สมัครสมาชิก   
| |
ค้นหาข้อมูล
ค้นหาแบบละเอียด
  •   ความเป็นมาและหลักเหตุผล

    เพื่อรวบรวมงานวิจัยทางชาติพันธุ์ที่มีคุณภาพมาสกัดสาระสำคัญในเชิงมานุษยวิทยาและเผยแผ่สาระงานวิจัยแก่นักวิชาการ นักศึกษานักเรียนและผู้สนใจให้เข้าถึงงานวิจัยทางชาติพันธุ์ได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

  •   ฐานข้อมูลจำแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามชื่อเรียกที่คนในใช้เรียกตนเอง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ คือ

    1. ชื่อเรียกที่ “คนอื่น” ใช้มักเป็นชื่อที่มีนัยในทางเหยียดหยาม ทำให้สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ รู้สึกไม่ดี อยากจะใช้ชื่อที่เรียกตนเองมากกว่า ซึ่งคณะทำงานมองว่าน่าจะเป็น “สิทธิพื้นฐาน” ของการเป็นมนุษย์

    2. ชื่อเรียกชาติพันธุ์ของตนเองมีความชัดเจนว่าหมายถึงใคร มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างไร และตั้งถิ่นฐานอยู่แห่งใดมากกว่าชื่อที่คนอื่นเรียก ซึ่งมักจะมีความหมายเลื่อนลอย ไม่แน่ชัดว่าหมายถึงใคร 

     

    ภาพ-เยาวชนปกาเกอะญอ บ้านมอวาคี จ.เชียงใหม่

  •  

    จากการรวบรวมงานวิจัยในฐานข้อมูลและหลักการจำแนกชื่อเรียกชาติพันธุ์ที่คนในใช้เรียกตนเอง พบว่า ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 62 กลุ่ม


    ภาพ-สุภาษิตปกาเกอะญอ
  •   การจำแนกกลุ่มชนมีลักษณะพิเศษกว่าการจำแนกสรรพสิ่งอื่นๆ

    เพราะกลุ่มชนต่างๆ มีความรู้สึกนึกคิดและภาษาที่จะแสดงออกมาได้ว่า “คิดหรือรู้สึกว่าตัวเองเป็นใคร” ซึ่งการจำแนกตนเองนี้ อาจแตกต่างไปจากที่คนนอกจำแนกให้ ในการศึกษาเรื่องนี้นักมานุษยวิทยาจึงต้องเพิ่มมุมมองเรื่องจิตสำนึกและชื่อเรียกตัวเองของคนในกลุ่มชาติพันธุ์ 

    ภาพ-สลากย้อม งานบุญของยอง จ.ลำพูน
  •   มโนทัศน์ความหมายกลุ่มชาติพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่างๆ กัน

    ในช่วงทศวรรษของ 2490-2510 ในสาขาวิชามานุษยวิทยา “กลุ่มชาติพันธุ์” คือ กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะแตกต่างจากกลุ่มชนอื่นๆ ซึ่งมักจะเป็นการกำหนดในเชิงวัตถุวิสัย โดยนักมานุษยวิทยาซึ่งสนใจในเรื่องมนุษย์และวัฒนธรรม

    แต่ความหมายของ “กลุ่มชาติพันธุ์” ในช่วงหลังทศวรรษ 
    2510 ได้เน้นไปที่จิตสำนึกในการจำแนกชาติพันธุ์บนพื้นฐานของความแตกต่างทางวัฒนธรรมโดยตัวสมาชิกชาติพันธุ์แต่ละกลุ่มเป็นสำคัญ... (อ่านเพิ่มใน เกี่ยวกับโครงการ/คู่มือการใช้)


    ภาพ-หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต บ้านของอูรักลาโว้ย
  •   สนุก

    วิชาคอมพิวเตอร์ของนักเรียน
    ปกาเกอะญอ  อ. แม่ลาน้อย
    จ. แม่ฮ่องสอน


    ภาพโดย อาทิตย์    ทองดุศรี

  •   ข้าวไร่

    ผลิตผลจากไร่หมุนเวียน
    ของชาวโผล่ว (กะเหรี่ยงโปว์)   
    ต. ไล่โว่    อ.สังขละบุรี  
    จ. กาญจนบุรี

  •   ด้าย

    แม่บ้านปกาเกอะญอ
    เตรียมด้ายทอผ้า
    หินลาดใน  จ. เชียงราย

    ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ถั่วเน่า

    อาหารและเครื่องปรุงหลัก
    ของคนไต(ไทใหญ่)
    จ.แม่ฮ่องสอน

     ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ผู้หญิง

    โผล่ว(กะเหรี่ยงโปว์)
    บ้านไล่โว่ 
    อ.สังขละบุรี
    จ. กาญจนบุรี

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   บุญ

    ประเพณีบุญข้าวใหม่
    ชาวโผล่ว    ต. ไล่โว่
    อ.สังขละบุรี  จ.กาญจนบุรี

    ภาพโดยศรยุทธ  เอี่ยมเอื้อยุทธ

  •   ปอยส่างลอง แม่ฮ่องสอน

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ปอยส่างลอง

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดย เบญจพล  วรรณถนอม
  •   อลอง

    จากพุทธประวัติ เจ้าชายสิทธัตถะ
    ทรงละทิ้งทรัพย์ศฤงคารเข้าสู่
    ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อแสวงหา
    มรรคผลนิพพาน


    ภาพโดย  ดอกรัก  พยัคศรี

  •   สามเณร

    จากส่างลองสู่สามเณร
    บวชเรียนพระธรรมภาคฤดูร้อน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   พระพาราละแข่ง วัดหัวเวียง จ. แม่ฮ่องสอน

    หล่อจำลองจาก “พระมหามุนี” 
    ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
    ชาวแม่ฮ่องสอนถือว่าเป็นพระพุทธรูป
    คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่ง

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

  •   เมตตา

    จิตรกรรมพุทธประวัติศิลปะไต
    วัดจองคำ-จองกลาง
    จ. แม่ฮ่องสอน
  •   วัดจองคำ-จองกลาง จ. แม่ฮ่องสอน


    เสมือนสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
    เมืองไตแม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ใส

    ม้งวัยเยาว์ ณ บ้านกิ่วกาญจน์
    ต. ริมโขง อ. เชียงของ
    จ. เชียงราย
  •   ยิ้ม

    แม้ชาวเลจะประสบปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
    พื้นที่ทำประมง  แต่ด้วยความหวัง....
    ทำให้วันนี้ยังยิ้มได้

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ผสมผสาน

    อาภรณ์ผสานผสมระหว่างผ้าทอปกาเกอญอกับเสื้อยืดจากสังคมเมือง
    บ้านแม่ลาน้อย จ. แม่ฮ่องสอน
    ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี
  •   เกาะหลีเป๊ะ จ. สตูล

    แผนที่ในเกาะหลีเป๊ะ 
    ถิ่นเดิมของชาวเลที่ ณ วันนี้
    ถูกโอบล้อมด้วยรีสอร์ทการท่องเที่ยว
  •   ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ จ. กาญจนบุรี

    ไล่โว่ หรือที่แปลเป็นภาษาไทยว่า ผาหินแดง เป็นชุมชนคนโผล่งที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและผืนป่า 
    อาณาเขตของตำบลไล่โว่เป็นส่วนหนึ่งของป่าทุ่งใหญ่นเรศวรแถบอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   การแข่งขันยิงหน้าไม้ของอาข่า

    การแข่งขันยิงหน้าไม้ในเทศกาลโล้ชิงช้าของอาข่า ในวันที่ 13 กันยายน 2554 ที่บ้านสามแยกอีก้อ อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย
 
  Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database
Sorted by date | title

   Record

 
Subject กะเหรี่ยง,สังคม,วัฒนธรรม,ลัทธิความเชื่อ,ความขัดแย้ง,รัฐ,ตาก
Author สังศิต พิริยะรังสรรค์
Title ความขัดแย้งระหว่างรัฐชาติกับชนชาติส่วนน้อยกะเหรี่ยง : มิติทางวัฒนธรรม
Document Type บทความ Original Language of Text ภาษาไทย
Ethnic Identity - Language and Linguistic Affiliations จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan)
Location of
Documents
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร Total Pages 16 Year 2535
Source ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Abstract

วิเคราะห์เหตุการณ์ที่กะเหรี่ยงกลุ่มหนึ่งเข้าโจมตีและต่อสู้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจตระเวนชายแดนที่บ้านแม่จันทะ เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2535 ว่าเกิดจากเจ้าหน้าที่ของรัฐซึ่งถืออำนาจรัฐเป็นใหญ่ กระทำการโดยขัดแย้งกับความเชื่อและวัฒนธรรมดั้งเดิมของกะเหรี่ยง คือลัทธิฤาษี จนทำให้กะเหรี่ยงเกิดความเจ็บแค้น และทำให้เกิดการปะทะกัน ในลักษณะเดียวกับกบฎชาวนาที่เคยเกิดขึ้นในอดีต

Focus

วิเคราะห์ลัทธิฤาษีซึ่งเกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์ที่กะเหรี่ยงจำนวนหนึ่ง เข้าโจมตีและต่อสู้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจตระเวนชายแดนที่บ้านแม่จันทะเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2535 (หน้า 1-2)

Theoretical Issues

ผู้เขียนใช้ข้อมูลจากหนังสือและข่าวหนังสือพิมพ์และวิเคราะห์ความขัดแย้งโดยใช้เทคนิควิธีแบบมานุษยวิทยา คือใช้วิธีการมองปัญหาจากทัศนะของคนภายในชุมชน และวิเคราะห์เปรียบเทียบกับเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกันในประวัติศาสตร์ เช่น กบฎผีบุญ กบฎชาวนาในภาคเหนือ เป็นต้น ซึ่งความขัดแย้งที่เกิดขึ้นนี้เกิดจากความรู้สึกว่าชุมชนของตนตกอยู่ในอันตรายจากการปกครองของนายที่ใจร้ายอำมหิตไม่สมควรได้รับการยกย่อง เป็นความขัดแย้งระหว่างผู้ที่ถือตัวเองว่าเป็นชนชาติที่เป็นใหญ่ เป็นเจ้าของประเทศ และชนชาติที่ถูกมองว่าด้อยกว่า ซึ่งทำให้ความขัดแย้งนี้ยิ่งซับซ้อนและแหลมคมมากยิ่งขึ้น

Ethnic Group in the Focus

เป็นกลุ่มกะเหรี่ยงในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร จังหวัดกาญจนบุรีและอุทัยธานี

Language and Linguistic Affiliations

ไม่มีข้อมูล

Study Period (Data Collection)

ศึกษาปรากฏการณ์การต่อสู้ของกะเหรี่ยงกับเจ้าหน้าที่ตำรวจในปี พ.ศ. ๒๕๓๕

History of the Group and Community

กะเหรี่ยงมีประวัติศาสตร์ของตนเอง ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับฤาษีซึ่งเป็นผู้นำมาตั้งแต่เริ่มแรกต่อเนื่องมาถึง 10 องค์ เช่น การที่เล่าถึงฤาษีองค์แรกเป็นผู้นำในการต่อสู้กับทหารพม่าเพื่อป้องกันงาช้างศักดิ์สิทธิ์ และกะเหรี่ยงเคยปกครองกันเองมาตั้งแต่อดีตและเคยได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองปกครองกันเอง

Settlement Pattern

ไม่มีข้อมูล

Demography

ไม่มีข้อมูล

Economy

โดยมากกะเหรี่ยงดำรงชีพด้วยการทำไร่ เก็บหาของป่า ล่าสัตว์ ไม่เลี้ยงสัตว์เพราะขัดกับหลักความเชื่อทางศาสนาคือศาสนาพุทธ, ลัทธิฤาษี และผี

Social Organization

ไม่มีข้อมูล

Political Organization

กะเหรี่ยงในเขตทุ่งใหญ่นเรศวรมีอยู่ด้วยกันหลายหมู่บ้าน เดิมมีเจ้าเมืองเป็นกะเหรี่ยงปกครอง ปัจจุบันปกครองโดยข้าราชการของรัฐ และดูแลควบคุมด้วยเจ้าหน้าที่ป่าไม้และตำรวจตระเวนชายแดน ซึ่งเจ้าหน้าที่ที่เข้ามาปกครองนั้นมีพฤติกรรมที่ขัดกับขนบธรรมเนียมและความเชื่อของกะเหรี่ยงจนกระทั่งเกิดเหตุการณ์รุนแรงวันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๓๕ เมื่อกะเหรี่ยงกลุ่มหนึ่งเข้าโจมตีและต่อสู้กับ ตชด. ที่บ้านแม่จันทะ หมู่ที่ ๘ ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก ทำให้ ตชด. เสียชีวิต ๕ นาย บาดเจ็บ ๒ นาย สูญหาย ๑ นาย และกะเหรี่ยงเสียชีวิต ๖ นาย โดยกะเหรี่ยงที่เข้าปฏิบัติการณ์ครั้งนี้เป็นผู้นับถือลัทธิฤาษี

Belief System

กะเหรี่ยงนับถือศาสนาพุทธ และเชื่อในสังคมอริยะ หรือสังคมพระศรีอาริยเมตไตรยซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความเชื่อในศาสจนพุทธ กะเหรี่ยงเชื่อว่าฤาษีซึ่งเป็นนักพรตที่เคร่งครัด ฉันเจ (หน้า 4) และถือศีลจะเป็นผู้นำกะเหรี่ยงที่นับถือไปสู่สังคมอริยะ ฤาษีจึงเป็นผู้นำทางด้านความเชื่อซึ่งมีทั้งอำนาจและอิทธิพลต่อระบบการปกครองชุมชน และเป็นผู้นำทางความคิด จิตรใจ ความเชื่อ และพิธีกรรมของชุมชนในเวลาเดียวกัน ลัทธิฤาษีกำหนดข้อปฏิบัติของกะเหรี่ยงด้วย โดยมีพื้นฐานมาจากศีล 5 และมรรค 8 ของศาสนาพุทธ เมื่อเกิดความไม่เข้าใจและประพฤติปฏิบัติไม่เหมาะสมจากเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ไม่เข้าใจความเชื่อของกะเหรี่ยง ลัทธิฤาษีจึงเป็นส่วนหนึ่งที่ก่อให้เกิดแรงต่อต้านและปะทะกับเจ้าหน้าที่ของรัฐในที่สุด นอกจากนี้กะเหรี่ยงยังมีความเชื่อเรื่องผี คือเชื่อว่าหากกกระทำการบางอย่างที่ผิด จะถูกผีลงโทษ เช่น การจะไม่ตัดไม้ที่ให้ความร่มรื่น ที่ริมทางที่หมู่บ้าน ที่ต้นน้ำหรือริมบ่อน้ำ เป็นต้น (หน้า 5)

Education and Socialization

ไม่มีข้อมูล

Health and Medicine

ไม่มีข้อมูล

Art and Crafts (including Clothing Costume)

ไม่มีข้อมูล

Folklore

ไม่มีข้อมูล

Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation)

ไม่มีข้อมูล

Social Cultural and Identity Change

กะเหรี่ยงในเขตทุ่งใหญ่นเรศวรปัจจุบันมีความสัมพันธ์กับกลุ่มคนภายนอกมากขึ้น โดยเฉพาะกับเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เขาไปเกี่ยวข้องและปกครองพวกเขา ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับคนกะเหรี่ยงที่สำคัญในรายงานชิ้นนี้คือ พฤติกรรมของเจ้าหน้าที่รัฐที่เป็นคนเมือง ไม่เข้าใจวัฒนธรรมของชาวกะเหรี่ยงจึงบังคับให้ล่าสัตว์ จับปลาเป็นจำนวนมาก เลี้ยงสัตว์ไว้เพื่อบริโภค ฯลฯ ซึ่งเป็นเรื่องขัดกับหลักศาสนา และเกิดเป็นความขัดแย้งในที่สุด

Critic Issues

ไม่มีข้อมูล

Other Issues

ไม่มี

Map/Illustration

ไม่มี

Text Analyst นุชจรี ใจเก่ง Date of Report 10 ก.ย. 2555
TAG กะเหรี่ยง, สังคม, วัฒนธรรม, ลัทธิความเชื่อ, ความขัดแย้ง, รัฐ, ตาก, Translator -
 
 

 

ฐานข้อมูลอื่นๆของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
  ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย
จารึกในประเทศไทย
จดหมายเหตุทางมานุษยวิทยา
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
หนังสือเก่าชาวสยาม
ข่าวมานุษยวิทยา
ICH Learning Resources
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย
ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่นในประเทศไทย
ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  หน้าหลัก
งานวิจัยชาติพันธุ์ในประเทศไทย
บทความชาติพันธุ์
ข่าวชาติพันธุ์
เครือข่ายชาติพันธุ์
เกี่ยวกับเรา
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  ข้อมูลโครงการ
ทีมงาน
ติดต่อเรา
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
ช่วยเหลือ
  กฏกติกาและมารยาท
แบบสอบถาม
คำถามที่พบบ่อย


ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เลขที่ 20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170 
Tel. +66 2 8809429 | Fax. +66 2 8809332 | E-mail. webmaster@sac.or.th 
สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2549    |   เงื่อนไขและข้อตกลง