|
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
|
 |
Subject |
พวน ไทยพวน ไทพวน,ประเพณี,ลพบุรี |
Author |
สมพร ศรีพึ่ง |
Title |
ประเพณีของชาวไทยพวน |
Document Type |
บทความ |
Original Language of Text |
ภาษาไทย |
Ethnic Identity |
ไทยพวน ไทพวน คนพวน,
|
Language and Linguistic Affiliations |
ไท(Tai) |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
6 |
Year |
2536 |
Source |
|
Abstract |
ไทยพวนนับถือและยึดมั่นในพุทธศาสนาและมีขนบธรรมเนียมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนมาแต่โบราณ ประเพณีโดยมากเกี่ยวข้องกับพุทธศาสนา ประเพณีต่างๆ ในปัจจุบันโดยมากยังคงยึดถือ บางประเพณีก็ได้ยกเลิกไปแล้ว บางประเพณีก็ทำแบบไม่ต่อเนื่องและบางประเพณีมีปฏิบัติกันเพียงบางจังหวัดเท่านั้น |
|
Ethnic Group in the Focus |
|
Language and Linguistic Affiliations |
|
Study Period (Data Collection) |
|
History of the Group and Community |
จากการประชุมทางวิทยาศาสตร์ภาคพื้นแปซิฟิกครั้งที่ 9 ที่ประชุมลงความเห็นว่า พวนเป็นลาวพวกหนึ่ง และได้แบ่งลาวในประเทศไทยออกเป็น 2 พวก ได้แก่ ลาวทางภาคเหนือของประเทศไทยเรียกว่า "ลาวพุงดำ" และลาวทางภาคตะวันออก เรียกว่า "ลาวพุงขาว" ลาวแถบนครนายก ปราจีนบุรีและลพบุรีเป็นลาวเวียงจันทน์ ที่เป็นเชลยศึกเมื่อรา วหนึ่งร้อยปีเศษมาแล้ว ที่เรียกลาวพุงดำ เพราะว่าลาวพวนมีรอยสักตั้งแต่บั้นเอวลงไปถึงกลางขาอ่อน ส่วนลาวพุงขาวไม่ปรากฏลอยสักนี้ พวนปัจจุบัน มีสิทธิและเสรีภาพในฐานะเป็นพลเมืองไทยตามกฎหมายทุกประการ ดังนั้น จึงควรเรียกพวนว่า "ไทยพวน" มากกว่า "ลาวพวน" (หน้า 87-88) |
|
Social Organization |
พวนเคร่งครัดต่อขนบธรรมเนียมและประเพณีที่ได้สืบมาแต่ครั้งบรรพบุรุษ (หน้า 83) |
|
Belief System |
พวนนับถือและยึดมั่นในพุทธศาสนา (หน้า 83) ประเพณีที่สำคัญของพวนได้แก่ - ประเพณีกำฟ้า หมายถึง การนับถือฟ้า เชื่อว่าเมื่อมีการทำบุญประกอบพิธีกรรม ตั้งบายศรีและประกาศขอพรจากเทพยดาผู้รักษาฟ้า เทวดาจะบันดาลให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล แต่ละท้องที่จะกำนดวันเวลาที่ต่างกันภายใน 3 เดือนคือ เดือนอ้าย ขึ้น 14 ค่ำ เดือนยี่ ขึ้น 14 ค่ำ เดือนยี่ ขึ้น 13 ค่ำ เดือน 3 ขึ้น 3 ค่ำ หรือเมื่อฟ้าร้องครั้งแรกในเดือน 3 แต่ในจังหวัดลพบุรี โดยมากจะทำพิธีในเดือน 3 ขึ้น 3 ค่ำ - ประเพณีใส่กระจาด จัดขึ้นในงานเทศน์มหาชาติโดยมากจัดในเทศกาลออกพรรษาถือกันว่าการทำบุญมหาชาติเป็นการทำบุญครั้งยิ่งใหญ่ประจำปี - ประเพณีลงข่วง โดยทั่วไปหมายถึงการนัดหมายเพื่อนบ้านออกมาทำงานพร้อมกัน และเป็นการนัดพบของคนหนุ่มใกล้เคียงกัน มีจุดหมายสำคัญเพื่อได้พบปะพูดคุยกันของคนหนุ่มสาว เพราะประเพณีสมัยโบราณ หนุ่มสาวมีโอกาสพบกันมาก งานที่นำมาทำขณะลงข่วงโดยมากเป็นงานเบ็ดเตล็ดและงานพื้นบ้าน เช่น การทอผ้า ปั่นด้าย การซ้อมข้าว เป็นต้น (หน้า 83-87) |
|
Education and Socialization |
|
Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
Folklore |
คำกลอนเกี่ยวกับประเพณีต่างๆ เดือนอ้ายบุญข้าวจี่ เดือนยี่บุญข้าวหลาม เดือนสามบุญกำฟ้า เดือนหน้าบุญสงกรานต์ เดือนหกทำบุญหมู่บ้าน เดือนแปดบุญเข้าพรรษา เดือนเก้าบุญห่อข้าว (สารท) เดือนสิบเอ็ดบุญตักบาตรเทโว เดือนสิบสองใส่กระจาดเทศน์มหาชาติ สนุกแล (หน้า 83) |
|
Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
Social Cultural and Identity Change |
งานบุญกำฟ้า ปัจจุบัน เศรษฐกิจที่สูงขึ้นการบุญต่าง ๆ ได้รวบรัดลงเหลือเพียงหลักที่สำคัญ และกลายเป็นวันทำบุญกุศลและงานรื่นเริงประจำปี (หน้า 86) |
|
|