โพสเมื่อวันที่ 08 ต.ค. 2563 น. 

อินโฟกราฟฟิก (infographic) ชุด นักสะสมเมล็ดพันธุ์แห่งขุนเขา

     นักสะสมเมล็ดพันธุ์แห่งขุนเขาคือใคร ?
     นักสะสมเมล็ดพันธุ์ที่กล่าวถึงไม่ใช่ใครที่ไหน เขาคือ หญิงสาวและแม่บ้านชาวกะเหรี่ยง นั่นเอง โดยหน้าที่แล้วผู้หญิงจะมีบทบาทและผูกพันอยู่กับไร่มากกว่าผู้ชาย ตั้งแต่การปลูกไปจนถึงการเก็บเกี่ยว หรือแม้กระทั่งการคัดเลือกและกระบวนการเก็บรักษาพันธุ์พืชเช่นกัน ส่วนผู้ชายจะเป็นเพียงผู้ช่วยเหลือในขั้นตอนที่ผู้หญิงทำไม่ได้ เช่น การล้อมรั้ว การสร้างกระท่อมไร่ และทำพิธีกรรมต่างๆ
     รอบปีการผลิตในไร่หมุนเวียนเริ่มตั้งแต่การเตรียมพื้นที่ ถางไร่ ทำแนวกันไฟแล้วจึงเผาไร่ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญที่คนทั้งหมู่บ้านต้องช่วยกันดูแลไม่ให้ออกนอกเขตแนวกันไฟ ก่อนวันเผาไร่ ผู้หญิงหรือแม่บ้านแต่ละครัวเรือนจะนำเมล็ดพันธุ์พืชที่เก็บไว้ตามที่ต่างๆ เช่น เหนือเตาไฟและยุ้งข้าว มาเตรียมไว้ เช้าตรู่ของวันใหม่ หลังจากเผาไร่ หญิงสาวและแม่บ้านจะนำพันธุ์พืชนานาชนิดไปปลูกในไร่ การที่ออกไปปลูกพืชแต่เช้าตรู่เพราะพืชบางชนิดสามารถขึ้นได้ดี ในขณะที่ดินยังร้อนระอุอยู่ เช่น ข้าวโพด เผือก มัน และฟักทอง เป็นต้น ผู้หญิงชนเผ่ากะเหรี่ยงจะแบ่งประเภทเมล็ดพันธุ์ที่ต้องปลูกก่อนและปลูกหลังการปลูกข้าวไร่ ขณะเดียวกันก็เชี่ยวชาญและสังเกตเห็นว่าพันธุ์พืชประเภทไหนเจริญเติบโตได้ดีในดินประเภทใด เช่น ดินจอมปลวก เหมาะแก่การปลูกพืชบางชนิด เช่น มันเทศ พริก ส่วนดินที่มีการเผาเศษไม้เหมาะแก่การปลูกพริก มะเขือ เป็นต้น ผู้หญิงกะเหรี่ยงจึงได้รับการยกย่องจากชุมชนว่า เป็นผู้ที่มีความละเอียดรอบคอบ และเป็นนักสะสมเมล็ดพันธุ์พืชที่ดี ถ้าไม่มีพันธุ์พืชใดก็จะตระเวนไปเยี่ยมพี่น้องและขอมา