บทบาทของพิธีแก็ลมอแบ่งได้เป็น 2 ระดับคือระดับปัจเจกบุคคลและระดับชุมชน และสามารถแบ่งการประกอบพิธีกรรมออกเป็น 2 ลักษณะคือ ความศักดิ์สิทธิ์ของพิธีกรรมจะประกอบไปด้วยสมาชิกกลุ่มผีมอด้วยกันเท่านั้นและความสนุกสนานรื่นเริงเป็นการร่วมกันทั้งหมดโดยอาศัยแคนเป็นเครื่องดนตรีหลัก ในพิธีแก็ลมอยังมีการตีความระบบสัญลักษณ์ที่หมายถึงความอุดมสมบูรณ์ของชุมชนที่สัมพันธ์กับวิถีชีวิตในด้านการประกอบอาชีพ ถึงแม้วัฒนธรรมเมืองจะมีบทบาทต่อคนรุ่นใหม่แต่ พิธีแก็ลมอยังคงบทบาทสำคัญต่อระบบความเชื่อของกลุ่มชนอย่างสืบเนื่องเห็นได้จากการการประกอบพิธีกรรมที่ปรากฏอยู่ จึงเสมือนภาพสะท้อนที่ต่อเนื่องตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน

บทบาทหน้าที่ของพิธีแก็ลมอในวิถีชีวิตของกูยที่บ้านสำโรงทาบ

พิธีแก็ลมอมีบทบาทสำคัญในฐานะเป็นที่พึ่งทางใจของปัจเจกบุคคลในยามเจ็บป่วย เพราะช่วยลดความวิตกกังวลและสร้างกำลังใจ (หน้า 132) นอกจากนี้ยังมีหน้าที่ในการควบคุมสังคม ซึ่งทำพร้อมกันไปกับการปรับไหมคนที่ทำผิด สำหรับผู้หญิงพิธีนี้ช่วยลดความเครียดซึ่งเกิดขึ้นจากการถูกกดขี่ (หน้า 136)

กูย (บ้านสำโรงทาบ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์)

ไม่มีข้อมูล

พ.ศ. 2537 ผู้วิจัยได้เข้าไปอยู่ในชุมชนเพื่อเก็บข้อมูลโดยใช้วิธีทางมานุษยวิทยา ด้วยการเข้าไปมีมีส่วนร่วมทั้งจากการสังเกตและการสัมภาษณ์ ทางตรงและทางอ้อม วิธีทางมานุษยวิทยาที่ใช้ในการวิเคราะห์เพื่อสมมุติฐาน คือ แนวคิดทฤษฎีหน้าที่นิยม(Functionalism) แนวคิดวิเคราะห์ด้านสัญลักษณ์และแนววิเคราะห์ด้านการแสดงและสื่อความหมายทางคติชนวิทยา (หน้า 6)

กูยหรือส่วย เป็นชนกลุ่มน้อยกลุ่มหนึ่งที่มีอยู่ในประเทศไทย เนื่องจากเป็นกลุ่มชนที่ไม่มีตัวหนังสือเขียนจึงไม่มีหลักฐานที่บันทึกว่ากูยมีความเป็นมาอย่างไร มีเพียงเรื่องเล่าสืบกันมา จึงไม่มีหลักฐานยืนยันได้แน่นอนว่าแต่เดิมตั้งถิ่นฐานอยู่ ณ แห่งใดแต่ก็มีผู้ใฝ่รู้หลายท่านหาคำตอบและได้แสดงทัศนะไว้ต่าง ๆ นานา กล่าวโดยสรุป กลุ่มกูยเดิมมีถิ่นฐานอยู่แถบนี้แล้ว แต่ต่อมากลุ่มกูย อีกส่วนหนึ่งเข้ามาอยู่ในแถบจังหวัดสุรินทร์และศรีสะเกษในเวลาต่อมา เส้นทางที่อพยพมานั้นพอสันนิษฐานได้ว่าคงเลียบลำน้ำมูลมาเรื่อย ๆ (หน้า 8,12) ตำบลสำโรงทาบ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์ มี 12 หมู่บ้านพูดภาษากูยเกือบทั้งหมดแต่หมู่ที่ 10 มีพูดภาษาลาวอยู่บ้าง บ้านสำโรงทาบ ตั้งตามชื่อของต้นสำโรง เดิมบ้านสำโรงทาบอยู่ที่เซาะตี (บ้านกล้วย) อยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 3 กิโลเมตร มีเรื่องเล่าว่าบ้านเก่าเกิดโรคระบาด ลมพายุพัดบ้านพังเสียหาย ผู้คนล้มตายจำนวนมาก กอปรกับมิได้ทำนามาหลายปี เนื่องด้วยสภาวะแห้งแล้งติดต่อกันหลายปีและความเชื่อที่ว่าวัดอยู่ทางทิศตะวันตกไม่เป็นมงคลจึงต้องปรับเปลี่ยนที่ตั้งของหมู่บ้านและวัดดังที่เห็นในปัจจุบัน บ้านสำโรงทาบ เดิมขึ้นตรงต่อมณฑลอุบลราชธานี ต่อมาขึ้นตรงต่ออำเภอศรีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ แต่ปัจจุบันบ้านสำโรงทาบแบ่งออกเป็น 2 หมู่บ้านเมื่อปี พ.ศ.2527 (หน้า 13,15)

กูยบ้านสำโรงทาบจะตั้งเรือนในบริเวณที่ใกล้เคียงกันซึ่งเดิมเป็นครอบครัวรวม (Stem Family) เมื่อมีบุตรสาวแต่งงานจะต้องแยกเรือนออกไป แต่อยู่ในบริเวณเรือนพ่อแม่ ลักษณะดังกล่าวทำให้ทราบว่าเรือนที่ตั้งบริเวณใกล้เคียงกันมีความสัมพันธ์กันในสายตระกูล (หน้า 17) การสร้างบ้านเรือนหรือ "ดุง" ของกูยมีลักษณะของเรือนไม้เสา 9 ต้นแบ่งเป็น 3 ห้องใต้ถุนสูงใช้ทำเป็นที่เลี้ยงสัตว์ เรือนในอดีตจะใช้วัสดุที่มีอยู่ตามธรรมชาติสร้างเรือนด้วยภูมิปัญญาอันเกิดจากประสบการณ์และการเรียนรู้ของกลุ่มชน วัสดุที่ใช้สามารถบ่งบอกถึงฐานะทางสังคมและลักษณะของครอบครัว ถ้าสมาชิกในครอบครัวมากจะปลูกสร้างบ้านในลักษณะเรือนแฝด 2-3 หลัง มีจั่ว 2-3 จั่วมีบันไดทางขึ้นเพียงบันไดเดียว มีช่องลมรอบบ้านเพียงเจาะช่องเล็ก 1-2 ช่องสำหรับมองออกไปข้างนอกแต่ไม่นิยมทำหน้าต่าง ไม่นิยมปลูกเรือนหันทางทิศตะวันตก (หน้า 30)

มิได้กล่าวถึงจำนวนประชากรในหมู่บ้านที่ชัดเจน กล่าวแต่บุคคลากรในโรงเรียนบ้านสำโรงทาบว่ามีอาจารย์ใหญ่ ครูจำนวน 24 คน มีภารโรง 2 คน มีนักเรียนประมาณ 280 คน (ข้อมูลเมื่อปี พ.ศ. 2536) (หน้า 29)

ในอดีตการคมนาคมยังไม่สะดวก ชาวบ้านจะผลิตเพื่อยังชีพและแลกเปลี่ยนสิ่งของเพื่ออุปโภคเท่านั้น ชาวบ้านชาวสำโรงทาบเป็นสังคมเกษตรกรรมมีอาชีพในการทำนาเป็นหลักข้าวที่ปลูกจะเป็นข้าวจ้าวเป็นหลักเพราะกูยบริโภคข้าวจ้าว ส่วนข้าวเหนียวจะปลูกในปริมาณที่น้อยเพื่อทำขนมหรือทำอาหารเพื่อประกอบพิธี เมื่อรูปแบบของการพึ่งพาหมดไป ระบบทุนนิยมแผ่เข้าไปในชุมชนกูย รูปแบบการกู้ยืมข้าวเปลือกก็เปลี่ยนวิธี จากยืมข้าวเพื่อบริโภค เป็นการยืมข้าวไปขายเพื่อให้ได้เงินมาจับจ่ายแทน แต่ปัจจุบันการกู้ยืมดังกล่าวเปลี่ยนรูปแบบใหม่เป็นการขายข้าวล่วงหน้า นอกจากปลูกข้าวแล้ว ในอดีตยังมีการปลูกฝ้ายเพื่อใช้ทำเครื่องนุ่งห่ม ฝ้ายที่เหลือจะไว้สำหรับแลกข้าวและเครื่องบริโภคต่างๆ และปลูกครั่งสำหรับการย้อมผ้าไหมอีกด้วย ความต่างด้านเศรษฐกิจของกูยบ้านสำโรงทาบจะไม่ต่างกันมาก เพราะชาวบ้านมีอาชีพทำนา มีร้านค้าภายในหมู่บ้านประมาณ 15 ร้าน นอกจากนั้น เป็นร้านค้าขนาดย่อยจำหน่ายเฉพาะสินค้าที่ใช้บริโภคประจำวันเท่านั้น อาชีพหนึ่งที่กูยถือเป็นภารกิจทุกปีคือการขายแรงงานยังภาคตะวันออกแถบจังหวัด ชลบุรี ระยอง ฉะเชิงเทราเพื่อรับจ้างตัดอ้อยได้ค่าแรงโดยเฉลี่ย 3,000 - 5,000 บาทต่อปี (หน้า 21, 23-25)

การเลือกคู่ครองของกูยในอดีตหนุ่มสาวจะเลือกคู่ที่ถูกใจและพอใจเอง เมื่อชอบพอกันแล้วจึงบอกบิดามารดาหรือญาติผู้ใหญ่ที่เรียกว่า "นายใจ" (เฒ่าแก่) มาทาบทาม เมื่อเป็นที่ตกลงกันเรียบร้อยแล้วจึงหาฤกษ์ทำพิธี แม้รูปแบบการแต่งงานจะเปลี่ยนแปลงอย่างไร สิ่งหนึ่งที่กูยยังยึดถือปฏิบัติไม่เคยละทิ้งคือ "ยะจู๊ฮ" (ผีบรรพบุรุษ) จากการศึกษาคำเรียกระบบเครือญาติของกูย บ้านสำโรงทาบพบว่าลักษณะโครงสร้างและความสัมพันธ์ต่าง ๆ ในกลุ่มเครือญาติยังแสดงถึงการสืบทอดอำนาจด้วย ภรรยาจะได้รับการยอมรับจากสามีและจากสังคมภายในชุมชนสูง ส่วนชายโสดนั้นจะยกหน้าที่ให้แม่ดูแล ลักษณะของกูยบ้านสำโรงทาบมีทั้งครอบครัวเดี่ยว (Neuclear Family) และครอบครัวรวม (Stem Family) หลังจากการแต่งงานของกูยตามอุดมคติ ฝ่ายชายจะไปอยู่บ้านพ่อแม่ของฝ่ายหญิง (Matrilocal Residence) (หน้า 31-35)

เดิมบ้านสำโรงทาบขึ้นตรงต่อมณฑลอุบลราชธานีมีผู้นำหมู่บ้านตอนนั้นคือ หลวงพิบูลย์บุราคร เป็นกำนันคนแรกมีพระครูบริคุตต์เป็นเจ้าอาวาสวัดและเจ้าคณะอำเภอ ต่อมาขึ้นตรงต่ออำเภอศรีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ ปัจจุบันบ้านสำโรงทาบแบ่งออกเป็น 2 หมู่บ้าน เมื่อปี พ.ศ. 2527(หน้า15) สังคมของบ้านสำโรงทาบภรรยาจะได้รับการยอมรับจากสามีและจากสังคมภายในชุมชนสูง (หน้า 33)

กูยบ้านสำโรงทาบเป็นอีกกลุ่มชนหนึ่งที่มีความเชื่อเรื่องภูตผีวิญญาณค่อนข้างสูงพิธีกรรมของกูยจำแนกได้ 2 ลักษณะใหญ่คือ พิธีกรรมส่วนรวมของชุมชนและพิธีกรรมเฉพาะกลุ่มสายตระกูล พิธีกรรมส่วนรวมของชุมชนมักจะสัมพันธ์กับการประกอบอาชีพของกลุ่ม ส่วนพิธีกรรมเฉพาะกลุ่มสายตระกูลโดยมากเกี่ยวกับการเจ็บไข้ได้ป่วยหรือความวิตกกังวลอันเกิดจากสาเหตุที่ไม่สามารถค้นพบได้ (หน้า 41) พิธีกรรมส่วนรวมของชุมชน - พิธีเกี่ยวกับชีวิต ระยะตั้งครรภ์ ในช่วงระยะเวลาการตั้งครรภ์กูยเชื่อว่า ห้ามนั่งขวางประตู เพราะเชื่อว่าจะคลอดลูกยาก ห้ามออกมาดูจันทรุปราคาหรือสุริยุปราคาเพราะเชื่อว่าลูกที่เกิดมาจะพิการ ห้ามทำให้คลอดลูกยากข้อห้ามเหล่านี้จะมีเหตุผลที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิภาพของหญิงที่ตั้งครรภ์เป็นหลัก การคลอด ทำโดยหญิงผู้มีประสบการณ์ (เมะตะม็อบ) สถานที่ทำคลอดมักอยู่ในตัวเรือนที่มิดชิด ห้ามผู้ชายเข้าไปเกี่ยวข้อง (ปัจจุบันพบการคลอดในลักษณะดังกล่าวในครอบครัวที่มีฐานะะยากจน) เมื่อเลิกการอยู่ไฟแล้วต้องบอกกล่าวยะจู๊ฮโดยมีหมากพลูหรือกรวยใบตองมาใช้ในพิธีถือว่าเป็น "ครูกำเนิด" เป็นสิ่งมงคลจะช่วยคุ้มครองและบันดาลโชคให้กับเจ้าของตลอดไป - พิธีแต่งงาน ปัจจุบันมีการปรับเปลี่ยนไปจากอดีตแต่ก็ยังคงไว้ซึ่งลักษณะเฉพาะของกลุ่มชน ในอดีตหนุ่มสาวจะเลือกคู่ที่ถูกใจและพอใจเอง เมื่อชอบพอกันแล้วจึงบอกบิดามารดาหรือญาติผู้ใหญ่ที่เรียกว่า นายไจ (เฒ่าแก่) มาทาบทาม เมื่อเป็นที่ตกลงกันเรียบร้อยแล้วจึงหาฤกษ์ทำพิธีโดยกำหนดในเดือนที่เป็นเลขคู่ มีการตกลงเรื่องสินสอด ในพิธีมีครูบา (พราหมณ์) สวดทำขวัญเป็นภาษาลาว งานแต่งจะจัด 2 วันติดต่อกันวันแรกเรียกว่า งัยโร๋ม (วันรวม) วันที่สองเรียกว่างัยซัด (วันแต่ง) - พิธีขึ้นบ้านใหม่ การลงเสาเอกถือเป็นสิ่งสำคัญมาก มีการนิมนต์พระมาสวดกงพลี (สวดถอน) ผู้หญิงห้ามเข้าไปในบริเวณหรือบ้านที่กำลังปลูกสร้างเด็ดขาดเมื่อสร้างเสร็จเจ้าของบ้านจะเอาบันไดพาดขึ้นทางทิศตะวันตกและเชิญแขกขึ้นบ้านแล้วชักบันไดเปลี่ยนไปไว้ทางทิศตะวันออก การขึ้นบ้านใหม่นี้เจ้าของบ้านจะถือโอกาสทำบุญเลี้ยงพระไปด้วย - พิธีศพ มีการต้มน้ำอุ่นผสมขมิ้นมาอาบน้ำและแต่งตัวให้ศพ แล้วจัดศพนอนหันหัวไปทางทิศตะวันตก เจ้าโคตรจะต้องจัดหมากพลู บุหรี่และเทียน 1 คู่ไปบอกกล่าวยะจู๊ฮให้รับวิญญาณและดูแลผู้ตายในภพอื่นด้วยและโปรดอโหสิกรรมทุกอย่างแก่ผู้ตาย หลังจากนี้ มีการประกอบพิธีทางพุทธศาสนาปะปนกันไป ในสังคมของกูยบ้านสำโรงทาบการปลงศพนิยมฝังไว้สักระยะหนึ่งจึงจะนำขึ้นมาเผา (หน้า 42-58) - พิธีกรรมในรอบปี พิธีแซนยะจู๊ฮ เป็นการบรวงสรวงผีบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว ไม่ว่าจะเป็นยะจู๊ฮเพรียม (ผีประจำหมู่บ้านหรือผีปู่ตา) หรือยะจู๊ฮดุง (ผีบรรพบุรุษในสายตระกูล) มีความผูกพันกับการทำนาซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิม - พิธีเซ็าะพาแทน น่าจะหมายความว่า "ขึ้นฟ้าไปหาแถน" เป็นพิธีบรวงสรวงผีมอประจำปีเป็นการแสดงความเคารพและการเอาใจใส่ต่อผีมอทั้งนี้เพื่อมิให้ผีมอต้องมารบกวนบุคคลในสายตระกูล พิธีกรรมเฉพาะกลุ่มสายตระกูล - พิธีสะเดาะเคราะห์ กูย เรียกว่า เญียกะเวียยหรือซีเขราะห์ จัดขึ้นเพื่อสร้างกำลังใจและเรียกขวัญ - พิธีอืมโปล เป็นการหาสาเหตุของความเจ็บป่วยที่แพทย์ปัจจุบันวิเคราะห์หาสมมุติฐานของโรคได้ การถือผีในชุมชน ปัจจุบันยังมีการถือปฏิบัติกันอยู่โดยเฉพาะผีที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพและสวัสดิภาพของกลุ่มคนในสังคม สามารถแบ่งออกเป็น 4 ประเภทได้แก่ ยะจู๊ฮเพรียม (ปู่ตา) ยะจู๊ฮดุง (ผีบรรพบุรุษ) ผีออ (ผีเร่ร่อนที่เข้ามาอาศัยอยู่ในร่างของกลุ่มคนในสายตระกูลไม่เลือกว่าเป็นเพศใด) และผีมอ (ผีเร่ร่อนที่เข้ามาอาศัยอยู่ในร่างของผู้หญิงคนใดคนหนึ่งในสายตระกูล (ยะจู๊ฮ)) ทั้ง 4 ประเภทดังกล่าวพอจะจำแนกได้เป็น 2 กลุ่มคือผีที่ควบคุมในสังคมได้และผีที่ไม่สามารถควบคุมได้การสื่อสารในพิธีจะเป็นภาษาลาวทั้งสิ้น พิธีแก็ลมอ เป็นพิธีบำบัดโรคด้วยความเชื่อดั้งเดิมของกูยและเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจแก่ผู้ป่วย นอกจากเป็นพิธีกรรมที่ประกอบขึ้นเพื่อการแก้บนของกูยที่ได้สัญญากับผีมอว่าหากผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นหรือหายจากโรคภัยไข้เจ็บก็จะจัดพิธีแก็ลมอเพื่อบรวงสรวงผีมอให้เกิดความพอใจแล้วยังเป็นการสร้างความศรัทธาและตอกย้ำความเชื่อแก่กลุ่มชนอีกด้วย (หน้า 130) พิธีแก็ลมอแบ่งการประกอบพิธีกรรมออกเป็น 2 ลักษณะคือ ความศักดิ์สิทธิ์ของพิธีกรรมจะประกอบไปด้วยกลุ่มผีมอด้วยกันเท่านั้นและความสนุก สนานรื่นเริงเป็นกันร่วมกันทั้งหมดโดยมีแคนเป็นเครื่องดนตรีหลัก พิธีแก็ลมอยังมีระบบสัญลักษณ์ที่หมายถึงความอุดมสมบูรณ์ของชุมชนที่สัมพันธ์กับวิถีชีวิตในด้านการประกอบอาชีพ (หน้า 85-103)

ไม่มีข้อมูล

กูยจะจัดพิธีแก็ลมอ เพื่อบำบัดโรคตามความเชื่อดั้งเดิมของกูยและเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจแก่ผู้ป่วย โดยสัญญากับผีมอว่าหากผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นหรือหายจากโรคภัยไข้เจ็บก็จะจัดพิธีแก็ลมอเพื่อบรวงสรวงผีมอให้เกิดความพอใจ (หน้า130)

การแต่งกาย เสื้อ "ฮับแก็บ" ทำด้วยผ้าไหมยกดอก (อือฉิกแก็บ) ตัดเป็นเสื้อแขนยาวคอกลม กระเป๋าเจาะข้างขวาในอดีตจะติดกระดุมเงินก้อน จะใส่เฉพาะคนที่แต่งงานแล้ว สาว ๆ จะไม่นิยมสวมใส่เพราะคนที่สวมใส่ "ฮับแก็บ" บ่งบอกถึงสถานภาพของการแต่งงาน ข้อจำกัดนี้ไม่รวมถึงผู้หญิงที่สูงอายุ จากบทความหรืองานศึกษาวิจัยที่ผ่านมามักจะสรุปว่ากูยนิยมใส่เสื้อผ้าสีดำ จะสวมใส่ทุกงานไม่ว่าจะเป็นงานมงคลหรืองานอมงคล เพราะคนที่มี "ฮับแก็บ" ใส่บ่งบอกถึงความเป็นคนที่ขยัน มีฝีมือในการทอผ้า กูยในอดีตจะย้อมสีผ้าด้วยครั่ง เพราะสีของครั่งจะให้ทั้งความเงางาม เนื้อผ้านุ่มและทำให้เส้นไหมเหนียว คงทน ไม่ตกสี ยิ่งซักยิ่งดีแม้จะดูเก่าแต่ก็ยังไม่เปลื่อยยุ่ย กรรมวิธีในการย้อมผ้าสีดำของกูยอีกวิธีหนึ่งคือนำผลมะเกลือมาโขลกกับครกไม้แช่น้ำจนเน่าเปื่อยแล้วนำผ้าลงไปแช่แล้วนำไปตาก 2-3 ครั้งจนกว่าผ้าที่นำมาย้อมดำสนิท ( หน้า 24-26)

นิทานปรัมปรากล่าวถึงเหตุผลที่กูยไม่มีตัวอักษรใช้เพราะว่า ครั้งหนึ่งเทพเจ้ามีบัญชาให้มนุษย์ไปรับเอาตัวหนังสือ พวกกูยก็ได้เดินทางไปรับเอาพร้อมกับกลุ่มชนอื่นเช่นกัน โดยจารใส่หนังควาย เมื่อได้มาแล้วจึงเดินทางกลับ พอมาถึงกลางทาง เกิดกระหายน้ำจึงวางหนังควายที่จารหนังสือไว้บนโขดหิน สุนัขจึงกินหนังควายหมดไป ครั้นเห็นสุนัขกินหนังควายหมดจึงพูดว่า "อาจอจาฌิม" (สุนัขกินหมด) กูยจึงไม่มีตัวหนังสือตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา (นางเลา บุราคัม ผู้เล่า - หน้า 8)

กลุ่มกูยและเยอนั้นมีการติดต่อกับกลุ่มชนชาวลาว คำยืนยันที่พอเชื่อถือได้จากสัมภาษณ์นายดำ แหวนเงิน ชาวบ้านกู่ อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ ซึ่งเป็นกลุ่มกูยที่ครอบครัวของตนอพยพมาจากฝั่งลาว ยังมีการประกอบพิธีกรรมบางประการคล้ายกันต่างเพียงรายละเอียดปลีกย่อยเล็กน้อย (หน้า 12) เพราะชนทั้ง 2 กลุ่มนี้ต่างมีวัฒนธรรมและความเชื่อที่มีลักษณะใกล้เคียงกันโดยเฉพาะความเชื่อในอำนาจลี้ลับที่ไม่สามารถรับรู้ได้ (หน้า 131-132)

หากพิจารณาถึงสังคมวัฒนธรรมของกลุ่มชนในเชิงพลวัตแล้วจะเห็นได้ว่ากูยต้องมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา จะหาร่องรอยความเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่บริสุทธิ์ไม่ได้ ทั้งนี้ด้วยเหตุผลหลายประการ เช่น การแต่งงานข้ามกลุ่มวัฒนธรรม การรับเอาระบบความเชื่อหรือประเพณีและวัฒนธรรมบางประการของลาว จนกลายเป็นจารีตถือปฏิบัติสืบต่อกันมาเพราะระบบความเชื่อของกลุ่มชนทั้งหลายนี้มีแนวปฏิบัติและบทบาทต่อสังคมคล้ายกัน เป็นต้น (หน้า 12) ในอดีต ชาวบ้านจะผลิตเพื่อยังชีพและแลกเปลี่ยนสิ่งของเพื่ออุปโภคเท่านั้น เมื่อรูปแบบของการพึ่งพาหมดไป ระบบทุนนิยมแพร่ขยายเข้าไปในชุมชนกูยรูปแบบการกู้ยืมข้าวเปลือกก็เปลี่ยนวิธี จากยืมข้าวเพื่อบริโภค เป็นการยืมข้าวไปขายเพื่อให้ได้เงินมาจับจ่ายแทน แต่ปัจจุบันการกู้ยืมดังกล่าวเปลี่ยนรูปแบบใหม่เป็นการขายข้าวล่วงหน้า (หน้า 23) ในอดีตการคลอดทำโดยหญิงผู้มีประสบการณ์ (เมะตะม็อบ) สถานที่ทำคลอดมักอยู่ในตัวเรือนที่มิดชิดปัจจุบันจะพบการคลอดในลักษณะดังกล่าวในครอบครัวที่มีฐานะะยากจนไม่สามารถไปรับบริการทางการแพทย์สมัยใหม่ได้ (หน้า 45)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มี

รูปภาพ สภาพบ้านเรือนของกูยแบบเก่า(22), บ้านเรือนของกูยที่มีฐานะดี บ้านทรงสมัยใหม่(22), สถานีขนส่งสำโรงทาบ, สถานีรถไฟสำโรงทาบ(27), โรงเรียนบ้านสำโรงทาบ(บริคุตต์วิทยาคุณ)(29), วัดเกตุวราราม(30), พิธีแซนยะจู๊ฮดุง(ผีบรรพบุรุษ)(43), แห เครื่องป้องกันวิญญาณร้าย(45), การอยู่ไฟหลังคลอด(47), พิธีแต่งงานของกูย(48),เครื่องไหว้ที่ฝ่ายเจ้าสาวเตรียมไว้(49), เครื่องเซ่นผีในงานแต่งงาน(52), เหนียกมะฮากำลังป้อนอาหารแก่คู่บ่าวสาว(54), การปลูกบ้านของกูย(56), ภาพจำลองวงตุ้มมุง(59), เฒ่าจ้ำกำลังทำพิธีเซ่นเหล้าแก่ยะจู๊ฮ(62), ยะจู๊ฮเพรียม(ปู่ตาเดิม)(64), ยะจู๊ฮเพรียม(ปู่ตาตั้งใจ), หมอนที่แสดงถึงที่อยู่ของยะจู๊ฮ(ผีบรรพบุรุษ) (65), หิ้งมอ(70), การประกอบพิธีเซ็าะฮ์พาแทน(71), พิธีสะเดาะเคราะห์ของกูย(74), นายเทื้อน มณีล้ำ ครูบาออ, หิ้งผีออ(83), ต้นดอกไม้(ขัลปีล) ที่ใช้ประกอบพิธีกรรม(84), ครูบามอ นางสุด วิยาสิงห์(87), กูยกำลังทำความสะอาดหิ้งมอ(88), ครื่องประกอบต่างๆ ของหิ้งมอ(91), ขันหมากเบ็ง, ญีงกอาฮ(92), คนป่วยเข้าพิธีแก็ลมอ(นางอาน บุญคำ)(94), ญาติและเพื่อนบ้านมาช่วยเตรียมงาน(95), ผู้ชายกำลังแกะสลัก แกะสลักช้าง, ม้า(97), ครูบาใหญ่กำลังเริ่มพิธี(98), ครูบาใหญ่ หิ้งกลางปะรำพิธีและเครื่องประกอบพิธีอื่นๆ (99),บรรดาผีกำลังร่ายรำด้วยความสนุกสนาน(101), ลักษณะของแพ และผีมอกำลังตัดแพ อืมหละ(ชำระ)(102), พิธีชำระ(อืมหละ)(103), การออกไปตามช้าง, ม้า(กะโปนอาจีง)(106), พิธีอือเถิจโรง(107), ผีมอกำลังนำอาวุธต่างๆ ยิง ฟัน กล้วย ข้าวต้ม(109), โคตรใหญ่กำลังทำพิธีเซ่นผีมอ(110), การจัดที่อยู่ของหิ้งมอ(101) แผนผัง แผนผังแสดงจังหวัดและอำเภอที่มีหมู่บ้านกูย(11), ตำบลสำโรงทาบ(14),หมู่บ้านสำโรงทาบ(16), การแบ่งพื้นที่ใช้สอยภายในของกูย ก.(19), การแบ่งพื้นที่ใช้สอยภายในของกูย ข.(20), การสืบทอดอำนาจของสังคมกูย(32), แสดงเครือญาติของกูยบ้านสำโรงทาบ(34), แสดงความสัมพันธ์ทางเครือญาติของกูย(37),แสดงการเชื่อมโยงระหว่างครอบครัวกับบ้านยะจู๊ฮ(66), แสดงความสัมพันธ์ทางยะจู๊ฮของกูย(67)