| |
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
 |
 |
| Subject |
มอญ,การค้า,อัตลักษณ์ชาติพันธุ์,ภาคกลาง |
| Author |
Brian L. Foster |
| Title |
Commerce and Ethnic Differences: The Case of the Mons in Thailand |
| Document Type |
รายงานการวิจัย |
Original Language of Text |
ภาษาอังกฤษ |
| Ethnic Identity |
-
|
Language and Linguistic Affiliations |
ออสโตรเอเชียติก(Austroasiatic) |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
93 |
Year |
2505 |
| Source |
Ohio University Center for International Studies |
| Abstract |
ระบบสังคมแบบเครือญาติ ที่มีการคาดหวังให้เครือญาติหรือผู้ที่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์เดียวกันแสดงความเอื้อเฟื้อต่อกัน ในระดับที่แตกต่างกันไปตามระดับความสัมพันธ์ ซึ่งระบบดังกล่าวมีอิทธิพลต่อการค้าภายในชุมชน คนในชุมชนจะไม่ทำการค้าขายภายในชุมชนหรือค้าขายกับกลุ่มชาติพันธุ์เดียวกัน เนื่องจากความคาดหวังของผู้ค้าและผู้ซื้อที่สวนทางกัน ก่อให้เกิดความตึงเครียดในความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ดังนั้น จึงพบว่าผู้ค้าที่มาจากนอกชุมชนจะประสบความสำเร็จมากกว่า เนื่องจากไม่ต้องเผชิญความกดดันจากความคาดหวังของคนในชุมชนนั้นๆ |
|
| Focus |
มุ่งศึกษาอัตลักษณ์ชาติพันธุ์มอญและไทยที่ส่งผลต่อรูปแบบการค้า |
|
| Theoretical Issues |
ใช้แนวคิดของ Frederik Bath (1969: 9-38) ที่กล่าวว่าการค้าคือสถานการณ์หนึ่งที่ส่งผลต่อการนิยามตนเองของกลุ่มชาติพันธุ์ ความแตกต่างทางชาติพันธุ์จะส่งผลต่อสังคมและเศรษฐกิจ (หน้า 1-4) |
|
| Ethnic Group in the Focus |
|
| Language and Linguistic Affiliations |
ภาษามอญมีความสัมพันธ์กับภาษาเขมร จัดอยู่ในตระกูลภาษามอญ-เขมร (หน้า7) |
|
| Study Period (Data Collection) |
สิงหาคม ค.ศ. 1970 - สิงหาคม ค.ศ. 1971 |
|
| History of the Group and Community |
วัฒนธรรมของมอญแพร่กระจาย บริเวณทางตอนใต้ของประเทศพม่า ในราวคริสศตวรรษที่ 12-13 ตามประวัติศาสตร์มอญ และพม่ามีการทำสงครามกันอยู่ตลอด จนในราวคริสศตวรรษ ที่ 16 มอญได้ถูกปราบปราม แต่ก็กลับรุ่งเรืองขึ้นอีกครั้งในราว คริสศตวรรษที่ 19 (หน้า 5) |
|
| Settlement Pattern |
มอญตั้งถิ่นฐานบริเวณที่ลุ่มและสร้างบ้านเรือนอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา มีการขุดคลองเชื่อมต่อเพื่อการคมนาคมที่ "บางตาใน" นอกจากบ้านเรือนแล้วยังมีวัด โรงเรียน สถานที่พบปะกันของชาวบ้านในชุมชน ท่าเรือ และคลีนิค ที่เกาะเกร็ดมีท่าเรือ ร้านกาแฟ โรงงานจำนวน 21 แห่งกระจายทั่วตำบล เช่นเดียวกับที่บ้านกลาง (หน้า 79-80) |
|
| Demography |
ประชากรที่ "บางตาใน" ทำงานในภาคเกษตรกรรม 94 คน เป็นชาวเรือ 11 คน รับราชการ 24 คน ทำการค้า 45 คน (หน้า 82) ประชากรที่เกาะเกร็ด มีอาชีพอยู่ในภาคเกษตร 11 คน เป็นช่างทำหม้อหรืออยู่ในอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผา 108 คน เป็นชาวเรือ 18 คน รับราชการ 74 คน และค้าขาย 38 คน (หน้า 83) ประชากรที่บ้านกลาง อยู่ในภาคเกษตรกรรม 11 คน อยู่ในอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผา 9 คน เป็นชาวเรือ 252 คน รับราชการ 5 คน และค้าขาย อีก 20 คน (หน้า 84) |
|
| Economy |
บ้านบางตะในเป็นหมู่บ้านชาวนา ทำการปลูกข้าว (หน้า 10-12) มอญที่เกาะเกร็ด ส่วนใหญ่มีอาชีพทำเครื่องปั้นดินเผา (หน้า 13-15 ) มอญที่บ้านกลางมีอาชีพเป็นชาวเรือเดินเรือค้าขายตามลำคลอง (หน้า19-24) การค้าขายภายในแต่ละหมู่บ้านส่วนใหญ่แล้วจะกระทำโดยคนนอกกลุ่มชาติพันธุ์ หรือคนที่มาจากนอกชุมชนและจะประสบความสำเร็จมากกว่าคนที่อยู่ในชุมชนนั้น ๆ เอง ทั้งนี้ เนื่องมาจากลักษณะประเพณีที่ให้ความสำคัญกับการเป็นเครือญาติ มีการคาดหวังให้ผู้ที่เป็นญาติหรือผู้ที่เป็นชาติพันธุ์เดียวกันแสดงความเอื้อเฟื้อต่อกัน ดังนั้น ผู้ที่ทำการค้าในชุมชนตนเองจึงประสบปัญหาการซื้อของเงินเชื่อและความลำบากใจในการทวงหนี้ (หน้า 48-58) ลักษณะดังวกล่าวจะก่อให้เกิดความตึงเครียดขึ้นในระดับความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ผู้เขียนชี้ให้เห็นถึงระดับความตึงเครียดที่แตกต่างกันไปตามรูปแบบสินค้าที่มีการค้าขาย ได้แก่ สินค้าที่มีความสำคัญและจำเป็นต่อการดำรงชีวิตจะก่อให้เกิดความตึงเครียดมากกว่าสินค้าที่มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตน้อยกว่า การค้าส่งจะเกิดการตึงเครียดมากกว่าการค้าปลีก และการค้าสินค้าที่มีคุณภาพสูงจะเกิดการตึงเครียดมากกว่าสินค้าที่มีคุณภาพด้อยกว่า ผู้เขียนยังชี้ให้เห็นอีกว่า ความต้องการของผู้ค้าและความต้องการของผู้ซื้อที่สวนทางกันก็เป็นตัวก่อให้เกิดความตึงเครียดขึ้นได้ เพราะผู้ค้าต้องการขายของจำนวนน้อยในราคาสูง ได้กำไรมาก แต่ผู้ซื้อต้องการสินค้าที่มีคุณภาพดี ปริมาณมากในราคาต่ำ (หน้า 53-58) |
|
| Social Organization |
แม้จะเป็นสังคมเครือญาติก็มีการแบ่งระยะห่างความใกล้ชิด ญาติพี่น้องร่วมวงศ์ตระกูลจะมีความใกล้ชิดกว่าเพื่อนและเพื่อนบ้าน ระดับของความใกล้ชิดจะเป็นตัวกำหนดความเข้มข้นของความคาดหวังให้บุคคลแสดงความเอื้อเฟื้อต่อกัน โดยผู้ที่เป็นเครือญาติใกล้ชิดจะถูกคาดหวังมากกว่า (หน้า 56-58) และบรรทัดฐานทางสังคมมีบทบาทในการควบคุมทางสังคมมากกว่ากฎหมายบ้านเมือง (หน้า 37-39) |
|
| Political Organization |
ชุมชนมอญที่อยู่ในประเทศไทยอยู่ภายใต้การปกครองของรัฐบาลไทย ไม่ได้มีอาณาจักของตนเฉกเช่นในอดีต แต่ก็ยังคงดำรงชีวิตตามขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมของตนเอง ภายใต้การแบ่งเขตการปกครองของรัฐบาลไทย ชุมชนมอญจึงถูกแบ่งออกเป็นตำบลและหมู่บ้าน แม้จะอยู่ภายใต้กฎหมายของรัฐไทย แต่มอญก็มีกลไกควบคุมทางสังคมของตนเอง (หน้า 40, 56,58) |
|
| Belief System |
มอญนับถือพุทธศาสนานิกายเถรวาท ควบคู่ไปกับความเชื่อเรื่องวิญญาณหรือผี มีพิธีกรรมเต้นรำบูชาผี รวมถึงพิธีกรรมเฉพาะบุคคล เช่น พิธีแต่งงาน พิธีศพเป็นต้น ในพิธีกรรมก็จะเน้นความสนุกสนาน ญาติมิตรรวมถึงคนในชุมชนก็จะมาร่วมงาน ประเพณีดั้งเดิมอีกอย่างของมอญที่ยังคงหลงเหลือมาจนทุกวันนี้คือประเพณีสงกรานต์ที่ อ. พระประแดง จ.สมุทรปราการ (หน้า 10,33) นอกจากนั้น มอญยังมีความเชื่อเรื่องโทเทม คือการนับถือสัตว์บางชนิดว่าเป็นบรรพบุรุษของตน เช่นการนับถือเต่า ไก่ หรืองูเป็นต้น โดยบ้านใดที่เชื่อว่าตนคือโทเทมใดก็จะไม่ฆ่าหรือกินสัตว์ชนิดนั้น ๆ (หน้า 9) |
|
| Education and Socialization |
แม้ว่าในแต่ละชุมชนจะมีโรงเรียน มอญก็ให้ความสำคัญกับการศึกษาแตกต่างกัน พบว่ามอญที่บ้านบางตะใน และที่เกาะเกร็ดมีการศึกษาที่ดีกว่าเนื่องจากชาวบ้านเห็นความสำคัญของการศึกษา ผู้ที่มีการศึกษาจะมีโอกาสเข้าไปทำงานในเมือง (หน้า 20) |
|
| Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
| Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
มอญจะแต่งงานกับมอญด้วยกัน แต่ในปัจจุบันเริ่มมีการแต่งงานข้ามกลุ่มเกิดขึ้น โดยปรากฏว่าพ่อแม่มักสนับสนุนให้ลูกหลานแต่งงานกับคนไทยมากกว่าแต่งกับเขมรหรือคนจีน (หน้า 34) |
|
| Social Cultural and Identity Change |
ราว 50 ปีที่ผ่านมา ชุมชนต้องพึ่งพาตลาดสินค้ามากขึ้น ตลาดมีสองแบบคือตลาดที่ตั้งอยู่ภายในชุมชนและไม่ได้มีการตั้งร้านแบบถาวร เป็นตลาดชั่วคราว สินค้าที่ขายมักเป็นพวกอาหาร แบบที่สองคือตลาดที่อยู่ในตัวเมือง ที่มีการตั้งร้านอย่างถาวร (หน้า 53-54) ตลาดการค้าของไทยขยายตัวอย่างมาก มีเครือข่ายการค้าเชื่อมโยงทั้งภายในและภายนอกประเทศ กิจการการค้าที่สำคัญและมีขนาดใหญ่จะดำเนินการโดยคนจีน แม้แต่อุตสาหกรรมที่เคยเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือน อย่างการบรรทุกของใส่เรือไปขาย และการทำหม้อดินเผา ปัจจุบันก็กลายเป็นธุรกิจขนาดใหญ่มีโรงงานที่ดำเนินกิจการโดยผู้ที่ไม่ใช่มอญ (หน้า 53-59) |
|
| Map/Illustration |
แผนผังชุมชนบางตะใน (หน้า78) แผนผังชุมชนเกาะเกร็ด (หน้า79) แผนผังชุมชนบ้านกลาง (หน้า 80) |
|
|
ค้นหาแบบละเอียด
