|
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
|
 |
Subject |
ลาหู่,สมุนไพร,การรักษา,ภาคเหนือ |
Author |
Edward F. Anderson |
Title |
Ethnobotany of Hill Tribes of Northern Thailand : Lahu Medicinal Plants |
Document Type |
บทความ |
Original Language of Text |
ภาษาอังกฤษ |
Ethnic Identity |
ลาหู่ ลาหู่ ละหู่ ลาฮู,
|
Language and Linguistic Affiliations |
จีน-ทิเบต(Sino-Tibetan) |
Location of
Documents |
หอจดหมายเหตุมหาวิทยาลัยพายัพ |
Total Pages |
9 |
Year |
2529 |
Source |
วารสาร Economic Botany,40(4), 1986, pp.442-450 |
Abstract |
การรักษาโรคของลาหู่ใช้ทั้งสมุนไพรที่มีอยู่ตามธรรมชาติร่วมกับการรักษาด้วยพิธีกรรม เมื่อการรักษาด้วยยาแผนใหม่เข้ามาแพร่หลายการรักษาด้วยวิธีดั้งเดิม และความรู้เกี่ยวกับการรักษาด้วยยาสมุนไพรก็เริ่มสูญหายไปไม่ได้รับการสืบทอด |
|
Focus |
นำเสนอเกี่ยวกับภูมิปัญญาและความรู้ทางนิเวศวิทยาของลาหู่ในการรักษาโรคด้วยสมุนไพรของลาหู่ในภาคเหนือของไทย (โดยงานวิจัยภาคสนามส่วนใหญ่เป็นกลุ่มลาหู่ Na ที่จังหวัดเชียงราย - หน้า 444) |
|
Ethnic Group in the Focus |
ลาหู่ หรือ มูเซอ มูเซอเป็นชื่อที่เรียกโดยคนไทยและไทยใหญ่ (หน้า 443) |
|
Language and Linguistic Affiliations |
อยู่ในกลุ่ม Central Lolo เป็นกลุ่มย่อยของตระกูล Tibeto - Burman ลาหู่แบ่งเป็น 2 กลุ่มหลักตามภาษาพูด ได้แก่ Lahu Na (ลาหู่ดำ) มี 2 กลุ่มย่อย คือ Lahu Nyi (ลาหู่แดง) และ Lahu Sheh Leh กลุ่มหลักอีกกลุ่ม คือ Lahu Shi (ลาหู่เหลือง) มีกลุ่มย่อยคือ Ba Lan และ Ba Keo (หน้า 443) |
|
Study Period (Data Collection) |
|
History of the Group and Community |
|
Settlement Pattern |
ตั้งถิ่นฐานบนที่สูงจากระดับน้ำทะเล 1200 เมตร (หน้า 443) |
|
Demography |
ประชากรลาหู่ในประเทศไทยมีอยู่ราว 40,000 คน ในพม่าและจีนมีอยู่ราว 400,000 คน (หน้า 443) |
|
Education and Socialization |
|
Health and Medicine |
ลาหู่รับรู้ว่าความเจ็บป่วยบางอย่างมีสาเหตุมาจากเหตุผลตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม นอกเหนือจากสาเหตุตามธรรมชาติแล้ว ลาหู่ยังมีความเชื่อว่าสาเหตุของโรคภัยไข้เจ็บเกิดจากอีกหลายสาเหตุที่นอกเหนือธรรมชาติ เช่น วิญญาณร้ายหรือผีร้ายกระทำให้ป่วย การทำผิดหรือละเมิดข้อห้าม เป็นต้น การรักษาอาการป่วยหรืออาการบาดเจ็บมีหลายวิธี เช่น การใช้สมุนไพร การใช้พิธีกรรม และการรักษาด้วยยาสมัยใหม่ เป็นต้น และบ่อยครั้งการรักษาด้วยการประกอบพิธีกรรมก็ดำเนินร่วมกับการรักษาแบบแผนใหม่ ปัจจุบันมีการใช้การักษาด้วยยาสมัยใหม่มากขึ้น โดยเฉพาะในหมู่ชาวบ้านที่เป็นคริสเตียน เนื่องมาจาก เหล่ามิชชันนารีนำวิธีการรักษาแบบสมัยใหม่เข้ามาเผยแพร่ และใช้แพร่หลายมากขึ้น ทำให้ภูมิปัญญาและความรู้เกี่ยวกับการรักษาโรคภัยไข้เจ็บด้วยสมุนไพรเริ่มสูญหายไป (หน้า 445) |
|
Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
Social Cultural and Identity Change |
เมื่อการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบันแพร่กระจายเข้าไปในชนกลุ่มน้อย ซึ่งเป็นวิธีการใหม่ที่ได้ผลรวดเร็ว ทำให้คนหันมานิยมการรักษาด้วยการแพทย์แผนใหม่มากขึ้น การรักษาด้วยสมุนไพรจึงไม่เป็นที่นิยมทำให้ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรสูญหายไป (หน้า 445) |
|
Other Issues |
ผู้เขียนได้กล่าวถึงพันธุ์ที่อาข่าและลาหู่ใช้ว่า พืชสมุนไพรทั้งหมดที่ลาหู่ใช้ทำยามีจำนวน 30 ชนิด (44%) ที่อาข่าไม่ได้นำมาใช้ และพืชสมุนไพรทั้งหมดที่อาข่าใช้ มีจำนวน 95 ชนิด (79%) ที่ลาหู่ไม่ได้นำมาใช้ มีสมุนไพรเพียง 25 ชนิดเท่านั้นที่ทั้งสองชาติพันธุ์นำมาใช้เป็นยาเช่นเดียวกัน อาจกล่าวได้ว่า ทั้ง ๆ ที่ทั้งสองชาติพันธุ์มักจะอาศัยอยู่ในภูมิภาคเดียวกัน แต่มีการสื่สารกันในเรื่องการรักษาอาการเจ็บป่วยและอาการบาดเจ็บน้อยมาก (หน้า 443) ข้อมูลที่ผู้เขียนได้มา ส่วนใหญ่มาจากหมู่บ้านคริสเตียน ลาหู่รู้จักยาสมุนไพรน้อยกว่าอาข่าถึง 2 ใน 3 อย่างไรก็ตามพบว่า หมอยาลาหู่จำนวนหนึ่งที่มีความรู้เรื่องพืชสมุนไพรมากที่สุด มีอายุน้อยและมีการศึกษาที่เป็นทางการ (หน้า 445) |
|
Map/Illustration |
แผนที่จังหวัดต่างๆ ทางภาคเหนือที่มีลาหู่อาศัยอยู่ (หน้า 444) รูปภาพพืชสมุนไพร (หน้า 446) รายชื่อสมุนไพร (หน้า 445-450) |
|
|