สมัครสมาชิก   
| |
ค้นหาข้อมูล
ค้นหาแบบละเอียด
  •   ความเป็นมาและหลักเหตุผล

    เพื่อรวบรวมงานวิจัยทางชาติพันธุ์ที่มีคุณภาพมาสกัดสาระสำคัญในเชิงมานุษยวิทยาและเผยแผ่สาระงานวิจัยแก่นักวิชาการ นักศึกษานักเรียนและผู้สนใจให้เข้าถึงงานวิจัยทางชาติพันธุ์ได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

  •   ฐานข้อมูลจำแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามชื่อเรียกที่คนในใช้เรียกตนเอง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ คือ

    1. ชื่อเรียกที่ “คนอื่น” ใช้มักเป็นชื่อที่มีนัยในทางเหยียดหยาม ทำให้สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ รู้สึกไม่ดี อยากจะใช้ชื่อที่เรียกตนเองมากกว่า ซึ่งคณะทำงานมองว่าน่าจะเป็น “สิทธิพื้นฐาน” ของการเป็นมนุษย์

    2. ชื่อเรียกชาติพันธุ์ของตนเองมีความชัดเจนว่าหมายถึงใคร มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างไร และตั้งถิ่นฐานอยู่แห่งใดมากกว่าชื่อที่คนอื่นเรียก ซึ่งมักจะมีความหมายเลื่อนลอย ไม่แน่ชัดว่าหมายถึงใคร 

     

    ภาพ-เยาวชนปกาเกอะญอ บ้านมอวาคี จ.เชียงใหม่

  •  

    จากการรวบรวมงานวิจัยในฐานข้อมูลและหลักการจำแนกชื่อเรียกชาติพันธุ์ที่คนในใช้เรียกตนเอง พบว่า ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 62 กลุ่ม


    ภาพ-สุภาษิตปกาเกอะญอ
  •   การจำแนกกลุ่มชนมีลักษณะพิเศษกว่าการจำแนกสรรพสิ่งอื่นๆ

    เพราะกลุ่มชนต่างๆ มีความรู้สึกนึกคิดและภาษาที่จะแสดงออกมาได้ว่า “คิดหรือรู้สึกว่าตัวเองเป็นใคร” ซึ่งการจำแนกตนเองนี้ อาจแตกต่างไปจากที่คนนอกจำแนกให้ ในการศึกษาเรื่องนี้นักมานุษยวิทยาจึงต้องเพิ่มมุมมองเรื่องจิตสำนึกและชื่อเรียกตัวเองของคนในกลุ่มชาติพันธุ์ 

    ภาพ-สลากย้อม งานบุญของยอง จ.ลำพูน
  •   มโนทัศน์ความหมายกลุ่มชาติพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่างๆ กัน

    ในช่วงทศวรรษของ 2490-2510 ในสาขาวิชามานุษยวิทยา “กลุ่มชาติพันธุ์” คือ กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะแตกต่างจากกลุ่มชนอื่นๆ ซึ่งมักจะเป็นการกำหนดในเชิงวัตถุวิสัย โดยนักมานุษยวิทยาซึ่งสนใจในเรื่องมนุษย์และวัฒนธรรม

    แต่ความหมายของ “กลุ่มชาติพันธุ์” ในช่วงหลังทศวรรษ 
    2510 ได้เน้นไปที่จิตสำนึกในการจำแนกชาติพันธุ์บนพื้นฐานของความแตกต่างทางวัฒนธรรมโดยตัวสมาชิกชาติพันธุ์แต่ละกลุ่มเป็นสำคัญ... (อ่านเพิ่มใน เกี่ยวกับโครงการ/คู่มือการใช้)


    ภาพ-หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต บ้านของอูรักลาโว้ย
  •   สนุก

    วิชาคอมพิวเตอร์ของนักเรียน
    ปกาเกอะญอ  อ. แม่ลาน้อย
    จ. แม่ฮ่องสอน


    ภาพโดย อาทิตย์    ทองดุศรี

  •   ข้าวไร่

    ผลิตผลจากไร่หมุนเวียน
    ของชาวโผล่ว (กะเหรี่ยงโปว์)   
    ต. ไล่โว่    อ.สังขละบุรี  
    จ. กาญจนบุรี

  •   ด้าย

    แม่บ้านปกาเกอะญอ
    เตรียมด้ายทอผ้า
    หินลาดใน  จ. เชียงราย

    ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ถั่วเน่า

    อาหารและเครื่องปรุงหลัก
    ของคนไต(ไทใหญ่)
    จ.แม่ฮ่องสอน

     ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ผู้หญิง

    โผล่ว(กะเหรี่ยงโปว์)
    บ้านไล่โว่ 
    อ.สังขละบุรี
    จ. กาญจนบุรี

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   บุญ

    ประเพณีบุญข้าวใหม่
    ชาวโผล่ว    ต. ไล่โว่
    อ.สังขละบุรี  จ.กาญจนบุรี

    ภาพโดยศรยุทธ  เอี่ยมเอื้อยุทธ

  •   ปอยส่างลอง แม่ฮ่องสอน

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ปอยส่างลอง

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดย เบญจพล  วรรณถนอม
  •   อลอง

    จากพุทธประวัติ เจ้าชายสิทธัตถะ
    ทรงละทิ้งทรัพย์ศฤงคารเข้าสู่
    ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อแสวงหา
    มรรคผลนิพพาน


    ภาพโดย  ดอกรัก  พยัคศรี

  •   สามเณร

    จากส่างลองสู่สามเณร
    บวชเรียนพระธรรมภาคฤดูร้อน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   พระพาราละแข่ง วัดหัวเวียง จ. แม่ฮ่องสอน

    หล่อจำลองจาก “พระมหามุนี” 
    ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
    ชาวแม่ฮ่องสอนถือว่าเป็นพระพุทธรูป
    คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่ง

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

  •   เมตตา

    จิตรกรรมพุทธประวัติศิลปะไต
    วัดจองคำ-จองกลาง
    จ. แม่ฮ่องสอน
  •   วัดจองคำ-จองกลาง จ. แม่ฮ่องสอน


    เสมือนสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
    เมืองไตแม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ใส

    ม้งวัยเยาว์ ณ บ้านกิ่วกาญจน์
    ต. ริมโขง อ. เชียงของ
    จ. เชียงราย
  •   ยิ้ม

    แม้ชาวเลจะประสบปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
    พื้นที่ทำประมง  แต่ด้วยความหวัง....
    ทำให้วันนี้ยังยิ้มได้

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ผสมผสาน

    อาภรณ์ผสานผสมระหว่างผ้าทอปกาเกอญอกับเสื้อยืดจากสังคมเมือง
    บ้านแม่ลาน้อย จ. แม่ฮ่องสอน
    ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี
  •   เกาะหลีเป๊ะ จ. สตูล

    แผนที่ในเกาะหลีเป๊ะ 
    ถิ่นเดิมของชาวเลที่ ณ วันนี้
    ถูกโอบล้อมด้วยรีสอร์ทการท่องเที่ยว
  •   ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ จ. กาญจนบุรี

    ไล่โว่ หรือที่แปลเป็นภาษาไทยว่า ผาหินแดง เป็นชุมชนคนโผล่งที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและผืนป่า 
    อาณาเขตของตำบลไล่โว่เป็นส่วนหนึ่งของป่าทุ่งใหญ่นเรศวรแถบอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   การแข่งขันยิงหน้าไม้ของอาข่า

    การแข่งขันยิงหน้าไม้ในเทศกาลโล้ชิงช้าของอาข่า ในวันที่ 13 กันยายน 2554 ที่บ้านสามแยกอีก้อ อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย
 
  Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database
Sorted by date | title

   Record

 
Subject มุสลิม,ระบบประชาสังคม,ชุมชนบ้านครัว,กรุงเทพมหานคร
Author Chaiwat Satha-Anand
Title Defending Community, Strengthening Civil Society : A Muslim Minority's Contribution to Thai Civil Society
Document Type บทความ Original Language of Text ภาษาอังกฤษ
Ethnic Identity มลายู ออแฆนายู มลายูมุสลิม ไทยมุสลิม, Language and Linguistic Affiliations ไม่ระบุ
Location of
Documents
หอสมุดปรีดีพนมยงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ Total Pages 13 Year 2544
Source Islam and Civil Society in Southeast Asia, by Nakamura Mitsuo, Sharon Siddque, Omar Farouk Bajunid, Institute of Southeast Asian Studies.
Abstract

โครงการขนาดใหญ่ของรัฐบาลที่จะเกิดขึ้นในอนาคตจะประสบความสำเร็จได้ยากหากขาดการสนับสนุนจากประชาชน การต่อสู้ของชุมชนบ้านครัวเป็นการเน้นย้ำว่าสังคมไทยไม่ใช่สังคมเดี่ยว ชมกลุ่มน้อยก็มีสิทธิ์มีเสียงในสังคมเช่นเดียวกัน โครงการพัฒนาใดที่ไม่ได้รับความเห็นชอบจากคนในสังคมก็จำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบ นอกจากนี้ การยืนหยัดต่อสู้ของคนในชุมชนมากว่าสิบปีก็เป็นการยืนยันว่า civil society ในสังคมไทยมีความเข้มแข็งขึ้น (หน้า 100-101)

Focus

มุสลิม และระบบประชาสังคมของชุมชนบ้านครัว

Theoretical Issues

ตามทฤษฎีของ Ernest Gellner นั้นสังคมมุสลิมไม่สามารถจะเป็น "civil society" ได้ Gellner ให้คำนิยาม civil society ว่าเป็นสถาบันอิสระจากรัฐ (non-government institutions) ที่หลากหลาย ที่มีอำนาจในการถ่วงดุลย์อำนาจรัฐที่จะครอบงำหรือริดรอน อำนาจของสังคมที่เหลือ ดังนั้น การดำรงอยู่ของ "civil society" ก็ย่อมขัดกับการเผด็จการทางการเมือง เพราะ "civil society" มีรากฐานอยู่ในการแยกการปกครองออกจากชีวิต เศรษฐกิจ และสังคม (หน้า 92) แต่ผู้เขียนมีความคิดที่แย้งกับทฤษฎีของ Gellner และคิดว่า สังคมมุสลิมที่เป็นชนกลุ่มน้อยในสังคมที่มิใช่มุสลิมอย่างสังคมไทยสามารถช่วยทำให้ "civil society" ที่เข้มแข็งขึ้นได้ด้วยลักษณะเฉพาะทางประวัติศาสตร์ (หน้า 92) โดยได้ยกชุมชนบ้านครัวในกรุงเทพฯ มาเป็นตัวอย่างในการโต้แย้ง ผู้เขียนได้เล่าถึงภูมิหลังของชุมชนพร้อมทั้งปัญหาที่เกิดขึ้นกับชุมชน โดยเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นคือจะมีการเวนคืนที่ดินในบริเวณชุมชนบ้านครัวเพื่อสร้างเป็นทางลงทางด่วนขั้นที่สอง แต่ชาวบ้านในชุมชนไม่ยอมรับการเวนคืน เนื่องจากเห็นว่าโครงการทางด่วนนี้ ไม่ได้ช่วยลดความแออัดของการจราจรได้จริง อีกทั้งชุมชนนี้ก็เป็นชุมชนมุสลิมที่มี ประวัติศาสตร์มายาวนาน แม้ว่ามัสยิดหรือสุเหร่าจะไม่ถูกรื้อลง แต่ศาสนสถานที่ร้างผู้คนก็ไม่มีความหมายมากเท่าที่ควร ชาวบ้านจึงได้ต่อสู้โดยสันติวิธีต่าง ๆ มากว่า 10 ปีแล้ว เช่น การส่งจดหมายประท้วงไปยังประเทศมุสลิมต่าง ๆ หรือการรวมตัวกันชุมนุมหน้าทำเนียบรัฐบาล เป็นต้น ซึ่งก็ทำให้โครงการก่อสร้างทางด่วนนั้นชะงักมากว่า 10 ปีแล้วเช่นกัน ซึ่งก็อาจถือได้ว่าเป็นความสำเร็จในระดับหนึ่ง และการต่อสู้นี้ได้รับการยกย่องจากสื่อโดยทั่วไป (หน้า 96-98) ผู้เขียนเห็นว่าความขัดแย้งไม่ได้มีเพียงด้านลบเสมอไป จากตัวอย่างข้างต้น ความขัดแย้งทำให้มุสลิมซึ่งชนกลุ่มน้อยเชื่อมโยงเข้ากับสังคมส่วนใหญ่ได้ ซึ่งจะส่งผลทำให้ civil society เข้มแข็งขึ้นได้ในที่สุด การเคลื่อนไหวของชุมชนบ้านครัวทำให้รัฐต้องหันมารับฟังประชามติมากขึ้น เพราะประชาชนนั่นเองที่อาจตกเป็นเหยื่อของการพัฒนา และรัฐอาจไม่เป็นฝ่ายถูกเสมอไป (หน้า 99-101)

Ethnic Group in the Focus

ชุมชนบ้านครัวซึ่งเป็นชุมชนมุสลิมเล็ก ๆ ชุมชนหนึ่งในกรุงเทพฯ

Language and Linguistic Affiliations

ไม่มีข้อมูล

Study Period (Data Collection)

ไม่ระบุ

History of the Group and Community

พื้นที่บริเวณที่เป็นชุมชนบ้านครัวในปัจจุบันนั้นได้รับพระราชทานมาจากพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ เพื่อเป็นรางวัลที่มุสลิมกัมพูชาในสมัยนั้นอาสาเข้าร่วมรบขับไล่พม่าในสงครามเก้าทัพเมื่อกว่า 200 ปีมาแล้ว และตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน ชุมชนบ้านครัวจึงถือเป็นชุมชนของวีรบุรุษที่ยอมพลีชีพ เพื่อแผ่นดินสยามและพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (หน้า 96-97)

Settlement Pattern

ไม่มีข้อมูล

Demography

ไม่มีข้อมูล

Economy

ไม่มีข้อมูล

Social Organization

ไม่มีข้อมูล

Political Organization

ไม่มีข้อมูล

Belief System

ไม่มีข้อมูล

Education and Socialization

ไม่มีข้อมูล

Health and Medicine

ไม่มีข้อมูล

Art and Crafts (including Clothing Costume)

ไม่มีข้อมูล

Folklore

ไม่มีข้อมูล

Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation)

ไม่มีข้อมูล

Social Cultural and Identity Change

โครงการการก่อสร้างผิวการจราจรหรือโครงการใหญ่ ๆ ที่รัฐบาลจะ "สร้างความเจริญ" ให้กับเมืองจะต้องส่งผลกระทบกับผู้คนในสังคมอย่างน้อยกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ซึ่งในที่นี้ คนกลุ่มที่ได้รับผลกระทบก็คือชุมชนบ้านครัว และเมื่อชุมชนดังกล่าวไม่ต้องการให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นเพราะจะทำให้ชุมชนของตนที่อยู่กันมานับร้อยปีต้องสูญหายไป จึงได้ยืนหยัดต่อสู้ด้วยสันติวิธีต่างๆ รวมทั้งการประท้วงเพื่อให้ชุมชนของตนยังดำรงอยู่ต่อไป (หน้า 95-99)

Critic Issues

ไม่มีข้อมูล

Other Issues

ไม่มี

Map/Illustration

ไม่มี

Text Analyst ดวงรัตน์ เรืองพงษ์ดิษฐ์ Date of Report 05 ม.ค. 2566
TAG มุสลิม, ระบบประชาสังคม, ชุมชนบ้านครัว, กรุงเทพมหานคร, Translator -
 
 

 

ฐานข้อมูลอื่นๆของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
  ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย
จารึกในประเทศไทย
จดหมายเหตุทางมานุษยวิทยา
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
หนังสือเก่าชาวสยาม
ข่าวมานุษยวิทยา
ICH Learning Resources
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย
ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่นในประเทศไทย
ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  หน้าหลัก
งานวิจัยชาติพันธุ์ในประเทศไทย
บทความชาติพันธุ์
ข่าวชาติพันธุ์
เครือข่ายชาติพันธุ์
เกี่ยวกับเรา
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  ข้อมูลโครงการ
ทีมงาน
ติดต่อเรา
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
ช่วยเหลือ
  กฏกติกาและมารยาท
แบบสอบถาม
คำถามที่พบบ่อย


ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เลขที่ 20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170 
Tel. +66 2 8809429 | Fax. +66 2 8809332 | E-mail. webmaster@sac.or.th 
สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2549    |   เงื่อนไขและข้อตกลง