|
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
|
 |
Subject |
ชาวพม่า,กะเหรี่ยง,คนไทยใหญ่,คนข้ามชาติ,การสื่อสารต่างวัฒนธรรม,การปรับตัว พรมแดน ประเทศไทย |
Author |
ภริดา โกเชก |
Title |
การสื่อสารต่างวัฒนธรรมที่มีผลต่อการปรับตัวของคนข้ามชาติ : ศึกษากรณีชาวพม่าในจังหวัดพรมแดนประเทศไทย |
Document Type |
วิทยานิพนธ์ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
Ethnic Identity |
-
|
Language and Linguistic Affiliations |
จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan) |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
(เอกสารฉบับเต็ม) |
Total Pages |
234 |
Year |
2548 |
Source |
หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
Abstract |
งานวิจัยชิ้นนี้ศึกษากลุ่มตัวอย่างที่เป็นแรงงานพม่าจดทะเบียนกับกรมการปกครองใน 3 จังหวัด คือ เชียงราย ตาก ระนอง จำนวน 400 คน เป็นการผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เพื่อพัฒนาแบบจำลองการสื่อสารต่างวัฒนธรรมที่มีผลต่อการปรับตัวของคนข้ามชาติ และสื่อสารอิทธิพลต่างๆ ที่มีผลต่อการปรับตัวของคนข้ามชาติ ทั้งการศึกษาปัจจัยทางการสื่อสารของประเทศไทยและประเทศพม่า พบว่าปัจจัยที่มีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อการปรับตัวของคนข้ามชาติชาวพม่า คือ คุณลักษณะทางประชากรศาสตร์ ความสามารถในการสื่อสารในสังคมไทยและทัศนคติที่มีต่อคนในสังคมไทย ยิ่งมีปัจจัยนี้ในระดับสูงจะส่งผลให้มีการปรับตัวในระดับสูง ส่วนคนข้ามชาติที่เปิดรับสื่อมวลชนของประเทศพม่าในระดับสูงก็จะมีผลต่อการปรับตัวเข้ากับสังคมไทยน้อยลง ส่วนการสื่อสารในสังคมไทย พฤติกรรมการใช้สื่อมวลชน ปัจจัยคุณลักษณะทางประชากรศาสตร์ เป็นอิทธิพลทางอ้อมเชิงบวกต่อการปรับตัวของคนข้ามชาติชาวพม่าพร้อมกันด้วย (หน้า (1) - (2)) |
|
Focus |
ศึกษากลุ่มคนข้ามชาติชาวพม่าที่อาศัยในประเทศไทย แต่มิได้ถือสัญชาติไทยว่ามีการปรับตัวอย่างไรให้เข้ากับสังคมไทยทั้งทางจิตใจและร่างกาย โดยให้ความสนใจที่พฤติกรรมสื่อสารของคนข้ามชาติชาวพม่า ที่อาศัยบริเวณจังหวัดพรมแดนของประเทศไทย (หน้า 8 - 10) |
|
Theoretical Issues |
กลุ่มคนข้ามชาติชาวพม่ามีความรู้เรื่องการสื่อสารในสังคมไม่มากนัก แต่มีแรงจูงใจในความต้องการที่จะพัฒนาความรู้และความสามารถในการสื่อสาร โดยการเรียนรู้จากคนรอบข้างและสื่อมวลชน เช่น โทรทัศน์ โดยมีเป้าหมายว่าอยากจะอยู่ในสังคมที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรม และเห็นว่าการปรับตัวมีประโยชน์ต่อการมีชีวิตในสังคมไทย พวกเขาบางกลุ่มต้องการการยอมรับ และพยายามแต่งกายแบบคนไทยเมื่ออยู่นอกบ้านเพื่อไม่ให้รู้ว่าเป็นพม่า (หน้า 211 - 212) |
|
Ethnic Group in the Focus |
งานวิจัยชิ้นนี้ศึกษาคนข้ามชาติชาวพม่าที่ขึ้นทะเบียนกับกรมการปกครอง ในจังหวัดที่มีพรมแดนติดกันระหว่างประเทศพม่าและประเทศไทย 3 จังหวัด คือ เชียงราย ตาก ระนอง โดยสุ่มจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 400 คน (หน้า 11, 112 - 114, 218) กลุ่มชาติพันธุ์ส่วนใหญ่ที่ศึกษาร้อยละ 48.8 เป็นชาวพม่า รองลงมาร้อยละ 20.3 คือ กลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ชาติพันธุ์ไทยใหญ่ร้อยละ 17.3 และกลุ่มชาติพันธุ์มอญร้อยละ 13.8 ตามลำดับ (หน้า 131) นอกจากนี้ผู้วิจัยยังได้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลจากคนข้ามชาติชาวพม่าจังหวัดละ 4 คน รวม 12 คน พบว่าเป็นกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงและไทยใหญ่จำนวน 4 คน ชาติพันธุ์พม่าและมอญจำนวน 2 คน (หน้า 202) |
|
Language and Linguistic Affiliations |
ผู้วิจัยพบว่าความสามารถด้านการสื่อสารในสังคมไทยของแรงงานข้ามชาติชาวพม่าอยู่ในระดับสูง สามารถโต้ตอบเป็นภาษาไทยได้ มาจากการที่กลุ่มตัวอย่าง ได้พบเห็นเหตุการณ์จริงในชีวิตประจำวัน จากนั้นเรียนรู้เพื่อมาประยุกต์ใช้กับคนในสังคมไทย ซึ่งคนข้ามชาติชาวพม่าจะมีแรงจูงใจในระดับที่สูงมาก เพื่อความก้าวหน้าในอาชีพและรายได้ที่เพิ่มมากขึ้น ไม่มองอย่างแปลกแยก ส่วนทักษะในการสื่อสารนั้นก็พอพูดได้ แม้สำเนียงจะไม่ชัดก็ตาม ทักษะการอ่านเขียนมีน้อยมาก นอกจากพอเขียนชื่อตัวเองได้บ้าง (หน้า 206 - 208, 219) |
|
Study Period (Data Collection) |
ผู้วิจัยระบุว่าได้ศึกษาโดยลงพื้นที่จริงเป็นเวลา 3 เดือน แต่ไม่ได้ระบุวัน - เวลาที่ชัดเจนว่าเป็นช่วงเวลาใด (หน้า 11) |
|
History of the Group and Community |
|
Settlement Pattern |
ผู้วิจัยระบุถึงมูลเหตุของการย้ายถิ่นฐานของชาวพม่ามายังประเทศไทยว่ามาจากปัจจัยที่เป็นทั้งเหตุผลักดัน (Push Factors) และปัจจัยที่เป็นเหตุชักจูง (Pull Factors) โดยปัจจัยที่เป็นเหตุผลักดัน คือ ปัญหาด้านการเมืองในประเทศพม่า ที่มีการสู้รบระหว่างรัฐบาลทหาร และชนกลุ่มน้อย ปัญหาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินที่เป็นปัญหามาจากการสู้รบ และปัญหาด้านเศรษฐกิจที่ชีวิตความเป็นอยู่ของชาวพม่ามีแต่ความแร้นแค้น ส่วนปัจจัยที่เป็นเหตุชักจูงให้ชาวพม่าย้ายถิ่นฐานมาเป็นแรงงานในประเทศไทย ผู้วิจัยระบุว่ามาจากความโอบอ้อมอารีของคนไทย ต้อนรับคนต่างชาติโดยไม่รังเกียจ สภาพเศรษฐกิจที่ดีกว่าเป็นสิ่งดึงดูดให้ชนกลุ่มน้อยเข้ามาแสวงหาชีวิตที่ดีกว่า ความผ่อนปรนของรัฐบาลที่ไม่เคยสกัดผลักดันผู้อพยพอย่างรุนแรง (หน้า 2 - 3) คนข้ามชาติชาวพม่าที่ผู้วิจัยได้ศึกษาจำนวน 400 คนนั้น เฉลี่ยแล้วเข้ามาอยู่ในประเทศไทยประมาณ 2 ปี ส่วนใหญ่ร้อยละ 34.3 เข้ามาอาศัยในช่วง 1 - 2 ปี ร้อยละ 27.8 เพิ่งเข้ามาไม่ถึง 1 ปี มีเพียงร้อยละ 8 เท่านั้นที่อยู่เกินกว่า 4 ปีขึ้นไป (หน้า 130 - 131, 218) นอกจากนี้ผู้วิจัยได้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลจากคนข้ามชาติชาวพม่าจังหวัดละ 4 คน รวม 12 คน พบว่า 4 คน เข้ามาอาศัยในประเทศไทยมากกว่า 1 ปีแต่ไม่ถึง 2 ปี และ 3 คน เข้ามาในประเทศไทยมากกว่า 2 ปีแต่ไม่ถึง 3 ปี (หน้า 202) |
|
Demography |
แรงงานต่างด้าวชาวพม่าที่ขึ้นทะเบียนกับกระทรวงแรงงานในปี พ.ศ. 2547 มีจำนวนกว่า 905,881 คน (หน้า 1) แต่จังหวัดที่ผู้วิจัยได้ศึกษา คือ เชียงราย ตาก ระนอง มีคนข้ามชาติชาวพม่าขึ้นทะเบียนกับกระทรวงแรงงานจำนวน 203,858 คน (หน้า 112) คนข้ามชาติชาวพม่าที่ผู้วิจัยได้ศึกษาจำนวน 400 คนนั้น ร้อยละ 56.3 เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 28 ปี ซึ่งอยู่ในวัยทำงานเกินครึ่งจากการสำรวจทั้งหมด (หน้า 130, 218 และดูตารางคุณลักษณะทางประชากรศาสตร์ของกลุ่มตัวอย่างคนข้ามชาติชาวพม่าได้ที่หน้า 131 - 132) นอกจากนี้ผู้วิจัยยังได้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลจากคนข้ามชาติชาวพม่าจังหวัดละ 4 คน รวม 12 คน เป็นผู้ชายและผู้หญิงเพศละ 6 คน อายุต่ำกว่า 20 ปี จำนวน 2 คน อายุ 21 - 30 ปี จำนวน 7 คน อายุ 31 40 ปี จำนวน 3 คน (หน้า 201 202) |
|
Economy |
คนข้ามชาติชาวพม่าที่ผู้วิจัยได้ศึกษาจำนวน 400 คนนั้นส่วนใหญ่ประกอบอาชีพลูกจ้าง (ร้อยละ 33.3) รองลงมา คือ อาชีพเกษตร ปศุสัตว์ (ร้อยละ 25.3) กรรมกรก่อสร้าง (ร้อยละ 18.8) ประมงและประมงต่อเนื่อง (ร้อยละ 18.5) ในด้านรายได้นั้น คนข้ามชาติชาวพม่ามีรายได้เฉลี่ย 2,974 บาทต่อเดือน ส่วนใหญ่ร้อยละ 37.8 ได้เงินเดือนระหว่าง 2,000 - 3,000 บาทต่อเดือน รองลงมา 29.3 ได้เงินเดือนต่ำกว่า 2,000 บาทต่อเดือน (หน้า 130, 218) นอกจากนี้ผู้วิจัยยังได้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลจากคนข้ามชาติชาวพม่า จังหวัดละ 4 คน รวม 12 คน พบว่าอาชีพมีความหลากหลายคละเคล้ากันไป เช่นเดียวกับตัวอย่างประชากรหลักข้างต้น จำนวน 5 คน มีรายได้ระหว่าง 2,001 - 3,000 บาท รองลงมา 4 คนมีรายได้ระหว่าง 1,000 - 2,000 บาทต่อเดือน ขณะที่ 2 คนมีรายได้ระหว่าง 3,001 - 4,000 บาท ส่วนคนที่มีรายได้มากกว่า 4,001 บาทขึ้นไปมีเพียง 1 คนเท่านั้น (หน้า 202) |
|
Belief System |
ทัศนคติของคนข้ามชาติชาวพม่าที่มีต่อคนไทยมีทั้งด้านบวกและลบ ทัศนคติด้านบวกจะรับรู้ถึงความมีน้ำใจ ความเป็นมิตร เข้ากับคนได้ง่ายของคนไทย ส่วนทัศนคติด้านลบจะออกไปในแนวของการน้อยเนื้อต่ำใจ ความกังวลในความไม่แน่นอน (หน้า 208 - 209, 219) การปรับตัวของพวกเขาให้เข้ากับสังคมไทยในด้านความคิดจะช่วยให้แรงงานพม่ามีโอกาสก้าวหน้าในงานของตนมากขึ้น (หน้า 211 - 214) |
|
Education and Socialization |
คนข้ามชาติชาวพม่าที่ผู้วิจัยได้ศึกษาจำนวน 400 คนนั้นส่วนใหญ่ได้เรียนชั้นประถม 1 - 4 ปี (ร้อยละ 24.3) รองลงมาคือชั้นประถมต้น (ร้อยละ 23.5) มีบางกลุ่มได้เรียนชั้นประถมปลาย เรียนจากวัด ไม่ได้เรียน (ร้อยละ 16, 15 , 13 ตามลำดับ) มีเพียงร้อยละ 7.5 ที่ได้เรียนเกินกว่าชั้นประถมคือเรียนเทคนิค (หน้า 130 , 218) นอกจากนี้ผู้วิจัยยังได้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลจากคนข้ามชาติชาวพม่าจังหวัดละ 4 คน รวม 12 คน มีคนที่ไม่ได้เรียน 2 คน เรียนที่วัด 3 คน ประถม 1 - 4 จำนวน 4 คน ประถมต้น 5 - 8 ปี จำนวน 2 คน และประถมปลาย 9 - 10 ปี จำนวน 1 คน (หน้า 202) ในงานวิจัยชิ้นนี้ผู้วิจัยระบุว่าคนข้ามชาติชาวพม่าใช้สื่อมวลชนทั้งโทรทัศน์ วิทยุ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร ภาพยนตร์ VCD ทั้งของไทยและพม่า โดยสื่อที่เป็นที่นิยมมากคือภาพยนตร์ VCD ส่วนสื่อที่ต้องใช้ทักษะการอ่านอย่างหนังสือพิมพ์จะไม่ได้รับความนิยมเลย (หน้า 209 - 211, 219 - 220) คนพม่าอยากได้รับการยอมรับจากคนไทย การปฏิบัติตัวทั้งการแต่งกาย ไม่ทาแป้ง ไม่กินหมากอย่างคนพม่า พูดไทยให้ชัด เป็นความพยายามปรับความคิดของพวกเขาให้เข้ากับคนไทยมากที่สุด (หน้า 212) |
|
Art and Crafts (including Clothing Costume) |
คนข้ามชาติชาวพม่ามีความพยายามปรับตัวในด้านพฤติกรรมเพื่อให้เข้ากับสังคมไทยมากที่สุด ไม่นุ่งโสร่งออกนอกบ้าน ไม่กินหมาก ไม่ทาแป้งพม่า แต่จะทำใน "พื้นที่" ของพวกเขาที่อยู่รวมตัวกัน (หน้า 214 - 216) |
|
Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
Social Cultural and Identity Change |
|
Map/Illustration |
ผู้เขียนได้ใช้ตารางและภาพ เพื่อช่วยอธิบายข้อมูลเกี่ยวกับงานวิจัยให้เข้าใจง่ายขึ้น เช่น ตารางที่ 3 หน้า 131 ที่แสดงถึงคุณลักษณะทางประชากรศาสตร์ของกลุ่มตัวอย่างคนข้ามชาติชาวพม่า และตารางที่แสดงการประมวลผลทางสถิติในด้านต่างๆ นอกจากนี้ยังมีภาพประกอบที่ทำให้เข้าใจงานวิจัยได้ง่ายขึ้น เช่น ภาพการกระจายตัวของกลุ่มชาติพันธุ์ชนกลุ่มน้อยในประเทศพม่า (หน้า 7) ภาพแสดงแบบจำลองด้านชาติพันธุ์ (หน้า 159) |
|
|