| |
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
 |
 |
| Subject |
มุสลิม,หนังสือพิมพ์,ประเทศไทย |
| Author |
ธีระยุทธ ลาติฟี |
| Title |
การสะท้อนภาพของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิม ในหนังสือพิมพ์ไทย |
| Document Type |
วิทยานิพนธ์ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
| Ethnic Identity |
มลายู ออแฆนายู มลายูมุสลิม ไทยมุสลิม,
|
Language and Linguistic Affiliations |
ไม่ระบุ |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
179 |
Year |
2542 |
| Source |
หลักสูตรปริญญานิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการหนังสือพิมพ์ ภาควิชาวารสารสนเทศ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย |
| Abstract |
ผู้วิจัยได้สรุปสาระสำคัญของงานศึกษาครั้งนี้ได้ 4 ประเด็นด้วยกันคือ 1. หนังสือพิมพ์ไทยมีลักษณะการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิมในรูปแบบของข่าวเป็นหลัก โดยปรากฏในหน้าต่างประเทศมากกว่าหน้าอื่น ๆ และส่วนใหญ่ให้ความสำคัญไม่มากนัก โดยมักนำเสนอเป็นหัวข่าวธรรมดา และหัวข่าวรองหน้าใน ประเภทของเนื้อหาที่ถูกนำเสนอมีมากที่สุด คือ ประเภทสังคม-ความไม่สงบภายในสังคม-อาชญากรรม-วินาศกรรม สงคราม ความเคลื่อนไหวทางทหาร การเมืองระหว่างประเทศ และการเมืองในประเทศ นอกจากนี้เมื่อพิจารณาเนื้อหาในเชิงบวก - ลบ พบว่าเนื้อหาในเชิงลบถูกนำเสนอมากกว่า จะนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิมที่มีองค์ประกอบคุณค่าข่าวในด้านความเด่น ความขัดแย้ง ลึกลับ ซับซ้อน ซ่อนเงื่อน และเร้าอารมณ์ความรู้สึกค่อนข้างมาก สำหรับสถานที่เกิดเหตุการณ์ในเนื้อหา มักเกิดขึ้นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และตะวันออกกลางมากกว่าภูมิภาคอื่น ๆ 2. หนังสือพิมพ์ไทยมีการอ้างอิงแหล่งข้อมูลประเภทอื่น ๆ โดยเฉพาะบุคคลที่ไม่ใช่มุสลิม และสำนักข่าวในโลกตะวันตก มากกว่าที่เป็นบุคคลมุสลิม และสื่อสารมวลชนของมุสลิม 3. หนังสือพิมพ์ไทยมีความโน้มเอียงในการนำเสนอเนื้อหาที่เป็นไปในทางลบมากกว่าเนื้อหาในทางบวกในเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิม 4. ภาพลักษณ์ของมุสลิมที่ถูกนำเสนอในหนังสือพิมพ์ไทยโดยมากเป็นภาพลักษณ์ในด้านลบ ได้แก่ 1) กลุ่มภาพลักษณ์โจรก่อการร้าย ก่อวินาศกรรม มุสลิมหัวรุนแรง 2) กลุ่มภาพลักษณ์การจลาจล ม็อบ ประท้วง 3) กลุ่มภาพลักษณ์การฝ่าฝืน ไม่ให้ความร่วมมือ ละเมิดข้อตกลงสัญญา 4) กลุ่มภาพลักษณ์การทดลอง สั่งสม ซ่องสุมอาวุธร้ายแรง 5) กลุ่มภาพลักษณ์การประสบวิกฤติเศรษฐกิจอย่างร้ายแรง กล่าวได้ว่า การนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิมที่หนังสือพิมพ์ไทยเป็นผู้ทำหน้าที่กลั่นกรอง เลือกเฟ้นนำเสนอในลักษณะต่าง ๆ ดังกล่าว เท่ากับเป็นการสร้างความเป็นจริงของเรื่องราวเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิมขึ้นมาใหม่ และเมื่อเรื่องราวต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับมุสลิมถูกนำเสนอสู่การรับรู้ของผู้รับสาร ในที่สุด การเรียนรู้ของผู้รับสารเกี่ยวกับมุสลิมจากการนำเสนอของหนังสือพิมพ์ก็อาจไม่ตรงกับความเป็นจริงก็ได้ |
|
| Focus |
ศึกษาการนำเสนอเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิมทั้งในบริบทของสังคมไทยและต่างประเทศ ในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ฉบับที่เจาะจงเลือกมาเป็นตัวแทน (หน้า 10) |
|
| Ethnic Group in the Focus |
มุสลิม คือผู้ที่นับถือศาสนาอิสลาม ใช้อิสลามเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต และจะเรียกตัวเองว่า "มุสลิม" หรืออาจถูกเรียกโดยสื่อมวลชนในลักษณะอื่น ๆ เช่น แขก เป็นต้น มุสลิมจะอาศัยอยู่ทั่วโลกทั้งในประเทศที่ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม และประเทศอื่น ๆ ที่ประชากรส่วนน้อยนับถือศาสนาอิสลาม สำหรับประเทศไทย มุสลิมถือเป็นชนกลุ่มน้อยในสังคม มีถิ่นฐานกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปตามภูมิภาคต่าง ๆ ของประเทศ โดยเฉพาะในสี่จังหวัดชายแดนภาคใต้ คือยะลา ปัตตานี นราธิวาส และสตูล (หน้า 13) |
|
| Language and Linguistic Affiliations |
|
| Study Period (Data Collection) |
ในระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2541 - 31 ธันวาคม พ.ศ. 2541 โดยจะวิเคราะห์เนื้อหาเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับมุสลิมที่ปรากฏในหนังสือพิมพ์รายวันภาษาไทยที่ออกวางจำหน่ายทั่วประเทศไทย ผู้ศึกษาได้เจาะจงเลือกมาเป็นตัวแทน 4 ฉบับ คือ ไทยรัฐ เดลินิวส์ มติชน และไทยโพสต์ (หน้า 74-75) |
|
| History of the Group and Community |
มุสลิมในประเทศไทย เป็นชนกลุ่มน้อยกลุ่มหนึ่งที่มีลักษณะเฉพาะตัวที่น่าสนใจหลายประการ ประการแรกเป็นสังคมที่มีความแตกต่างจากชนทั่วไปในแง่ของการนับถือศาสนา ประการที่สองมุสลิมมีความเป็นเอกภาพสูง ประการที่สามมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้แก่ สตูล ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส ซึ่งมักจะเกิดปัญหาความขัดแย้งกับรัฐบาลอยู่เสมอตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน อาจกล่าวได้ว่ามุสลิมเป็นชนกลุ่มน้อยที่ถูกมองว่ามีปัญหากับรัฐบาลไทยทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมมาโดยตลอดอีกด้วย (หน้า 9) |
|
| Demography |
สัดส่วนมุสลิมใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใต้ (สตูล ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส) คิดเป็นร้อยละ 54 ของจำนวนมุสลิมทั้งประเทศ (หน้า 60) |
|
| Social Organization |
มุสลิมมีความเป็นเอกภาพสูง มีความสัมพันธ์ระหว่างกันทั่วทุกมุมโลก และไทยมุสลิมมีความรู้สึกฉันท์พี่น้องกับมุสลิมทั่วทุกมุมโลก จึงทำให้มีความพยายามที่จะติดต่อกันในรูปแบบต่างๆ เช่น มีการให้ความช่วยเหลือ หรือให้เงินช่วยเหลือระหว่างกัน (หน้า 62) |
|
| Belief System |
มุสลิม เป็นผู้ที่มีความเคร่งครัดยึดมั่นในหลักการของศาสนาจนกล่าวได้ว่า ศาสนาคือ วิถีทางในการดำเนินชีวิตก็ว่าได้ (หน้า 62) |
|
| Education and Socialization |
|
| Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
| Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
ศาสนาอิสลามไม่ใช่ศาสนาที่แยกตัวจากชีวิตความเป็นอยู่ในโลกรวมทั้งการเมืองด้วย ดังนั้นมุสลิมทั่วโลกนั้นถือว่าเป็น "พี่น้องทางศาสนา" เป็นอุมมะฮ์ หรือประชาชาติเดียวกัน อยู่ภายใต้การปกครองของผู้นำคนเดียวกันซึ่งเป็นผู้นำทางศาสนา การเมือง สังคม ศิลปวิทยาการ และอื่นๆ ด้วยเหตุนี้ประชากรมุสลิม จึงมิได้แยกจากกันโดยเชื้อชาติหรือถิ่นที่อยู่ของประเทศต่างๆ เพราะศาสนาอิสลามคือ เครื่องผูกพันจิตใจของมุสลิมไว้ด้วยกันอย่างแข็งแกร่ง (หน้า 62) |
|
| Social Cultural and Identity Change |
|
| Other Issues |
ชีวิตทางสังคมมนุษย์จะดำเนินไปได้อย่างเป็นระเบียบและปกติสุขได้ก็เนื่องจากการทำหน้าที่ต่างๆ ของสถาบันทางสังคมที่สอดคล้องกัน ไม่ว่าจะเป็นสถาบันครอบครัว สถาบันการเมือง สถาบันการปกครอง สถาบันเศรษฐกิจ สถาบันศาสนา หรือแม้แต่สถาบันสื่อมวลชน ที่ต่างมีหน้าที่สำคัญในการสร้างความมั่นคงให้กับองค์รวมในสังคม และโดยเฉพาะสถาบันสื่อสารมวลชนในด้านหนังสือพิมพ์ที่สังคมจะคาดหวังให้ทำหน้าที่เสมือนทูตสันติภาพ ผู้สร้างสรรค์สังคมให้มวลหมู่มนุษยชาติ กล่าวคือนอกจากสร้างความเป็นหนึ่งเดียวกันภายในชาติแล้ว หนังสือพิมพ์ยังถักทอสายใยเชื่อมผู้คนทุกชาติ ภาษา ศาสนา เข้าด้วยกันอีกด้วย ด้วยเหตุนี้เองบทบาทของหนังสือพิมพ์ในการสื่อสารสร้างความรู้ความเข้าใจระหว่างกลุ่มชนต่างๆ สร้างความเป็นปึกแผ่น เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของประชาชน เพื่อนำมาซึ่งเอกภาพภายในชาติจึงเป็นสิ่งจำเป็นและสำคัญมาก แต่อย่างไรก็ตามในความเป็นจริงแล้วในสังคมหนึ่งๆ นั้น หนังสือพิมพ์ไม่สามารถรายงานข่าวสารเรื่องราวต่างๆ ที่สะท้อนความต้องการของประชาชนกลุ่มต่างๆ ที่หลากหลายในสังคมได้เสมอไป เพราะในแต่ละสังคมนั้นมีความสลับซับซ้อนและมีความแตกต่างกันระหว่างผู้คนในสังคม จึงทำให้หนังสือพิมพ์ไม่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้คนได้ทุกกลุ่มอย่างเท่าเทียมกัน โดยเฉพาะข่าวที่เกี่ยวกับชนกลุ่มน้อยอย่างเช่นสังคมมุสลิมที่ผู้วิจัยทำการศึกษา มักประสบปัญหาในการเข้าถึงสื่อมวลชนหลักของสังคม และมักจะถูกลงข่าวในแง่ลบ มีอคติ ดังนั้นการที่หนังสือพิมพ์ไม่สามารถรายงานข่าวเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้อย่างถูกต้องเป็นจริง หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือสื่อมวลชนมีความเบี่ยงเบนเชิงลบในการสะท้อนภาพมากกว่าเชิงบวก ด้วยเหตุนี้ผลแห่งการสะท้อนภาพที่บิดเบี้ยวดังกล่าว จึงมีผลต่อการรับรู้ของผู้อ่าน ทำให้เกิดความเข้าในเหตุการณ์ เรื่องราว ตลอดจนภาพในใจที่มีต่อกลุ่มสังคมมุสลิมผิดไปจากความเป็นจริง ก็อาจเป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นกับกลุ่มสังคมดังกล่าวไม่ได้รับการแก้ไขและเป็นปัญหายืดเยื้ออยู่ชั่วนาตาปี (หน้า 3-9) |
|
| Map/Illustration |
ผู้วิจัยได้มีการนำเสนอข้อมูลด้วยการใช้ตารางเป็นส่วนหนึ่งในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย - ตาราง ก. แสดงการเลือกตัวอย่างฉบับของหนังสือพิมพ์ที่ใช้ในการศึกษา หน้า 76 - ตารางที่ 1 แสดงปริมาณการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 88 - ตารางที่ 2 แสดงรูปแบบการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 90 - ตารางที่ 3 แสดงตำแหน่งหน้าในการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 92 - ตารางที่ 4 แสดงการให้ความสำคัญในการนำเสนอข่าวของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 94 - ตารางที่ 5 แสดงประเภทเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 96 - ตารางที่ 6 แสดงเนื้อหาในเชิงบวกและเนื้อหาในเชิงลบ ในเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 101 - ตารางที่ 7 แสดงการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิม จำแนกตามองค์ประกอบคุณค่าข่าวของหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 102 - ตารางที่ 8 แสดงสถานที่เกิดเหตุการณ์ในเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 104 - ตารางที่ 9 แสดงแหล่งข้อมูลอ้างอิงในการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 106 - ตารางที่ 10 แสดงทิศทางของเหตุการณ์ (บวก-กลาง-ลบ) ในการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 107 - ตารางที่ 11 แสดงภาพลักษณ์ของชาวมุสลิมในด้านต่างๆ ที่ถูกนำเสนอในหนังสือพิมพ์ไทย 4 ชื่อฉบับ หน้า 109 - ตารางที่ 12 แสดงการทดสอบ X ของความแตกต่างระหว่างการนำเสนอเนื้อหาในรูปแบบข่าวกับ การนำเสนอเนื้อหาในรูปแบบอื่น ๆ ในการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมในหนังสือพิมพ์ไทย 4 3ชื่อฉบับ หน้า 121 - ตารางที่ 13 แสดงการทดสอบ X ของความแตกต่างระหว่างการนำเสนอเนื้อหาในตำแหน่งหน้าต่างประเทศ กับหน้าอื่นๆ หน้า 122 - ตารางที่ 14 แสดงการทดสอบ X ของความแตกต่างระหว่างการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมที่เป็นเนื้อหาในเชิงลบ กับเนื้อหาในเชิงบวก หน้า 123 - ตารางที่ 15 แสดงการทดสอบ X ของความแตกต่างระหว่างการอ้างอิงบุคคลชาวมุสลิมและสื่อสารมวลชนของมุสลิม กับแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่ไม่ใช่มุสลิม ในการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิม หน้า 124 - ตารางที่ 16 แสดงการทดสอบ X ของความแตกต่างระหว่างการนำเสนอเนื้อหาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับชาวมุสลิมที่เป็นเนื้อหาเชิงลบ กับเชิงบวก หน้า 125 - ตารางที่ 17 แสดงการทดสอบ X ของความแตกต่างระหว่างภาพลักษณ์ในเชิงลบ และเชิงบวกของชาวมุสลิมที่นำเสนอในหนังสือพิมพ์ไทย หน้า 126 |
|
|
ค้นหาแบบละเอียด
