|
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
|
 |
Subject |
ม้ง,ยาเสพติด,การป้องกัน,ชุมชนชาวเขา,เพชรบูรณ์ |
Author |
นภดล ศักดิ์เจริญชัยกุล |
Title |
การศึกษามาตรการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนชาวเขา ศึกษาเฉพาะกรณีชุมชนชาวเขาเผ่าม้ง ตำบลเข็กน้อย อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ |
Document Type |
วิทยานิพนธ์ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
Ethnic Identity |
-
|
Language and Linguistic Affiliations |
ม้ง-เมี่ยน |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
154 |
Year |
2538 |
Source |
หลักสูตรปริญญาสังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
Abstract |
จากการศึกษาพบว่าผู้เสพยาเสพติดม้งมีความรู้ความเข้าใจเป็นอย่างดี ด้านปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนชาวเขา ปัญหาด้านเจ้าหน้าที่ ได้แก่ เจ้าหน้าที่บางคนมีส่วนรู้เห็นการซื้อขายยาเสพติดในชุมชน ส่วนทางด้านกฎหมายได้แก่ การลงโทษผู้ค้ายาเสพติดน้อยเกินไป ส่วนด้านงบประมาณ ได้แก่ การจัดสรรงบประมาณไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ ทางด้านผู้ค้ายาเสพติด ได้แก่ มีผู้ค้ายาเสพติดในชุมชนจำนวนมาก ด้านประชาชนได้แก่ ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับยาเสพติดน้อย และด้านสิ่งแวดล้อมไม่ดี เจ้าหน้าที่ขาดความชำนาญทางภูมิศาสตร์ เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องบางส่วนมีการรับสินบนและบางส่วนเป็นผู้ค้ายาเสพติดรายใหญ่ มีการใช้ยาเสพติด ด้านประเพณีวัฒนธรรมและเป็นยารักษาโรค ยาเสพติดมีรายได้สูงกว่าการประกอบอาชีพอื่นๆ และผู้นำชุมชนไม่ให้ความสนใจปัญหายาเสพติด ตลอดจนเจ้าหน้าที่ไม่ได้รับความร่วมมือในการป้องกันยาเสพติดจากประชาชน
ส่วนด้านมาตรการในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชน ด้านมาตรการการศึกษา ได้แก่ การส่งเสริมครอบครัวให้รู้จักดูแลเอาใจใส่สมาชิกในครอบครัวอย่างสม่ำเสมอ ด้านมาตรการบริการสนเทศและเผยแพร่ข่าวสารได้แก่ การออกเสียงตามสายทางหอกระจายข่าวของหมู่บ้าน ด้านมาตรการทางเลือกได้แก่ การฝึกฝนอาชีพในหมู่บ้าน ด้านมาตรการสอดแทรกได้แก่ การให้การสงเคราะห์แก่ผู้ติดยาเสพติดที่เข้ารับการบำบัดรักษา ด้านมาตรการใช้นวัตกรรมได้แก่ การใช้สุนัขสงครามแก่ผู้ติดยาเสพติดในชุมชน ด้านกฎหมาย การปราบปรามพ่อค้ายาเสพติดในชุมชน การออกหมายเลขธนบัตร การใช้ระบบผู้อาวุโสตักเตือน การฝึกฝนอาชีพ การให้ความรู้ความเข้าใจด้านยาเสพติด การเปลี่ยนแปลงความคิดความเชื่อและทัศนคติในด้านประเพณีและวัฒนธรรมเกี่ยวกับยาเสพติด ตลอดจนถึงการบำบัดรักษา |
|
Focus |
ศึกษาความรู้ความเข้าใจของเผ่าม้งต่อยาเสพติด พฤติกรรมการใช้ยาและสภาพการแพร่ระบาดของยาเสพติดในชุมชนชาวเขาเผ่าม้ง ปัญหา อุปสรรคและมาตราการในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนชาวเขาเผ่าม้ง ตำบล เข็กน้อย อำเภอ เขาค้อ จังหวัด เพชรบูรณ์ |
|
Ethnic Group in the Focus |
ม้งหรือแม้ว ภาษาไทย ลาว เวียดนามและฝรั่งเศสเรียกว่า "แม้ว" เป็นคำที่เพี้ยนมาจากคำว่า "เมี้ยว" ในภาษาจีน แปลว่า คนป่าหรือ คนเถื่อนแต่ชาวเขาเผ่าแม้ว เรียกตนเองว่า "ม้ง" และชอบให้ชนชาติอื่นเรียกว่า "ม้ง" (หน้า 11) |
|
Language and Linguistic Affiliations |
|
Study Period (Data Collection) |
|
History of the Group and Community |
|
Demography |
หมู่บ้านแม่สาใหม่ ตำบลโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ในปี พ.ศ.2528 มีทั้งหมด 127 ครัวเรือน มีประชากรทั้งหมด 1,231 คน และในปี พ.ศ.2535 พบว่ามีผู้ติดยาเสพติดมากถึง 112 คน คิดเป็นร้อยละ 9.00 (หน้า 9)
ชุมชนชาวเขา ตำบลเข็กน้อย มีประชากรทั้งสิ้น 5,860 คน มีทั้งหมด 788 หลังคาเรือน 922 ครอบครัว (หน้า 12) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือกลุ่มผู้เสพยาเสพติดม้งในตำบลเข็กน้อย จำนวน 100 ราย
จากการศึกษาพบว่าผู้เสพยาเสพติดม้งส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 71.0 และเพศหญิง ร้อยละ 29.0 โดยส่วนใหญ่มีอายุระหว่าง 46-65 มากที่สุดคิดเป็น ร้อยละ 37 รองลงมามีอายุ 20-35 ปี ร้อยละ 32 และมีอายุระหว่าง 36-45 ปี ร้อยละ 31 ตามลำดับ (หน้า 45) |
|
Economy |
ผู้เสพยาเสพติดม้ง ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมร้อยละ 89.0 รองลงมาคืออาชีพรับจ้าง ร้อยละ10.0 และรับราชการ ร้อยละ 1.0 ผู้เสพยาเสพติดส่วนใหญ่มีรายได้ระหว่าง 1,200-5,000 บาท/ปี ร้อยละ 37.0 รองลงมามีรายได้ 6,000-10,000 บาท/ปี ร้อยละ 36.0 และมีรายได้ระหว่าง 10,600-90,000 บาท/ปี มีเพียงร้อยละ 27.0
รายได้เฉลี่ยของผู้เสพยาเสพติด 11,326 บาท/ปี (หน้า 51) |
|
Social Organization |
สถานภาพสมรสของผู้เสพยาเสพติดม้ง ส่วนใหญ่แต่งงานแล้วคิดเป็นร้อยละ 79.0 รองลงมา สามีหรือภรรยาเสียชีวิต ร้อยละ 10.0 และหย่าร้างหรือแยกกันร้อยละ 8.0 ส่วนใหญ่มีบทบาทหน้าที่เป็นพ่อแม่มากที่สุด ร้อยละ 84.0 รองลงมามีบทบาทหน้าที่เป็นลูกร้อยละ 15.0 และมีเพียงร้อยละ 1.0 มีบทบาทหน้าที่เป็นปู่ย่า ตายาย (หน้า 51) |
|
Political Organization |
ชุมชนชาวเขา ตำบลเข็กน้อย แบ่งออกเป็น 1 ตำบล 6 หมู่บ้าน ได้แก่ ตำบลเข็กน้อย หมู่บ้านเข็กน้อย หมู่ที่ 2 หมู่บ้านป่ากล้วย หมู่บ้านเข็กน้อย หมู่ที่ 4 หมู่บ้านเล่าลือเก่า หมู่บ้านปากทางและหมู่บ้านศักดิ์เจริญ(หน้า 12) |
|
Belief System |
ชุมชนชาวเขา ตำบลเข็กน้อยมีอาศรมพระธรรมจาริก จำนวน 1 แห่งและโบสถ์คริสต์จำนวน 2 แห่ง (หน้า 12) ชาวเขาตำบลเข็กน้อยนับถือผีบรรพบุรุษ ร้อยละ 90.0 และนับถือศาสนาคริสต์ร้อยละ 10.0 (หน้า 49) |
|
Education and Socialization |
ตำบลเข็กน้อย มีโรงเรียนสังกัดสำนักงานประถมศึกษาจังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 1 แห่ง สอนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 มีครูจำนวน 46 คน เด็กนักเรียนจำนวน 1,198 คน (หน้า 12) ชาวเขา ตำบลเข็กน้อยส่วนใหญ่ร้อยละ 81.0 ไม่ได้รับการศึกษา รองลงมาสำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาร้อยละ 16.0 และสำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาร้อยละ 3.0 (หน้า 50) |
|
Health and Medicine |
ชุมชนชาวเขา ตำบลเข็กน้อยมีสถานีอนามัยตำบลเข็กน้อย 1 แห่ง (หน้า 12) |
|
Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
ม้งเป็นเผ่าที่มีความอุตสาหะ ขยันขันแข็งในการทำมาหากิน รักอิสระ เป็นคนเปิดเผย เป็นเผ่าที่มีลักษณะปัจเจกบุคคลแม้ว่าจะมีความผูกพันกันในระบบเครือญาติ แต่การทำงานร่วมกันในลักษณะเป็นกลุ่มโดยประเพณีหาได้ยาก ม้งเป็นกลุ่มชนที่ฉลาด เรียนรู้เร็ว
กะเหรี่ยง โดยทั่วไปเป็นคนรักความสงบ มีชีวิตความเป็นอยู่ที่สมถะ เรียบง่ายและยึดมั่นในจารีตประเพณีค่อนข้างมาก
มูเซอ เป็นช่างตีเหล็กฝีมือดี ชำนาญในการล่าสัตว์ลีซอ เป็นคนขยัน มีน้ำใจต่อญาติพี่น้อง ให้เกียรติและมีไมตรีต่อผู้มาเยี่ยมเยือน ชอบดื่มสุรา น้ำชา ชอบกินหมากและพูดได้หลายภาษา เช่น จีนฮ่อ อีก้อและภาษาไทยพื้นเมือง
เย้า เป็นคนขยัน กระตือรือร้น รักอิสระ รักพวกพ้อง มีความเอื้ออารีแต่ไม่เชื่อคนง่าย เป็นเผ่าที่มีการจดบันทึกเรื่องราวของตน ใช้ภาษาจีน ลัทธิความเชื่อได้รับอิทธิพลจากลัทธิเต๋า มีฝีมือในการปักผ้าและทำเครี่องเงิน
อีก้อ เป็นเผ่าที่รักสนุกสนาน มีความสุขได้ทุกเมื่อ มีลานสาวกอดเป็นแหล่งชุมชนเพื่อการบันเทิงของหมู่บ้านและเป็นที่ที่ผู้ใหญ่อบรมสั่งสอนเรื่องการครองเรือนแก่คนรุ่นลูกรุ่นหลาน (หน้า 13) |
|
Social Cultural and Identity Change |
|
Other Issues |
ยาเสพติด
- ลักษณะการบริโภคฝิ่นของชาวเขาแยกเป็น 3 ประเภทคือ ใช้ฝิ่นเพื่อเป็นยารักษาโรคทางกาย ใช้ฝิ่นเพื่อเป็นยารักษาโรคทางจิต คือเสพฝิ่นเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียดของจิตใจ อันเนื่องมาจากปัญหาครอบครัว ความยากจน และใช้ฝิ่นเป็นเครื่องรับรองกันในสังคม กล่าวคือใช้ฝิ่นรับรองแขกผู้มาเยี่ยมเยือนในลักษณะเช่นเดียวกับบุหรี่ (หน้า 6)
- ม้งส่วนใหญ่ใช้ยาเสพติดเพราะยาเสพติดช่วยให้หายเจ็บป่วยและช่วยคลายความปวดเมื่อยของร่างกายจากการทำงาน ร้อยละ 87.0 รองลงมาคือเพื่อนชักชวน ร้อยละ 35.0 ผู้ติดยาเสพติดส่วนใหญ่ใช้วิธีการสูบมากที่สุด ร้อยละ 90.0 รองลงมาคือวิธีการถุน ร้อยละ 8.0 ส่วนใหญ่จะเสพ 1-3 ครั้งต่อวัน ร้อยละ 96.0
- ส่วนประเพณีวัฒนธรรมที่มีการใช้ยาเสพติดคือใช้ในพิธีกรรมต่างๆ มากที่สุด ร้อยละ 43.0 รองลงมาใช้ในพิธีศพร้อยละ 34.0 และใช้ยาเสพติดในการรองรับแขกร้อยละ 14.0 ชนิดของยาเสพติด 4 ชนิด ได้แก่ ฝิ่น ผงขาว กัญชาและยาม้า มากที่สุด ร้อยละ 44.0 ความรู้สึกต่อตนเองและพฤติกรรมของเพื่อนบ้านเกี่ยวกับการติดยาพบว่า ม้งส่วนใหญ่รู้สึกเสียใจมากที่สุด ร้อยละ 82.0 (หน้า 57-69)
- ความรู้ความเข้าใจในเรื่องความหมาย ประเภทของยาเสพติดและลักษณะของผู้เสพยาเสพติด ปัญหายาเสพติดและแหล่งที่มีการซื้อขายยาเสพติดในชุมชนม้ง พบว่า ผู้เสพยาเสพติดส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับยาเสพติดเป็นอย่างดี พฤติกรรมการใช้ยาเสพติด สาเหตุที่ผู้ติดยาเสพติดม้งส่วนใหญ่ติดยาเสพติดเป็นเพราะช่วยให้หายเจ็บป่วยและคลายความปวดเมื่อย ร้อยละ 87.0 (หน้า 95-96) |
|
Map/Illustration |
ตาราง
- สถิติการจับกุมยาเสพติดทั่วประเทศ ปี พ.ศ. 2535(4)
- พื้นที่การปลูกฝิ่นในประเทศไทย(7)
- จำนวนและร้อยละ จำแนกตามคุณลักษณะผู้เสพยาเสพติดม้ง(50,52)
- คุณลักษณะความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับยาเสพติดของผู้เสพยาเสพติดม้ง(56)
- จำนวนและร้อยละของสาเหตุที่เสพยาเสพติดของผู้เสพยาเสพติดม้ง(58)
- จำนวนและร้อยละของวิธีการเสพและพฤติกรรมการเสพยาเสพติดของผู้เสพยาเสพติดม้ง(59)
- จำนวนและร้อยละคุณลักษณะการใช้ยาเสพติดของผู้เสพยาเสพติดม้ง(61)
- จำนวนและร้อยละ ประเพณีที่มีการใช้ยาเสพติดในชุมชนม้ง(62)
- จำนวนและร้อยละการแพร่ระบาดของยาเสพติดในชุมชนม้ง(64)
ร้อยละความรู้สึกต่อตนเองและพฤติกรรมของเพื่อนบ้านที่มีต่อผู้ติดยาเสพติดม้ง(66)
- ทัศนคติเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนด้านเจ้าหน้าที่(68)
- ทัศนคติเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนด้านกฎหมาย(70)
- ทัศนคติเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนด้านงบประมาณ(72)
- ทัศนคติเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนด้านผู้ค้ายาเสพติด(74)
- ทัศนคติเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนด้านประชาชน(76)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตรการการศึกษาที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(79)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตราการบริการสนเทศและเผยแพร่ข่าวสารที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(81)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตราการทางเลือกที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(83)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตราการสอดแทรกที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(85)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตราการใช้นวัตกรรมที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(87)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตราการด้านกฎหมายที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(89)
- ทัศนคติเกี่ยวกับมาตราการวัฒนธรรมชุมชนที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชนม้ง(91)
- คุณลักษณะทั่วไปของกรณีศึกษา(92)
- พฤติกรรมการใช้ยาเสพติดของกรณีศึกษา(93)
ภาพประกอบ
- กรอบแนวคิดในการศึกษา(17) |
|
|