังคม ดูแลและรับผิดชอบกิจกรรมที่ช่วยเหลือชาวบ้าน (หน้า 64) ส่วนกฎเกณฑ์หรือกฎหมายต่างๆ ที่ใช้ภายในหมู่บ้าน ส่วนมากจะปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ดั้งเดิมที่บรรพบุรุษได้กำหนดไว้ แต่ก็มีการเปลี่ยนแปลงไปบ้างตามความเหมาะสม (หน้า 60) สำหรับขั้นตอนการมีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านเป็นไปในลักษณะของผู้ถูกปกครอง (หน้า 91) |
|
| Belief System |
ชาวหมู่บ้านโป่งจ๊อกมีการนับถือศาสนาพุทธ และศาสนาคริสต์ (คาทอลิก) ซึ่งตั้งบ้านเรือนอยู่แยกกัน (หน้า 62) ซึ่งประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ คิดเป็นร้อยละ 63.04 ส่วนผู้ที่นับถือศาสนาพุทธคิดเป็นร้อยละ 36.96 (หน้า 77) |
|
| Education and Socialization |
การศึกษาของชาวบ้านในหมู่บ้าน ได้รับจากการศึกษานอกระบบ โครงการศูนย์การศึกษาเพื่อชุมชนในเขตภูเขา (ศศช.) ซึ่งมีชาวบ้านสนใจส่งบุตรหลานเข้ารับการศึกษา และถ้าตนเองมีโอกาส ก็จะมารับการศึกษาด้วยตนเอง (หน้า 61) |
|
| Health and Medicine |
แหล่งบริการด้านสุขภาพอนามัยภายในหมู่บ้าน ได้แก่ ศูนย์การศึกษาเพื่อชุมชนฯ ประจำหมู่บ้าน และกองทุนยาประจำหมู่บ้าน (หน้า 61) |
|
| Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
| Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
| Social Cultural and Identity Change |
|
| Other Issues |
การมีส่วนร่วมในการพัฒนา : ชาวเขาส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการสละแรงงาน รองลงมาคือการมีส่วนร่วมสมทบวัสดุอุปกรณ์ ร่วมประชุม ร่วมเป็นสมาชิก ร่วมชักชวนเพื่อนบ้าน ส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น ร่วมรับผิดชอบ ประเมินผล ติดตามผล ประสานงานกับเจ้าหน้าที่ราชการ ระดับการมีส่วนร่วม : ชาวเขาเพศหญิงจะเข้ามามีส่วนร่วมในระดับต่ำกว่าชาวเขาเพศชาย และชาวเขาที่มีอายุมากก็จะมีส่วนร่วมมากกว่าผู้ที่ยังมีอายุน้อย ส่วนผู้ที่มีฐานะทางเศรษฐกิจดีจะเข้ามามีส่วนร่วมในระดับมาก มากกว่าผู้ที่มีฐานะไม่ดี นอกจากนี้ยังพบว่า ผู้นำท้องถิ่นทั้งหมดเข้ามามีส่วนร่วมในขั้นตอนการค้นหาปัญหา ในขณะที่ลูกบ้านเข้ามีส่วนร่วมในขั้นตอนนี้น้อยมาก ซึ่งชาวเขาที่ใช้ภาษาท้องถิ่นเหนือได้ดี จะเข้ามีส่วนร่วมมากกว่า รวมไปถึงการที่ชาวเขาได้มีโอกาสเห็นตัวอย่างการพัฒนาดีเด่นก็จะเข้ามีส่วนร่วมมากกว่าผู้ที่ไม่มีโอกาสได้เห็น (หน้า 91-102) |
|
|
ค้นหาแบบละเอียด
