|
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
|
 |
Subject |
กะเหรี่ยง,สังคม,วัฒนธรรม,ลัทธิความเชื่อ,ความขัดแย้ง,รัฐ,ตาก |
Author |
สังศิต พิริยะรังสรรค์ |
Title |
ความขัดแย้งระหว่างรัฐชาติกับชนชาติส่วนน้อยกะเหรี่ยง : มิติทางวัฒนธรรม |
Document Type |
บทความ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
Ethnic Identity |
-
|
Language and Linguistic Affiliations |
จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan) |
Location of
Documents |
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
16 |
Year |
2535 |
Source |
ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย |
Abstract |
วิเคราะห์เหตุการณ์ที่กะเหรี่ยงกลุ่มหนึ่งเข้าโจมตีและต่อสู้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจตระเวนชายแดนที่บ้านแม่จันทะ เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2535 ว่าเกิดจากเจ้าหน้าที่ของรัฐซึ่งถืออำนาจรัฐเป็นใหญ่ กระทำการโดยขัดแย้งกับความเชื่อและวัฒนธรรมดั้งเดิมของกะเหรี่ยง คือลัทธิฤาษี จนทำให้กะเหรี่ยงเกิดความเจ็บแค้น และทำให้เกิดการปะทะกัน ในลักษณะเดียวกับกบฎชาวนาที่เคยเกิดขึ้นในอดีต |
|
Focus |
วิเคราะห์ลัทธิฤาษีซึ่งเกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์ที่กะเหรี่ยงจำนวนหนึ่ง เข้าโจมตีและต่อสู้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจตระเวนชายแดนที่บ้านแม่จันทะเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2535 (หน้า 1-2) |
|
Theoretical Issues |
ผู้เขียนใช้ข้อมูลจากหนังสือและข่าวหนังสือพิมพ์และวิเคราะห์ความขัดแย้งโดยใช้เทคนิควิธีแบบมานุษยวิทยา คือใช้วิธีการมองปัญหาจากทัศนะของคนภายในชุมชน และวิเคราะห์เปรียบเทียบกับเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกันในประวัติศาสตร์ เช่น กบฎผีบุญ กบฎชาวนาในภาคเหนือ เป็นต้น ซึ่งความขัดแย้งที่เกิดขึ้นนี้เกิดจากความรู้สึกว่าชุมชนของตนตกอยู่ในอันตรายจากการปกครองของนายที่ใจร้ายอำมหิตไม่สมควรได้รับการยกย่อง เป็นความขัดแย้งระหว่างผู้ที่ถือตัวเองว่าเป็นชนชาติที่เป็นใหญ่ เป็นเจ้าของประเทศ และชนชาติที่ถูกมองว่าด้อยกว่า ซึ่งทำให้ความขัดแย้งนี้ยิ่งซับซ้อนและแหลมคมมากยิ่งขึ้น |
|
Ethnic Group in the Focus |
เป็นกลุ่มกะเหรี่ยงในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร จังหวัดกาญจนบุรีและอุทัยธานี |
|
Language and Linguistic Affiliations |
|
Study Period (Data Collection) |
ศึกษาปรากฏการณ์การต่อสู้ของกะเหรี่ยงกับเจ้าหน้าที่ตำรวจในปี พ.ศ. ๒๕๓๕ |
|
History of the Group and Community |
กะเหรี่ยงมีประวัติศาสตร์ของตนเอง ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับฤาษีซึ่งเป็นผู้นำมาตั้งแต่เริ่มแรกต่อเนื่องมาถึง 10 องค์ เช่น การที่เล่าถึงฤาษีองค์แรกเป็นผู้นำในการต่อสู้กับทหารพม่าเพื่อป้องกันงาช้างศักดิ์สิทธิ์ และกะเหรี่ยงเคยปกครองกันเองมาตั้งแต่อดีตและเคยได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองปกครองกันเอง |
|
Economy |
โดยมากกะเหรี่ยงดำรงชีพด้วยการทำไร่ เก็บหาของป่า ล่าสัตว์ ไม่เลี้ยงสัตว์เพราะขัดกับหลักความเชื่อทางศาสนาคือศาสนาพุทธ, ลัทธิฤาษี และผี |
|
Political Organization |
กะเหรี่ยงในเขตทุ่งใหญ่นเรศวรมีอยู่ด้วยกันหลายหมู่บ้าน เดิมมีเจ้าเมืองเป็นกะเหรี่ยงปกครอง ปัจจุบันปกครองโดยข้าราชการของรัฐ และดูแลควบคุมด้วยเจ้าหน้าที่ป่าไม้และตำรวจตระเวนชายแดน ซึ่งเจ้าหน้าที่ที่เข้ามาปกครองนั้นมีพฤติกรรมที่ขัดกับขนบธรรมเนียมและความเชื่อของกะเหรี่ยงจนกระทั่งเกิดเหตุการณ์รุนแรงวันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๓๕ เมื่อกะเหรี่ยงกลุ่มหนึ่งเข้าโจมตีและต่อสู้กับ ตชด. ที่บ้านแม่จันทะ หมู่ที่ ๘ ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก ทำให้ ตชด. เสียชีวิต ๕ นาย บาดเจ็บ ๒ นาย สูญหาย ๑ นาย และกะเหรี่ยงเสียชีวิต ๖ นาย โดยกะเหรี่ยงที่เข้าปฏิบัติการณ์ครั้งนี้เป็นผู้นับถือลัทธิฤาษี |
|
Belief System |
กะเหรี่ยงนับถือศาสนาพุทธ และเชื่อในสังคมอริยะ หรือสังคมพระศรีอาริยเมตไตรยซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความเชื่อในศาสจนพุทธ กะเหรี่ยงเชื่อว่าฤาษีซึ่งเป็นนักพรตที่เคร่งครัด ฉันเจ (หน้า 4) และถือศีลจะเป็นผู้นำกะเหรี่ยงที่นับถือไปสู่สังคมอริยะ ฤาษีจึงเป็นผู้นำทางด้านความเชื่อซึ่งมีทั้งอำนาจและอิทธิพลต่อระบบการปกครองชุมชน และเป็นผู้นำทางความคิด จิตรใจ ความเชื่อ และพิธีกรรมของชุมชนในเวลาเดียวกัน ลัทธิฤาษีกำหนดข้อปฏิบัติของกะเหรี่ยงด้วย โดยมีพื้นฐานมาจากศีล 5 และมรรค 8 ของศาสนาพุทธ เมื่อเกิดความไม่เข้าใจและประพฤติปฏิบัติไม่เหมาะสมจากเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ไม่เข้าใจความเชื่อของกะเหรี่ยง ลัทธิฤาษีจึงเป็นส่วนหนึ่งที่ก่อให้เกิดแรงต่อต้านและปะทะกับเจ้าหน้าที่ของรัฐในที่สุด นอกจากนี้กะเหรี่ยงยังมีความเชื่อเรื่องผี คือเชื่อว่าหากกกระทำการบางอย่างที่ผิด จะถูกผีลงโทษ เช่น การจะไม่ตัดไม้ที่ให้ความร่มรื่น ที่ริมทางที่หมู่บ้าน ที่ต้นน้ำหรือริมบ่อน้ำ เป็นต้น (หน้า 5) |
|
Education and Socialization |
|
Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
Social Cultural and Identity Change |
กะเหรี่ยงในเขตทุ่งใหญ่นเรศวรปัจจุบันมีความสัมพันธ์กับกลุ่มคนภายนอกมากขึ้น โดยเฉพาะกับเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เขาไปเกี่ยวข้องและปกครองพวกเขา ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับคนกะเหรี่ยงที่สำคัญในรายงานชิ้นนี้คือ พฤติกรรมของเจ้าหน้าที่รัฐที่เป็นคนเมือง ไม่เข้าใจวัฒนธรรมของชาวกะเหรี่ยงจึงบังคับให้ล่าสัตว์ จับปลาเป็นจำนวนมาก เลี้ยงสัตว์ไว้เพื่อบริโภค ฯลฯ ซึ่งเป็นเรื่องขัดกับหลักศาสนา และเกิดเป็นความขัดแย้งในที่สุด |
|
|