| |
Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database |
|
Record |
 |
 |
| Subject |
ม้ง,ประชากร,การตายของเด็กทารก,ทารกในครรภ์มารดา,ภาคเหนือ |
| Author |
Peter Kunstadter, Sally Lennington Kunstadter, Prasit Ritnetikul |
| Title |
Demographic Variables in Mortality: Hmong in Thailand |
| Document Type |
บทความ |
Original Language of Text |
ภาษาอังกฤษ |
| Ethnic Identity |
ม้ง,
|
Language and Linguistic Affiliations |
ม้ง-เมี่ยน |
Location of
Documents |
ห้องสมุดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร |
Total Pages |
15 |
Year |
2533 |
| Source |
เสนอในการประชุม Association for Asian Studies ที่เมือง Chicago |
| Abstract |
ทฤษฎีเดิม ๆ ไม่อาจอธิบายการลดการตายของเด็กทารกที่เกิดขึ้นในประชากรม้ง จาก 123/1000 ในกลางทศวรรษ 1960 เป็น 48 ในกลางทศวรรษ 1980 ประชากรม้งในภาคเหนือของไทยยังคงมีการเจริญพันธุ์สูงและใช้บริการสุขภาพสมัยใหม่ต่ำ ม้งส่วนมากอาศัยอยู่ในหมู่บ้านชนบทห่างไกลและเลี้ยงชีพด้วยการเพาะปลูกแบบใช้แรงงานตนเอง มีระดับการศึกษาต่ำโดยเฉพาะผู้หญิง ลักษณะครอบครัวเป็นครอบครัวขยายสืบสายตระกูลข้างบิดา ผู้หญิงมีสถานภาพต่ำ ลักษณะเหล่านี้ตรงข้ามกับประชากรไทย ซึ่งมีการตายลดลงอันเนื่องจากการวางแผนครอบครัวแพร่หลาย การเจริญพันธุ์ลดลงรวดเร็ว ใช้บริการด้านสุขภาพสมัยใหม่แพร่หลาย ระดับการศึกษาเพิ่มขึ้นรวดเร็วทั้งสองเพศ มีการพัฒนาเศรษฐกิจรวดเร็ว และมีลักษณะครอบครัวเดี่ยวเป็นส่วนใหญ่ ข้อมูลของม้งแสดงแบบแผนการตายของทารกไปตามแนวทางการอธิบายของทฤษฎีเดิม ๆ คือ อัตราตายของทารกสูงในกลุ่มของการเกิดลำดับที่สูงและมารดาอายุสูงเมื่อคลอดบุตร หากแต่ไม่พบความสัมพันธ์นี้ในกลุ่มการเกิดลำดับแรกและกลุ่มที่มารดาอายุน้อยมาก (10-14 ปี) เมื่อคลอดบุตร ส่วนกลุ่มมารดารุ่นอายุหลังๆ (recent cohorts) กลับพบว่า การตายของเด็กทารกและทารกในครรภ์ได้ลดลงในทุกลำดับการเกิดและทุกกลุ่มอายุของมารดา สตรีม้งที่คลอดบุตรโดยใช้บริการทางการแพทย์สมัยใหม่มีน้อยมาก นอกจากนี้ ยังไม่พบความแตกต่างในระดับการตายสำหรับทารกเพศหญิงและเพศชาย หลักฐานทางชาติพันธุ์วรรณนาเสนอแนะว่า ม้งมีธรรมเนียมในการปกป้องดูแลสุขภาพของมารดาและทารกอย่างดีให้แก่มารดาทุกกลุ่มอายุเมื่อคลอดบุตรและทุกลำดับการเกิดของบุตรไม่มีการเลือก นอกจากนี้ ม้งยังยินดีรับสิ่งใหม่ ๆ ที่มีผลดีต่อสุขภาพของมารดาและเด็ก ปัจจัยเหล่านี้ส่งผลให้ม้งสามารถเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของเด็กและทารกได้สูงกว่ากลุ่มชาติพันธุ์อื่น |
|
| Focus |
วิเคราะห์ปรากฏการณ์ด้านการตายของเด็กทารกและทารกในครรภ์มารดา โดยเน้นประเด็นการศึกษาที่ปัจจัยด้านการเป็นมารดาในเชิงประชากรศาสตร์เป็นหลัก (น.2) |
|
| Theoretical Issues |
ทฤษฎีเดิมอธิบายว่า การตายของเด็กทารกและทารกในครรภ์มารดาที่มีแนวโน้มลดลงเป็นผลมาจากปัจจัยสำคัญต่างๆ ได้แก่ การแพร่หลายของกิจกรรมการวางแผนครอบครัว การลดลงอย่างรวดเร็วของภาวะเจริญพันธุ์ การใช้บริการทางการแพทย์และสาธารณสุขสมัยใหม่อย่างกว้างขวาง ระดับการศึกษาที่เพิ่มสูงขึ้นทั้งชายและหญิง การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างรวดเร็ว การเปลี่ยนรูปแบบครอบครัวมาเป็นแบบครอบครัวเดี่ยวเป็นหลัก แต่ทฤษฎีเดิม ๆ นี้ไม่สามารถใช้อธิบายการลดลงของการตายของเด็กทารกและทารกในครรภ์มารดาสำหรับกรณีของม้งได้ |
|
| Ethnic Group in the Focus |
ม้งในจังหวัดภาคเหนือของไทย |
|
| Language and Linguistic Affiliations |
|
| Study Period (Data Collection) |
เก็บข้อมูลระหว่างปี ค.ศ. 1987-1989 (น.3) โดยสัมภาษณ์ผู้หญิง 2,037 คนในครัวเรือน 1,014 ครัวเรือนจากชุมชน 26 แห่งในจังหวัดภาคเหนือ 5 จังหวัด (น.4) |
|
| History of the Group and Community |
ในช่วงทศวรรษ 1960 และทศวรรษ 1970 ม้งได้เข้าไปเกี่ยวข้องกับปฏิบัติการต่อสู้ทางทหาร ทำให้ต้องหยุดการดำเนินชีวิตตามปกติ ขณะที่เข้าร่วมกับฝ่ายคอมมิวนิสต์หรือหลบหนีจากฝ่ายคอมมิวนิสต์ ซึ่งชุมชนที่สำรวจประมาณครึ่งหนึ่งถูกรัฐบาลบังคับให้ย้ายที่อยู่ในช่วงเวลาดังกล่าว เพื่อป้องกันหรือควบคุมปฏิบัติการการต่อสู้ และเพิ่มบริการของรัฐให้แก่ชาวบ้านมากขึ้น (น. 2) |
|
| Demography |
สำหรับปัจจัยด้านการเป็นมารดาในเชิงประชากรศาสตร์ ได้แก่ มารดาจำแนกตามลำดับการเกิดของบุตร (parity) และอายุของมารดาเมื่อคลอดบุตรที่มีอิทธิพลต่อการลดลงของการตายของเด็กทารกและทารกในครรภ์มารดา (น.6-8) ข้อมูลของกลุ่มม้งแสดงให้เห็นว่า การลดลงของการตายของเด็กทารกและทารกในครรภ์เกิดขึ้นอย่างแน่ชัดโดยปราศจากการลดลงของภาวะเจริญพันธุ์ สำหรับกรณีที่ภาวะการเจริญพันธุ์ได้ลดลงแล้วก็พบว่า มีผลกระทบให้เกิดการลดลงของการตายของทารกในทุกลำดับที่การเกิด รวมทั้งการเกิดลำดับแรกและการเกิดลำดับสูง ๆ เช่น บุตรลำดับที่ 9 ขึ้นไป ก็มีการตายลดลงด้วย ทั้ง ๆ ที่กลุ่มนี้มีโอกาสตายสูงกว่าบุตรลำดับอื่นๆ สำหรับอายุมารดาเมื่อคลอดบุตร โดยทั่วไปเชื่อกันว่า มารดาที่อายุน้อยมากและมารดาที่อายุสูงมากมีความสัมพันธ์กับการตายสูงในเด็กทารกและทารกในครรภ์ แต่ข้อมูลหลักฐานจากม้งกลับไม่พบแบบแผนที่แน่ชัดสำหรับความสัมพันธ์ดังกล่าว |
|
| Economy |
ในช่วง 5-10 ปีที่ผ่านมาม้งประสบกับความกดดันทางเศรษฐกิจมาก ซึ่งสืบเนื่องมาจากการเติบโตของประชากร การห้ามปลูกฝิ่น ห้ามตัดไม้ถางป่า และห้ามย้ายบ้านเรือนเข้าไปในที่ดินแห่งใหม่ สิ่งเหล่านี้ส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจดั้งเดิมของม้ง (น.3) |
|
| Education and Socialization |
|
| Health and Medicine |
ผู้หญิงหลังคลอดบุตรจะอยู่ไฟหนึ่งเดือน ระหว่างนี้ห้ามเคลื่อนไหวและทำกิจกรรม และไม่ให้ติดต่อกับสมาชิกที่ไม่อยู่ในครัวเรือน สามีต้องให้ภรรยากินไก่หรืออย่างน้อยก็กินไข่หนึ่งฟองทุกวัน เพื่อจะได้ฟื้นตัวและมีน้ำนมเลี้ยงบุตร (น.14) |
|
| Art and Crafts (including Clothing Costume) |
|
| Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation) |
|
| Social Cultural and Identity Change |
|
|
ค้นหาแบบละเอียด
