ชุมชนบ้านดอยปุยมีประชากร 1,284 คน 109 ครัวเรือน 6 กลุ่มชาติพันธุ์ ได้แก่ ม้ง  จีนฮ่อ คนเมือง กะเหรี่ยง เนปาล และญี่ปุ่น ภายในชุมชนมีการจัดตั้งองค์กรต่างๆ ได้แก่ กลุ่มปกครองและพัฒนา กลุ่มกรรมการโรงเรียน   กลุ่มการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม  กลุ่มท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์  กลุ่มสหกรณ์ออมทรัพย์เครดิตยูเนี่ยน และกลุ่มสตรี

ก่อนที่จะมีโครงการวิจัยนี้ แต่ละกลุ่มต่างทำงาน จึงมองไม่เห็นผลการพัฒนาชุมชนในองค์รวม  แต่หลังจากการทำวิจัยผ่านพ้นไประยะหนึ่ง  พบว่า ทุกกลุ่มต่างร่วมมือกัน โดยวัดได้จากการร่วมกันจัดทำระเบียบชุมชน หลักสูตรท้องถิ่นของโรงเรียน  และพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมชุมชนมากขึ้น  ผลที่ได้ตามมา อันเป็นเป้าหมายของการวิจัยครั้งนี้คือ มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติเข้าไปเที่ยวชุมชนหมู่บ้านดอยปุยอย่างสม่ำเสมอในวันธรรมดาและอย่างคับคั่งในวันหยุดราชการ  โดยที่การจัดการรูปแบบการท่องเที่ยวนั้นมีทั้งกลุ่มนักท่องเที่ยวที่ไปเองและกลุ่มนักท่องเที่ยวที่ไปกับบริษัทนำเที่ยว  ยังไม่ได้มีการจัดรูปแบบที่เป็นเครือข่ายโดยตรง  คงมีแต่องค์การเครือข่ายภายในชุมชนเท่านั้นที่หันมาจัดเป็นองค์กรเครือข่ายโดยมีประชาคมชาวบ้านเป็นผู้ประสานงาน
     

การศึกษาภูมิปัญญาของกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง ได้แก่ ยาสมุนไพร  ยาบำรุงอาหารและยาจากธรรมชาติพันธุ์ม้ง  ตลอดจนหน้าไม้ ปืนโบราณและกับดักสัตว์ชนิดต่างๆ      
          
สำหรับการศึกษาทรัพยากรธรรมชาตินั้น  มุ่นเน้นทำการศึกษาผืนป่าทางทิศเหนือซึ่งส่วนใหญ่เป็นป่ารุ่นสองที่ฟื้นฟูโดยชาวบ้านในชุมชนดอยปุยและดอยผากอง อันเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ “ฟี่เหย่ง” หรือ “การบน” ของชาวม้งบ้านดอยปุยและหมู่บ้านใกล้เคียง  จากการศึกษาพบว่า  ผืนป่าได้รับการฟื้นฟูจนอุดมสมบูรณ์เกือบเท่าป่ารุ่นที่หนึ่งแล้ว  บริเวณรอบๆดอยผากลองมีก้อนหินต่างๆที่เกิดเองตามธรรมชาติ แต่มีรูปร่างเหมือนกับมนุษย์จงใจแกะสลักให้เป็นรูปเครื่องใช้ต่างๆ  ในพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ของชาวม้งจากการที่ดอยผากลองเป็นสันเขาแคบๆ และมีดขดหินต่างๆอยู่เรียงราย จึงเป็นจุดชมทิวทัศน์ฝั่งอำเภอแม่ริม มีต้นไม้ประหลาดที่พบได้ต้นเดียวบนเทือกเขานี้ทั้งต้นและใบมีสีเงิน  มีดอกสีขาว ชาวบ้านตั้งชื่อว่า “กุหลาบพันปีดอยผากลอง” 

ปัญหาและอุปสรรคที่พบจากการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ ปัญหาบุคคล อาทิ บุคคลบางคนที่มีกำลังมันสมองและกำลังทรัพย์ แต่ไม่ค่อยให้ความร่วมมือกับกิจกรรมส่วนรวมมากนัก  ด้วยความหลากหลายทางชาติพันธุ์และวัฒนธรรมของคนในชุมชน เป็นเหตุให้ยากที่จะพัฒนาให้เกิดเอกลักษณ์ความเป็นชุมชนบ้านดอยปุยอย่างเช่นในอดีต  ส่วนปัญหาด้านนโยบายคือข้อจำกัดของการที่ชุมชนบ้านดอยปุยอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ

ข้อเสนอแนะของคณะวิจัยคือ ให้มีการกันเขตพื้นที่ใช้สอยทุกประเภทออกจากเขตอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ – ปุย แบ่งพื้นที่ใช้สอยออกเป็นโซนต่างๆแล้วให้เข้าไปพัฒนาอย่างจริงจัง  พร้อมทั้งตั้งกฎกติกาชุมชนมาควบคุมการก่อสร้างและการดำเนินกิจการต่างๆของรัฐทั้งส่วนท้องถิ่น  ส่วนภูมิภาคและส่วนกลาง  ควรจะส่งเสริมด้านงบประมาณเพื่อพัฒนาหมู่บ้านดอยปุยให้เป็นหมู่บ้านหนึ่งผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลด้านการท่องเที่ยว

ศึกษาวิจัยหาองค์ความรู้ในการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรการท่องเที่ยวและการใช้ทรัพยากรการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน   สร้างกระบวนการในการทำงานร่วมกันระหว่างองค์กรต่างๆภายในชุมชน และองค์กรภายนอกที่เกี่ยวข้อง  เพื่อหาแนวทางที่เหมาะสมในการพัฒนาและใช้ทรัพยากรการท่องเที่ยวอย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์สูงสุดต่อชุมชนโดยตรงและต่อประเทศชาติโดยส่วนรวม (หน้า 4)

ไม่มีข้อมูล

ม้ง

ไม่มีข้อมูล

1 ม.ค. – 31 ธันวาคม  พ.ศ. 2544 

ชุมชนชาวม้งดอยปุย ตั้งขึ้นราวปี พ.ศ. 2490 – 2492 ตามคำบอกเล่าของนายเล่าปะ  แซ่ย่าง และนายจ๊ะ  แซ่ลี ขณะที่มนตรา  พงษ์นิล กล่าวว่า ม้งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์แรกที่อพยพตั้งถิ่นฐานที่หมู่บ้านดอยปุยเมื่อ พ.ศ. 2494  โดยอพยพมาจากเขตอำเภอฝาง  อำเภอแม่แตง และอำเภอแม่ริม  อันเนื่องมาจากการเดินทัพของกองทัพญี่ปุ่นในระหว่างปี พ.ศ. 2486 – 2488  การอพยพค่อยๆดำเนินการมาตามลำดับ ใช้ระยะเวลาประมาณ 5 ปี จึงรวมตัวเป็นชุมชนถาวรได้ราวปี พ.ศ.2492  ในปี พ.ศ.2496ตำรวจไทยได้กดดันและปราบปรามกลุ่มจีนอ่อค้าฝิ่นที่ดอยป่าคาในเขตอำเภอแม่ริม ทำให้ม้งส่วนหนึ่งที่ตั้งชุมชนอยู่ใกล้เคียงและกลุ่มจีนฮ่อที่ได้รับผลกระทบจากการสู้รบระหว่างตำรวจไทยและทหารจีนฮ่อ จึงได้อพยพมาสมทบที่ชุมชนบ้านดอยปุย  ปี พ.ศ.2518 มีกะเหรี่ยงจากอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ และ อำเภอแม่สะเรียงและสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน อพยพเข้ามาเป็นลูกจ้างในไร่ของม้งชุมชนบ้านดอยปุย และในปีเดียวกัน ชาวบ้านตระกูลว่างจากอำเภอฮอด  ม้งจากกำแพงเพชรและม้งจากที่อื่นๆทยอยมาสมทบ ปี พ.ศ.2520 มีชาวเนปาล 4 ราย และชาวญี่ปุ่น 1 ราย เข้ามาค้าขาย ในจำนวนนี้มีชาวเนปาล 2 รายและชาวญี่ปุ่น 1 รายค้าขายอยู่อย่างถาวร (หน้า 49 - 51)

ไม่มีข้อมูล

ประชากรบ้านดอยปุยมีทั้งสิ้น1,391 คน 134 ครัวเรือน จำแนกเป็น ม้ง 1,284 คน 109 ครัวเรือน  จีนฮ่อ 49 คน 7 ครัวเรือน คนเมือง 43 คน 13 ครัวเรือน  กะเหรี่ยง 11 คน 2 ครัวเรือน  เนปาล 2 คน 2 ครัวเรือน และญี่ปุ่น 2 คน 1 ครัวเรือน   หากจำแนกประชากรตามตระกูล พบว่า ตระกูลว่าง(บน) มี 169 คน 16 ครัวเรือน  ตระกูลลี 194 คน 18 ครัวเรือน  ตระกูลย่าง 420 คน 34 ครัวเรือน  ตระกูลว่าง(ล่าง) 252 คน 22 ครัวเรือน  ตระกูลหาง 135 คน 8 ครัวเรือน  ตระกูลซ่ง 19 คน 4 ครัวเรือน ตระกูลมัว 50 คน 4 ครัวเรือน และตระกูลเฒ่า 40 คน 3 ครัวเรือน  (หน้า 55)

ชุมชนบ้านดอยปุย ส่วนใหญ่มีรายได้จากการดำเนินกิจการร้านขายของที่ระลึก การเกษตร   ร้านอาหาร  แผงลอย กลุ่มท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม กลุ่มท่องเที่ยวเชิงนิเวศ  เร่ขายของที่ระลึก และเร่ขายพลอย ตาลำดับ (หน้า 79)

กลุ่มม้งบ้านดอยปุย  มีระบบการถือสายตระกูลฝ่ายชายเช่นดียวกับม้งโดยทั่วไป มีระบบการตั้งบ้านเรือนในฝ่ายชายและถือฝ่ายชายเป็นใหญ่ เมื่อหญิงม้งจากตระกูลหนึ่งแต่งงานกับสามีของอีกตระกูลหนึ่ง ถือว่า หญิงคนนั้นเป็นสมาชิกในตระกูลของสามีทั้งร่างกายและจิตวิญญาณโดยสมบูรณ์  ม้งมีการห้ามแต่งงานในตระกูลเดียวกันอย่างเด็ดขาดเพราะถือว่า กลุ่มตระกูลที่ใช้แซ่มีบรรพบุรุษร่วมกัน  (หน้า 67)

การปกครองในชุมชนบ้านดอยปุยมีวิวัฒนาการตามลำดับตั้งแต่ยุคสังคมโบราณ ซึ่งโครงสร้างทางสังคมค่อนข้างแบ่งชนชั้น   ยุคต่อมา ผู้นำในชุมชนเริ่มมีการกระจายอำนาจเป็นผู้นำหลายประเภท ได้แก่ ผู้นำทางการ และผู้นำทางธรรมชาติ   ผู้นำทางการเป็นผู้ใหญ่บ้านที่ได้รับการเลือกตั้งโดยตรงจากประชาชน และได้รับการแต่งตั้งโดยตรงจากนายอำเภอ ผู้ใหญ่บ้านจะเลือกผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านจากทุกตระกูลเพื่อเสนอให้นายอำเภอแต่งตั้ง นอกจากนี้ยังมีคณะกรรมการหมู่บ้านที่ได้รับการเลือกสรรจากผู้ใหญ่บ้านและผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ส่วนผู้นำทางธรรมชาติ แบ่งได้ 2 กลุ่มคือ ผู้อาวุโสและหมอผี  ผู้อาวุโสส่วนใหญ่เป็นอดีตผู้นำชุมชน มีบทบาทในการให้คำแนะนำและชี้ขาดปัญหาที่เกี่ยวข้องกับจารีตประเพณี ส่วนหมอผีเป็นผู้นำหรือที่พึ่งทางจิตวิญญาณของกลุ่มคนที่นับถือผี  ยุคปัจจุบันตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541เป็นต้นมาชุมชนบ้านดอยปุย มีความเจริญทางโครงสร้างพื้นฐานมีมากจนถือว่าอยู่ในขั้นอุดมโภคา (Stage of High Mass Consumption) มีการกระจายอำนาจอย่างเต็มที่ กล่าวคือ  มีผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน คณะกรรมการหมู่บ้าน กลุ่มแม่บ้าน  องค์การบริหารส่วนตำบล กลุ่มสหกรณ์  เครดิตยูเนี่ยน  ประชาคมชาวบ้าน  กลุ่มกรรมการศึกษา  กลุ่มผู้อาวุโส และกลุ่มหมอผี  กลุ่มผู้ปกครองมีบทบาทน้อยลงในการจัดการปัญหาความขัดแย้งต่างๆ การแก้ปัญหาส่วนใหญ่ขึ้นกับทุกองค์กรในชุมชน  หากมีปัญหากระทบกระทั่งรุนแรงจะนิยมนำไปสู่กระบวนการยุติธรรมของบ้านเมือง (หน้า 64 - 66)

ประชากรบ้านดอยปุย ส่วนใหญ่นับถือ ผี  พุทธศาสนา  คริสต์ศาสนา และศาสนาอิสลาม ตามลำดับ  ประชากรม้ง นับถือผี 1,049 คน 89 ครัวเรือน ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มตระกูลย่าง ลี และตระกูลว่างล่าง   กลุ่มที่นับถือพุทธศาสนา เป็นกลุ่มตระกูลว่างบน 169 คน 14 ครอบครัว  ส่วนกลุ่มที่นับถือศาสนาคริสต์ 56 คน 6 ครอบครัว เป็นคนส่วนน้อยในตระกูลลี และตระกูลย่าง    ประชากรกลุ่มจีนฮ่อ นับถือศาสนาพุทธ 30 คน 4 ครัวเรือน และนับถือศาสนาอิสลาม 19 คน 3 ครัวเรือน      ประชากรกลุ่มคนเมือง นับถือศาสนาพุทธ 33 คน 10 ครัวเรือน และนับถือศาสนาอิสลาม 10 คน 3 ครอบครัว (หน้า 56 – 57,63-64)
      
การรักษาผู้ป่วยด้วยการเข้าทรง สามารถแบ่งย่อยเป็น 2 ประเภทคือ เน้งมัวเด๊อ (เน้งตาขาว) ประกอบพิธีโดยหมอผี เป็นการข่มผู้ให้วิญญาณร้ายออกจากร่างกายผู้ป่วย เนื่องจาก ม้งเชื่อว่าการเจ็บป่วยเกิดจากขวัญหายหรือเกิดจากวิญญาณร้ายเข้าสิงในร่างกายผู้ป่วย  เน้งม้งดู๊ (เน้งตาดำ)  เป็นพิธีกรรมเข้าทรงที่สลับซับซ้อน สำหรับรักษาผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง รักษาด้วยวิธีใดก็ไม่หาย  หมอผีที่มีอยู่แล้วจะทำการตั้งแท่นบูชาผีและลองเข้าทรง  หากผู้ป่วย สามารถเข้าทรงได้ แสดงว่าวิญญาณผู้ทรงได้เลือกและยอมรับให้ผู้ป่วยคนนั้นเป็นหมอผีแล้ว จากนั้นอาการเจ็บป่วยเรื้อรังจะหายและเขาจะกลายเป็นหมอผีโดยสมบูรณ์ และสามารถทำการรักษาคนอื่นต่อไปได้  การเข้าทรงเน้งม้งดู๊ดังกล่าวหมายถึงว่า วิญญาณผู้ป่วยได้ถูกนำไปปรโลกแล้ว        การเข้าทรงของหมอผีบนโต๊ะยาว เป็นการขี่ม้าเข้าสู่ปรโลกเพื่อติดตามหรือไถ่วิญญาณผู้ป่วยกลับมา (หน้า  63)
           
ม้งมีความเชื่อว่า “พืชคร่าวิญญาณ” (Tshuaj noj tuag , Soul Snatcher Plant) มีวิญญาณแห่งความตายแฝงอยู่ ผู้ใดพบและเห็นยอดปลิวไสวตามแรงลม จะมีสิ่งดลใจให้ผู้พบมองเห็นความตาย แล้วเด็ดยอดมากินในที่สุด โดยเฉพาะผู้ที่ผิดหวังในชีวิต มักจะใช้พืชชนิดนี้แก้ปัญหา (หน้า 83)
           
ม้งเชื่อว่าหน้าไม้มีส่วนเกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องอำนาจเหนือธรรมชาติ การเจ็บป่วยนั้น มีสาเหตุมาจากวิญญาณร้าย (Wild Spirits) มาจับขวัญหรือวิญญาณผู้ป่วยไป ม้งจึงทำหน้าไม้ที่ง้างไว้เสียบบนหลังคาบ้านเพื่อป้องกันวิญญาณร้ายต่างๆ นอกจากนี้ ม้งมีความเชื่อเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายว่า วิญญาณคนตายจะกลับคืนสู่ถิ่นกำเนิดของม้งทางขั้วโลกเหนือ ในระหว่างเดินทางจะต้องพบกับศัตรูภูตผี และสัตว์ต่างๆ จึงต้องเตรียมหน้าไม้ให้กับศพเพื่อนำไปต่อสู้กับศัตรูต่างๆ ก่อนที่จะไปพบกับวิญญาณ ของบรรพบุรุษที่ได้เสียชีวิตไปก่อนหน้านั้น(หน้า 102)

การศึกษาในระบบ มีโรงเรียนเจ้าพ่อหลวงอุปถัมภ์ 1 อยู่ในกลุ่มโรงเรียนช้างเผือก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติ  กระทรวง ศึกษาธิการ ก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ.2501  ปัจจุบันทำการสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล 1 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีนักเรียน 167 คน ครู 9 คน และนักการภารโรง 1 คน

ส่วนการศึกษานอกระบบ มีการศึกษาทางไกล กลุ่มดอยปุย อันประกอบด้วยนักศึกษาจากบ้านช่างเคี่ยน บ้านดอยสุเทพ และบ้านภูพิงค์  โดยใช้โรงเรียนเจ้าพ่อหลวงอุปถัมภ์ 1 เป็นศูนย์กลางในการสอบวัดผล มีจำนวนนักเรียน นักศึกษาทั้งสิ้น 47 คน จำแนกเป็นชั้นประถมศึกษา 14 คน ชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น 23 ราย และชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 10 ราย  (หน้า 58-60)

ด้านการสาธารณสุขของประชากรบ้านดอยปุยมีวีการต่างๆ คือ 1) การใช้บริการจากอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน(อสม.) ให้บริการในระดับยาสามัญประจำบ้าน และการให้คำแนะนำด้านสาธารณะสุขขั้นพื้นฐาน 2) การใช้บริการจากสถานพยาบาล ในเมืองเชียงใหม่ สำหรับในกรณีที่ที่มีอาการเจ็บป่วยหนัก  3)การใช้วิธีการพื้นบ้าน  ซึ่งมี 3 วิธีสำคัญคือ  ก.ขั้นการวินิจฉัยโรคอาทิ การทำนาย  การดูไข่  การตรวจใบหู การเข้าทรง การบน และการคลำท้อง โดยผู้วินิจฉัยจะเป็นผู้แนะนำว่าการเจ็บป่วยมีสาเหตุมาจากอะไร และควรรักษาด้วยวิธีการใด  ข. ขั้นการรักษา ได้แก่ การใช้สมุนไพร การนวด  การรีดเลือด การเรียกขวัญ ละการเข้าทรง (หน้า 61-63)

 พืชสมุนไพรที่สำคัญของม้งอาทิ ฉั้วม่ออั๋ว (Tshuaj nob uav) เป็นพืชใบเถา มีใบคล้ายรูปหัวใจ มีสรรพคุณในการรักษาแผลเรื้อรัง  เนื้องอก โรคเกี่ยวกับตับ ปอดและอวัยวะภายในต่างๆ  ต้นหญ้าเทวดาสีแดง มีลักษณะคล้ายหญ้าปักกิ่ง ขึ้นตามหินผาที่มีความสูง มีสรรพคุณในทางรักษาโรคร้ายและเป็นยาบำรุง   ยาช่วยให้มีลูก(Tshuaj muaj me nyuam) เป็นพืชเถาใบยาวประมาณ 4 นิ้ว กว้างประมาณ 1 นิ้ว มักขึ้นตามต้นน้ำที่มีความชื้นตามป่าดิบเขาที่มีความสูง 1,000 เมตรขึ้นไป การนำเถาตากแห้งชงน้ำร้อนดื่ม มีสรรพคุณช่วยให้สตรีที่มีบุตรยาก มีบุตรง่ายและเชื่อว่าสามารถกำหนดเพศของลูกได้  ไปเด๋ (Paim Dev) เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีใบกว้างค่อนข้างกลม ใบมีรอยหยัก มีกลิ่นฉุน ใช้รักษาอาการปวดหัวเป็นไข้ โดยการนำใบมาขยี้ให้เละ นวดบริเวณขมับ ท้ายทอย และกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ปัวต้อ (Pua Toj) ภาษาไทยเรียกว่าว่านเปราะหอม  มีใบกว้างติดผิวดิน กลิ่นหอม ใช้รักษาอาการปวดท้องทั่วๆไป อาการอาหารเป็นพิษและจุกเสียดแน่นท้อง (หน้า 85 - 95)

เมื่อราว 30 ปีก่อน บ้านเรือนแบบจารีตประเพณี สร้างด้วยวัสดุที่หาง่ายในท้องถิ่น  สร้างบ้านบนพื้นดิน หลังคามุงด้วยหญ้าคาหรือใบตองตึง  ฝาบ้านเป็นไม้เนื้อแข็ง เมื่อความเจริญเข้าถึงหมู่บ้าน รูปแบบสิ่งก่อสร้างเริ่มมีการเปลี่ยน เช่น หลังคามุงสังกะสีหรือกระเบื้องลอนคู่ ฝาบ้านเปลี่ยนจากไม้ผ่ามาเป็นไม้เลื่อย บ้างก็ถูกดัดแปลงจนไร้เอกลักษณ์ (หน้า 57)

ตำนานเกี่ยวกับเรื่องหน้าไม้  Nyiaj Lauj Vaj ได้เล่าว่า ในสมัยโบราณมีกลางวันและกลางคืนที่ยาวนานมาก ม้งจึงมีปัญหาเกี่ยวกับการทำมาหากิน ทั้งนี้เนื่องจากมีดวงอาทิตย์ถึง 9 ดวง และมีดวงจันทร์ 9 ดวงในเวลากลางคืน  ม้งจึงคิดทำหน้าไม้ที่มีความยาวของคาน 9 วา ความยาวของตัวหน้าไม้ 9 วา เพื่อยิงดวงอาทิตย์และดวงจันทร์  เมื่อดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ทราบข่าว จึงไม่กล้าออกมาสู่ท้องฟ้าอีก ทำให้โลกตกอยู่ในความมืดมิดถึง 7 ปี   ม้งจึงให้สัตว์ต่างๆ เช่น เสือ วัว และนกเค้าแมวออกร้องเพื่อขอให้ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ออกมาแต่ก็ไม่ได้ผล ในที่สุดได้ส่งไก่ไปขันร้อง ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์จึงออกมา ทำให้มีกลางวันและกลางคืนตามปกติอย่างเช่นทุกวันนี้        

นอกจากนี้ยังมีตำนานว่า คนแรกที่ประดิษฐ์หน้าไม้ชื่อ Txiv Nraug Luj TubZ (จี๋ โตร่ ลู่ ตุ๊) และคนแรกที่ยิงหน้าไม้ชื่อ Txoor Siv Yis (จ๊ง สี ยี  (หน้า 101-102)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ตาราง
-   แสดงจำนวนประชากรทั้งหมดของบ้านดอยปุยแยกตามกลุ่มชาติพันธุ์(หน้า55)
-   แสดงจำนวนครัวเรือนและประชากร แยกตามตระกูลต่างๆ(หน้า 55)
-   แสดงจำนวนประชากรและครัวเรือนของกลุ่มม้ง แยกตามศาสนา(หน้า 56)
-   แสดงจำนวนประชากรและครัวเรือนของกลุ่มจีนฮ่อ แยกตามการนับถือศาสนา   (หน้า 56)
-   แสดงจำนวนประชากรและครัวเรือนของกลุ่มคนเมือง  แยกตามการนับถือศาสนา   (หน้า 57)
-  รายชื่อคณะกรรมการประชาคมหมู่บ้าน หมู่11 บ้านดอยปุย ตำบลสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ. 2543(หน้า 78)
-  แสดงอาชีพและรายได้ของชุมชนบ้านดอยปุย(หน้า 79)
แผนที่
-  แผนที่สังเขป แสดงเส้นทางเข้าสู่พื้นที่วิจัย(หน้า 52)
-  แผนที่หมู่บ้านดอยปุย หมู่ที่ 11 ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่(หน้า 53)
-  แผนที่สังเขป แสดงชุมชนบ้านดอยปุย  เส้นทางเดิสู่ดอยผากลองและสถานที่สำคัญๆในเขตอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุยที่เป็นเส้นทางการท่องเที่ยว(หน้า 161)
ภาพ
-  ลักษณะของใบอ่อนของพืชคร่าวิญญาณ(หน้า 84)
-  ลักษณะเถาและใบแก่ของพืชคร่าวิญญาณ(หน้า 85)
-  ลักษณะทรงพุ่มและใบของฉั้วม้ออั๋ว(หน้า 86)
-  ต้นหญ้าเทวดาสีแดง(หน้า 87)
-  ภาพประกอบตัวหน้าไม้และคานหน้าไม้(หน้า 105)
-  ภาพความสัมพันธ์ระหว่างความยาวของลูกดอกกับตัวหน้าไม้(หน้า 106)
-  ภาพประกอบจุดทาเลือดและรอยบาก(หน้า 108)
-  ภาพเผาะม้งขนาดใหญ่(หน้า 111)
-  ภาพเผาะม้งขนาดเล็ก(หน้า 112)
-  ภาพกลไกของเผาะม้ง(เมื่อลั่นไก  ก้อนหินจะกระทบกับแผ่นเหล็ก ทำให้เกิดประกายไฟเผาไหม้ดินปืนละเอียด ซึ่งอยู่ข้างนอกแล้วปะทุต่อไปยังดินปืนในลำกล้อง)    (หน้า 113)
-  ภาพอุปกรณ์ประกอบเผาะม้ง(หน้า 113)
-  ภาพผืนผ้ามัดลูก Daim  Hlab Nyias(หน้า 137)
-  ภาพการทอผ้าจากเส้นใยกัญชง(หน้า 140)
-  การปักลายปักบนผืนผ้าเส้นใยกัญชงที่ย้อมสีแล้ว(หน้า 141)
-  ต้นสีย้อมผ้าใยกัญชงชนิดใบใหญ่ เมื่อย้อมผ้าแล้วจะได้สีน้ำเงินเข้ม(หน้า 142)
-  แม่ค้าจากนอกชุมชนกับการแต่งชุดม้ง(หน้า 158)