สมัครสมาชิก   
| |
ค้นหาข้อมูล
ค้นหาแบบละเอียด
  •   ความเป็นมาและหลักเหตุผล

    เพื่อรวบรวมงานวิจัยทางชาติพันธุ์ที่มีคุณภาพมาสกัดสาระสำคัญในเชิงมานุษยวิทยาและเผยแผ่สาระงานวิจัยแก่นักวิชาการ นักศึกษานักเรียนและผู้สนใจให้เข้าถึงงานวิจัยทางชาติพันธุ์ได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

  •   ฐานข้อมูลจำแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามชื่อเรียกที่คนในใช้เรียกตนเอง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ คือ

    1. ชื่อเรียกที่ “คนอื่น” ใช้มักเป็นชื่อที่มีนัยในทางเหยียดหยาม ทำให้สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ รู้สึกไม่ดี อยากจะใช้ชื่อที่เรียกตนเองมากกว่า ซึ่งคณะทำงานมองว่าน่าจะเป็น “สิทธิพื้นฐาน” ของการเป็นมนุษย์

    2. ชื่อเรียกชาติพันธุ์ของตนเองมีความชัดเจนว่าหมายถึงใคร มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างไร และตั้งถิ่นฐานอยู่แห่งใดมากกว่าชื่อที่คนอื่นเรียก ซึ่งมักจะมีความหมายเลื่อนลอย ไม่แน่ชัดว่าหมายถึงใคร 

     

    ภาพ-เยาวชนปกาเกอะญอ บ้านมอวาคี จ.เชียงใหม่

  •  

    จากการรวบรวมงานวิจัยในฐานข้อมูลและหลักการจำแนกชื่อเรียกชาติพันธุ์ที่คนในใช้เรียกตนเอง พบว่า ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 62 กลุ่ม


    ภาพ-สุภาษิตปกาเกอะญอ
  •   การจำแนกกลุ่มชนมีลักษณะพิเศษกว่าการจำแนกสรรพสิ่งอื่นๆ

    เพราะกลุ่มชนต่างๆ มีความรู้สึกนึกคิดและภาษาที่จะแสดงออกมาได้ว่า “คิดหรือรู้สึกว่าตัวเองเป็นใคร” ซึ่งการจำแนกตนเองนี้ อาจแตกต่างไปจากที่คนนอกจำแนกให้ ในการศึกษาเรื่องนี้นักมานุษยวิทยาจึงต้องเพิ่มมุมมองเรื่องจิตสำนึกและชื่อเรียกตัวเองของคนในกลุ่มชาติพันธุ์ 

    ภาพ-สลากย้อม งานบุญของยอง จ.ลำพูน
  •   มโนทัศน์ความหมายกลุ่มชาติพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่างๆ กัน

    ในช่วงทศวรรษของ 2490-2510 ในสาขาวิชามานุษยวิทยา “กลุ่มชาติพันธุ์” คือ กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะแตกต่างจากกลุ่มชนอื่นๆ ซึ่งมักจะเป็นการกำหนดในเชิงวัตถุวิสัย โดยนักมานุษยวิทยาซึ่งสนใจในเรื่องมนุษย์และวัฒนธรรม

    แต่ความหมายของ “กลุ่มชาติพันธุ์” ในช่วงหลังทศวรรษ 
    2510 ได้เน้นไปที่จิตสำนึกในการจำแนกชาติพันธุ์บนพื้นฐานของความแตกต่างทางวัฒนธรรมโดยตัวสมาชิกชาติพันธุ์แต่ละกลุ่มเป็นสำคัญ... (อ่านเพิ่มใน เกี่ยวกับโครงการ/คู่มือการใช้)


    ภาพ-หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต บ้านของอูรักลาโว้ย
  •   สนุก

    วิชาคอมพิวเตอร์ของนักเรียน
    ปกาเกอะญอ  อ. แม่ลาน้อย
    จ. แม่ฮ่องสอน


    ภาพโดย อาทิตย์    ทองดุศรี

  •   ข้าวไร่

    ผลิตผลจากไร่หมุนเวียน
    ของชาวโผล่ว (กะเหรี่ยงโปว์)   
    ต. ไล่โว่    อ.สังขละบุรี  
    จ. กาญจนบุรี

  •   ด้าย

    แม่บ้านปกาเกอะญอ
    เตรียมด้ายทอผ้า
    หินลาดใน  จ. เชียงราย

    ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ถั่วเน่า

    อาหารและเครื่องปรุงหลัก
    ของคนไต(ไทใหญ่)
    จ.แม่ฮ่องสอน

     ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ผู้หญิง

    โผล่ว(กะเหรี่ยงโปว์)
    บ้านไล่โว่ 
    อ.สังขละบุรี
    จ. กาญจนบุรี

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   บุญ

    ประเพณีบุญข้าวใหม่
    ชาวโผล่ว    ต. ไล่โว่
    อ.สังขละบุรี  จ.กาญจนบุรี

    ภาพโดยศรยุทธ  เอี่ยมเอื้อยุทธ

  •   ปอยส่างลอง แม่ฮ่องสอน

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ปอยส่างลอง

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดย เบญจพล  วรรณถนอม
  •   อลอง

    จากพุทธประวัติ เจ้าชายสิทธัตถะ
    ทรงละทิ้งทรัพย์ศฤงคารเข้าสู่
    ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อแสวงหา
    มรรคผลนิพพาน


    ภาพโดย  ดอกรัก  พยัคศรี

  •   สามเณร

    จากส่างลองสู่สามเณร
    บวชเรียนพระธรรมภาคฤดูร้อน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   พระพาราละแข่ง วัดหัวเวียง จ. แม่ฮ่องสอน

    หล่อจำลองจาก “พระมหามุนี” 
    ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
    ชาวแม่ฮ่องสอนถือว่าเป็นพระพุทธรูป
    คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่ง

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

  •   เมตตา

    จิตรกรรมพุทธประวัติศิลปะไต
    วัดจองคำ-จองกลาง
    จ. แม่ฮ่องสอน
  •   วัดจองคำ-จองกลาง จ. แม่ฮ่องสอน


    เสมือนสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
    เมืองไตแม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ใส

    ม้งวัยเยาว์ ณ บ้านกิ่วกาญจน์
    ต. ริมโขง อ. เชียงของ
    จ. เชียงราย
  •   ยิ้ม

    แม้ชาวเลจะประสบปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
    พื้นที่ทำประมง  แต่ด้วยความหวัง....
    ทำให้วันนี้ยังยิ้มได้

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ผสมผสาน

    อาภรณ์ผสานผสมระหว่างผ้าทอปกาเกอญอกับเสื้อยืดจากสังคมเมือง
    บ้านแม่ลาน้อย จ. แม่ฮ่องสอน
    ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี
  •   เกาะหลีเป๊ะ จ. สตูล

    แผนที่ในเกาะหลีเป๊ะ 
    ถิ่นเดิมของชาวเลที่ ณ วันนี้
    ถูกโอบล้อมด้วยรีสอร์ทการท่องเที่ยว
  •   ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ จ. กาญจนบุรี

    ไล่โว่ หรือที่แปลเป็นภาษาไทยว่า ผาหินแดง เป็นชุมชนคนโผล่งที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและผืนป่า 
    อาณาเขตของตำบลไล่โว่เป็นส่วนหนึ่งของป่าทุ่งใหญ่นเรศวรแถบอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   การแข่งขันยิงหน้าไม้ของอาข่า

    การแข่งขันยิงหน้าไม้ในเทศกาลโล้ชิงช้าของอาข่า ในวันที่ 13 กันยายน 2554 ที่บ้านสามแยกอีก้อ อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย
 
  Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Ethnic Groups Research Database
Sorted by date | title

   Record

 
Subject ความเป็นชาติพันธุ์, ข้อขัดแย้ง ,แรงงานข้ามชาติ , ผู้อพยพลี้ภัย, พม่า
Author Nicholas Ford
Title Some Reflections of Ethnic Identity of Refugee Migrants from Burma to Thailand
Document Type บทความ Original Language of Text ภาษาอังกฤษ
Ethnic Identity - Language and Linguistic Affiliations -
Location of
Documents
Total Pages 6 Year 2555
Source Nicholas Ford. “Some Reflections of Ethnic Identity of Refugee Migrants from Burma to Thailand” in Journal of Population and Social Studies, Volume 21 Number 1, July 2012: 39-46.
Abstract

          แนวคิดความเป็นชาติพันธุ์ที่แบ่งออกเป็น 2ประเภท ได้แก่  ความสัมพันธ์อันเกิดจากความเกี่ยวดองทางเครือญาติ (Primordialism)  กับ ความสัมพันธ์อันเกิดจากสถานการณ์ หรือโครงสร้างทางสังคม (Situtionalism)   นอกจากนั้น ยังมีการวิเคราะห์ผ่านกรอบความขัดแย้งทางชาติพันธุ์ในเชิงการเมือง 
          การมองประเด็นชาติพันธุ์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยเน้นความสัมพันธ์ระหว่างภูมิประเทศแบบเทือกเขาและพื้นราบ กับวิวัฒนาการทางวัฒนธรรมและการเมือง (หน้า 40)
          ในเชิงประวัติศาสตร์วัฒนธรรมนั้น  มีความแตกต่างมากขึ้นระหว่างวัฒนธรรมหลักของคนพื้นราบ กับวัฒนธรรมของคนกลุ่มน้อยรอบข้างพื้นที่นั้น ๆ  โดยคนบนที่สูงร่วมมืออย่างหลวม ๆ ในระบบเศรษฐกิจและการเมือง  ในขณะที่คนบนพื้นราบเป็นฐานสำคัญในการเกิดขึ้นของอาณาจักรและรัฐชาติร่วมสมัย ซึ่งนักวิชาการเปรียบเทียบการเกิดขึ้นของอาณาจักรในลักษณะเดียวกับระบบสุริยจักรวาลที่มีศูนย์กลางแห่งหนึ่งมากกว่าที่จะมีศูนย์กลางหลายแห่งในระบบ (หน้า 40)
          ธงชัย วินิจกุล (1994)  อ้างว่าในยุคสมัยใหม่ซึ่งเริ่มตั้งแต่ช่วงล่าอาณานิคมของชาติตะวันตก  มีความพยายามที่จะจัดทำแผนที่ประเทศสยาม  และมีกระบวนการปรับเปลี่ยนอัตลักษณ์อันคลุมเครือของชนกลุ่มน้อยที่อาศัยบนที่สูงด้วยการแบ่งเขตแดนประเทศให้ชัดเจน
          การปรับเขตแดนไทย-พม่าในพื้นที่ของชาวเขาบ่งชี้ให้เห็นถึงปัญหาระหว่างประชากรทั้งสองประเทศ  ซึ่งกลายเป็นชนกลุ่มน้อยในทั้งไทยและพม่า (หน้า 41)
          Yelvington (1991) กล่าวว่า อัตลักษณ์ของกลุ่มชนใด ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ถูกนิยามจากสิ่งที่ไม่ใช่พวกเขา  แต่นิยามผ่านสิ่งอื่น ๆ  ที่ใกล้เคียง  ประเด็นที่สำคัญก็อยู่ที่การอธิบายคุณลักษณะพื้นฐานของพวกเขาผ่านความเป็นสมาชิกในเชิงเปรียบเทียบและใช้เรื่องเล่า (หน้า 42)
          Furnivall (1958)  กล่าวว่าความสัมพันธ์อันเกิดจากความเกี่ยวดองทางเครือญาติ (Primordialism) เกี่ยวข้องกับความรู้สึกพอใจภายในจากความจงรักภักดีต่อกลุ่มซึ่งฝังรากลึกทางวัฒนธรรม
          ขณะที่ Taylor (1987); Keyes (1979)  ให้ความหมายถึงความสัมพันธ์อันเกิดจากสถานการณ์ หรือโครงสร้างทางสังคม (Situtionalism) ว่าเป็นอัตถประโยชน์เชิงเครื่องมือนำทางของการยึดเอาชาติพันธุ์จากผลประโยชน์เชิงสถานการณ์ ซึ่งส่วนมากจะถูกครอบงำโดยกลุ่มที่เหนือกว่า (หน้า 42)
          Eller และ Coughlan (1993) ชี้ให้เห็นว่ามีหลักฐานมากมายที่แสดงถึงการเสริมแรง และการผลิตซ้ำอย่างต่อเนื่องในเรื่องอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์  อันนำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงและเกิดรูปแบบพหุลักษณ์  พร้อม ๆ กับระดับที่หลากหลายและการยอมรับของบุคคลเกี่ยวกับความแตกต่างทางชาติพันธุ์ (หน้า 43)
          David Brown (1996)  สรุปว่าแนวคิดการแบ่งแยกชาติพันธุ์และความขัดแย้งในรัฐชาติ  สามารถจัดประเภทได้เป็น 6 อย่าง  ได้แก่  (หน้า 43)
               1. ชาติพันธุ์ที่หลากหลาย  ซึ่งเป็นรัฐชาติซึ่งมีวัฒนธรรมชนกลุ่มอิสระที่เกิดใหม่  อันส่งผลให้เกิดความเปราะบางทางการเมือง
               2. ลัทธิชาตินิยมทางชาติพันธุ์เป็นฐานรากให้เกิดการพัฒนาภูมิภาคอย่างไม่เท่าเทียม และเกิดอาณานิคมภายในประเทศ (Internal colonialism)
               3. ความขัดแย้งต่าง ๆ เกิดขึ้นในสถานที่ซึ่งความเป็นหนึ่งเดียวทางเครือญาติถูกคุกคามโดยกลุ่มชาติพันธุ์ต่างถิ่น
               4.  ความขัดแย้งต่าง ๆ เกิดขึ้นเนื่องจากกิจกรรมแต่ละอย่างที่ชนกลุ่มน้อยชั้นสูง
กระทำขึ้นมา
               5. ความขัดแย้งที่เกิดจากส่วนประกอบของทั้ง 4 ข้อรวมกัน   
               6. แนวคิดการแบ่งแยกชาติพันธุ์มีความซับซ้อนเป็นพิเศษ  เพราะเป็นปรากฎการณ์ที่ชัดแจ้งตรงหน้า  แต่เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงให้เห็นมวลสถานการณ์ที่แน่นอน
  
          ทั้งนี้ ข้อ 1-4 มีความเกี่ยวข้องต่อความขัดแย้งทางชาติพันธุ์ในพม่า   ความสัมพันธ์ที่แบ่งแยกอย่างร้าวลึกระหว่างรัฐพม่ากับชนกลุ่มน้อยถูกทำให้แย่ลงจากการนองเลือดของชาวบ้านในเขตแดนต่าง ๆ โดยทหารพม่า (หน้า 44)

Focus

แนวคิดต่าง ๆ ของการวิเคราะห์อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ และปัญหาความขัดแย้งทางชาติพันธุ์ในพม่า 

Theoretical Issues

ไม่มีปรากฏ

Ethnic Group in the Focus

ไม่ปรากฏ

Language and Linguistic Affiliations

ไม่ปรากฏ

Study Period (Data Collection)

ไม่ปรากฏ

History of the Group and Community

ไม่ปรากฏ

Settlement Pattern

ไม่ปรากฏ

Economy

          แม้ว่าพม่าจะเปิดเสรีในการพัฒนาประเทศ  แต่ก็ยังมีการคุกคามในเชิงคอรัปชั่นโดยกลุ่มคนชนชั้นสูงในแวดวงการเมืองและทหาร  ภายใต้กระบวนการเปิดเสรีทางเศรษฐกิจที่จำกัด (หน้า 44)

Social Organization

ไม่ปรากฏ

Political Organization

          ความร่วมมืออย่างหลวม ๆ ในระบบเศรษฐกิจและการเมือง  ทำให้คนบนที่สูงมีรูปแบบความสัมพันธ์กับคนบนพื้นราบในแบบบรรณาการ  อย่างไรก็ตาม  ความสัมพันธ์แบบร่วมสมัยในปัจจุบันนี้อยู่ในรูปแบบของความสำคัญทางการเมืองของเมืองขนาดใหญ่ (หน้า 41)
          มีปัญหาที่หลากหลายอันเนื่องมาจากเส้นแบ่งเขตแดนประเทศ  อันได้แก่  ความขัดแย้งเรื่องปราสาทเขาพระวิหารกับกัมพูชา  ความขัดแย้งด้านกบฎก่อการร้ายในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ และการอพยพข้ามแดนยังฝั่งไทยซึ่งเกิดจากการแบ่งเส้นอาณาเขตไทย-พม่าที่สร้างปัญหา (หน้า 41)
          ชะตากรรมของผู้ลี้ภัยพม่าที่อพยพเข้ามาในไทยยังเกี่ยวข้องอยู่กับวิกฤตทางการเมืองและการพัฒนาในพม่า  แต่ปัจจุบันนี้ก็มีสัญญาณของการเปิดเสรีทางการเมือง  พยุงให้เกิดการมองภาพบวกจากความขัดแย้งนับทศวรรษได้ (หน้า 44)
          วิกฤตทางชาติพันธุ์อาจหันเหไปในทางที่ดูแลควบคุมได้ยากยิ่งขึ้น  ดังนั้น ส่วนประกอบที่สำคัญที่เป็นทางออกสำหรับประเด็นนี้ ก็คือ  การปรับเปลี่ยนให้มีแนวคิดแบบพหุลักษณ์มากขึ้น และมองอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ให้นุ่มนวลยิ่งขึ้น (หน้า 44)  

Belief System

ไม่ปรากฏ

Education and Socialization

ไม่ปรากฏ

Health and Medicine

ไม่ปรากฏ

Art and Crafts (including Clothing Costume)

ไม่ปรากฏ

Folklore

ไม่ปรากฏ

Ethnicity (Ethnic Identity, Boundaries and Ethnic Relation)

          การสื่อสารและปกป้องเรื่องราวเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ของไทยยังเป็นลักษณะรวมศูนย์ที่ส่วนกลางโดยมีความพยายามสร้างอัตลักษณ์ของชาติให้เป็นหนึ่งเดียวมากกว่าสร้างรัฐชาติในลักษณะที่ทำให้เกิดความหลากหลายทางชาติพันธุ์ (หน้า 41)

Social Cultural and Identity Change

ไม่ปรากฏ

Critic Issues

          มีปัญหาที่หลากหลายอันเนื่องมาจากเส้นแบ่งเขตแดนประเทศ  อันได้แก่  ความขัดแย้งเรื่องปราสาทเขาพระวิหารกับกัมพูชา  ความขัดแย้งด้านกบฎก่อการร้ายในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ และการอพยพข้ามแดนยังฝั่งไทยซึ่งเกิดจากการแบ่งเส้นอาณาเขตไทย-พม่าที่สร้างปัญหา (หน้า 41)
          ชะตากรรมของผู้ลี้ภัยพม่าที่อพยพเข้ามาในไทยยังเกี่ยวข้องอยู่กับวิกฤตทางการเมืองและการพัฒนาในพม่า  แต่ปัจจุบันนี้ก็มีสัญญาณของการเปิดเสรีทางการเมือง  พยุงให้เกิดการมองภาพบวกจากความขัดแย้งนับทศวรรษได้ (หน้า 44)
          วิกฤตทางชาติพันธุ์อาจหันเหไปในทางที่ดูแลควบคุมได้ยากยิ่งขึ้น  ดังนั้น ส่วนประกอบที่สำคัญที่เป็นทางออกสำหรับประเด็นนี้ ก็คือ  การปรับเปลี่ยนให้มีแนวคิดแบบพหุลักษณ์มากขึ้น และมองอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ให้นุ่มนวลยิ่งขึ้น (หน้า 44)  

Text Analyst เกรียงกมล ธีระศักดิ์โสภณ Date of Report 08 มิ.ย 2562
TAG ความเป็นชาติพันธุ์, ข้อขัดแย้ง, แรงงานข้ามชาติ, ผู้อพยพลี้ภัย, พม่า, Translator -
 
 

 

ฐานข้อมูลอื่นๆของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
  ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย
จารึกในประเทศไทย
จดหมายเหตุทางมานุษยวิทยา
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
หนังสือเก่าชาวสยาม
ข่าวมานุษยวิทยา
ICH Learning Resources
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย
ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่นในประเทศไทย
ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  หน้าหลัก
งานวิจัยชาติพันธุ์ในประเทศไทย
บทความชาติพันธุ์
ข่าวชาติพันธุ์
เครือข่ายชาติพันธุ์
เกี่ยวกับเรา
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  ข้อมูลโครงการ
ทีมงาน
ติดต่อเรา
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
ช่วยเหลือ
  กฏกติกาและมารยาท
แบบสอบถาม
คำถามที่พบบ่อย


ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เลขที่ 20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170 
Tel. +66 2 8809429 | Fax. +66 2 8809332 | E-mail. webmaster@sac.or.th 
สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2549    |   เงื่อนไขและข้อตกลง