งานเขียนกล่าวการศึกษาลักษณะของคำ การเรียงคำ รูปประโยค ความหมายของคำในภาษาลาวโซ่ง(ผู้ไทยดำ ไทยทรงดำ) เปรียบเทียบคำและความหมายในภาษาลาวโซ่งกับภาษาไทย โดยศึกษาจากผู้บอกภาษาลาวโซ่งที่อยู่ในตำบลหนองสองห้อง อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร จำนวน 4 คน ประกอบด้วยหญิง 2 คน ชาย 2 คน ซึ่งจากการศึกษาพบว่า การจำแนกคำตามลักษณะโครงสร้างแบ่งเป็นคำพยางค์เดียว กับคำสองพยางค์ที่จำแนกเป็นคำประสม คำซ้ำ คำซ้อน  การเรียงคำในภาษาลาวโซ่งไม่แตกต่างจากภาษาไทยมากนัก รูปประโยคภาษาลาวโซ่งที่ใช้กันมากคือรูปประโยคบอกเล่าแบบประธาน+กริยา+กรรม หรือเรียกว่าประโยคสามส่วน เช่น “พ่อกำลังกินข้าวอยู่”บางครั้งอาจตัดให้เป็นประโยคสองส่วนได้แก่ ประธาน+กริยา เช่น ”หม้อข้าวเดือด” หรือตัดประธานออกเหลือเฉพาะกริยา+กรรม เช่น”หิวข้าว” หรือเหลือเฉพาะ กริยา อาทิเช่น “สระผม” ก็ได้เช่นกันขึ้นอยู่กับคำถามหรือความเหมาะสมว่าจะตอบอย่างไร

เพื่อศึกษาลักษณะของคำ การเรียงคำ รูปประโยค ความหมายของคำในภาษาลาวโซ่ง เปรียบเทียบคำและความหมายภาษาลาวโซ่งกับภาษาไทยมาตรฐาน (หน้า 4)

ไม่มี

ลาวโซ่ง
มีชื่อเรียกหลายอย่าง เช่น ไทยดำ  ผู้ไทยดำ  ไทยทรงดำ  ผู้ไทยทรงดำ  ไทยโซ่ง ลาวซ่ง ลาวซ่วงดำ (หน้า 25) ลาวทรงดำ สำหรับที่มาของชื่อคาดว่ามาจากคำว่า โซ่ง  ซ่ง ซ่วง ส้วง ซึ่งในภาษาลาวโซ่งหมายถึง กางเกง ดังนั้นคำว่า ลาวโซ่ง ลาวซ่วง ลาวซ่ง จึงมีความหมายว่า ลาวนุ่งกางเกง หรือคนที่สวมเสื้อผ้าสีดำ ส่วนพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถานระบุว่า “ซ่ง” หมายถึงผู้ไทยที่สวมกางเกงสีดำ (หน้า 27)

ภาษาลาวโซ่ง
อยู่ในกลุ่มภาษาตระกูลไทย (Tai  Family ) สาขาตะวันตกเฉียงใต้ (Southwestern  Branch) ซึ่งในการศึกษาผู้เขียนได้ใช้ สัญลักษณ์ทางเสียงตามแบบของกาญจนา  พันธุ์ค้า ที่ได้วิจัยเรื่องเสียงภาษาของลาวโซ่งไว้ก่อนแล้วซึ่งระบุว่า (หน้า 33)

 
เสียงพยัญชนะ  มี 19 หน่วยเสียงได้แก่  p , ph , b , t, th, k, kh, ?, c, f, s, h,m,n, N, J, l, w , j  (หน้า 34)

เสียงสระ  แบ่งออกเป็นสระเดี่ยว มี 18 เสียง คือสระเสียงยาว 9 เสียง สระเสียงสั้น 9 เสียง (ไม่อาจแสดงได้ด้วยตัวพิมพ์ธรรมดา) สระประสมแบ่งออกเป็น 1 ) สระประสมสองเสียงมี 15 เสียง เช่น ia  iu  eu  wa  ui  ua  oi  ai  a:I  au  a:u เป็นต้น (ตัวอักษรที่เหลือใช้ตัวเขียนที่ไม่สามารถพิมพ์ให้เห็นด้วยตัวอักษรทางคอมพิวเตอร์) 2 ) สระประสมสามเสียงมี 3 เสียงเช่น  iau  uai  เป็นต้น (หน้า 35)
 
เสียงวรรณยุกต์    แบ่งเป็น 6 หน่วยเสียงได้แก่
1)         หน่วยเสียงวรรณยุกต์ที่ 1 คือเสียงต่ำ – ขึ้น เสียงเริ่มจากระดับต่ำ จากนั้นก็เลื่อนขึ้นสูงถึงระดับเสียงสูง เสียงจะใช้หมายเลข 1 เป็นสัญลักษณ์ ตัวอย่างเช่น kha: ¹(หน้า 36)
2)         หน่วยเสียงวรรณยุกต์ที่ 2 คือเสียงวรรณยุกต์กลาง ขึ้น – ตก เสียงเริ่มจากระดับกลาง ขึ้นสูงแล้วตก จากนั้นก็เลื่อนขึ้นสูงถึงระดับเสียงสูง เสียงจะใช้หมายเลข 2 เป็นสัญลักษณ์ เช่น  pha:n ² พาน
3)         หน่วยเสียงวรรณยุกต์ที่ 3 คือ กลาง - ขึ้น  เสียงเริ่มจากระดับกลาง ขึ้นสูง ใช้หมายเลข 3 เป็นสัญลักษณ์  ตัวอย่างเช่น kha: ³(หน้า 36)
4)          หน่วยเสียงวรรณยุกต์ที่ 4 คือ  เสียงเริ่มจากระดับเสียงที่จุดเริ่มต้น ถึงเสียงสูง เป็นเสียงที่เกิดในพยางค์เป็นมีรูปวรรณยุกต์เอกกำกับ กับพยางค์ตายเสียงยาวกับพยางค์ตายเสียงสั้น โดยมีพยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำ ใช้หมายเลข 4 เป็นสัญลักษณ์ ได้แก่  ka: ⁴ค่า
5)          หน่วยเสียงวรรณยุกต์ที่ 5 คือ  เสียงที่อยู่ระดับกลางตลอด คำพยางค์กำกับด้วยรูปวรรณยุกต์โท มีพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูงและอักษรต่ำที่มีพยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำ แทนเสียงด้วยเลข 5 เช่น  khau⁵  ข้าว (หน้า 36)
6)          หน่วยเสียงวรรณยุกต์ที่ 6 คือ  เสียงสูง-เลื่อนลง เสียงเริ่มในระดับเสียงสูงแล้วจบลงด้วยระดับเสียงต่ำกว่า  แทนเสียงด้วยเลข  6 เช่น  kam ⁶ ค้ำ (หน้า 37)
 
ลักษณะคำภาษาลาวโซ่ง  แบ่งออกเป็น 2 อย่าง ได้แก่
คำพยางเดียว  เช่น  คำเรียกเครือญาติ  อวัยวะ คำเรียกชื่อตามธรรมชาติ สภาพภูมิศาสตร์  คำเรียกสิ่งของ  ดังตัวอย่างต่อไปนี้ 
?a:I ⁵    พ่อ                ?em ¹       แม่
pa: ⁵    ป้า                 pi: ⁴          พี่
na: ⁶     น้า                 lu? ⁴         ลูก
pum ¹  ท้อง                po:m ¹      ผม
ta:¹      ตา                  kiu⁶           คิ้ว
 pa: ³   ป่า                  lep ⁴         เล็บ (ดูตัวอย่าง หน้า 38)
 
          คำสองพยางค์แบ่งเป็น คำประสม คำซ้ำ คำซ้อน ดังตัวอย่างต่อไปนี้ (หน้า 43)
คำประสม  แบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ ได้แก่ (หน้า 44)
          คำนาม
คำนามประสมกับคำนาม  เช่น 
pe:⁵  kalep ³             กระเป๋า  ตะกร้า  ย่ามสะพายหลังเป็นเครื่องจักสานเอาไว้ใส่สิ่งของ (หน้า 44)
pha: ⁵  piau ¹           ผ้าแถบ  ผ้าคาดอก
pha: ⁵  ha:I ⁶            ผ้าขี้ริ้ว
khan ¹ ma? ³           ขันหมาก (ดูตัวอย่าง หน้า 45)
lu? ⁴ la: ⁵                 ลูกคนเล็ก, ลูกคนสุดท้อง
jim ² ta: ¹                 ขอบตา (หน้า 46)
 
คำนามประสมกับคำกริยา  เช่น
pha: ⁵  hom ³            ผ้าห่ม
khau ⁵  suk ³            ข้าวสุก (ดูตัวอย่างทั้งหมด หน้า 46)
mu: ¹  cup ³             หมูจุ๊บ หรือหมูยำที่ใช้ในพิธีเสนเรือน (หน้า 47)
 
คำกริยาประสมกับคำนาม   เช่น
khut ³  lin ¹               ขุดดิน
?et ⁴    wia ⁴              ทำงาน
ca:u ³  khau ⁵           หุงข้าว (หน้า 47)
lap ⁴   pa ⁶                ลับมีด
lui ²     na:m ⁶            ลุยน้ำ (ดูตัวอย่าง หน้า 48)
 
คำนามประสมกับคำกริยาและคำนาม   เช่น
ka:n ²  ha:p ³  kasa? ³          ไม้คานหาบสาแหรก
khu? ⁴  tak ³  na: m ⁶            กระป๋องตักน้ำ
sa ? ³  tam ¹  khau ⁵             สากตำข้าว  (ตัวอย่างหน้า 48)
 
          คำกริยา
คำกริยาประสมกับคำนาม   เช่น
tam ¹  som ⁵                    ตำส้มตำ (หน้า 48)
cep ³  kham ²  pum ¹      ปวดตามหน้าท้อง
com ¹  na:m ⁶                  จมน้ำ
kham ³  kiau ²                   ถือเคียวเกี่ยวข้าว (ดูที่หน้า 49)
 
คำกริยาประสมกับคำกริยา   คือการที่เอาคำกริยามาประสมกับคำกริยา เป็น กริยาอกรรม (ดูตัวอย่างภาษาลาวโซ่งที่หน้า 49)
 
คำนามประสมกับคำกริยา   คือคำนามเป็นคำตั้ง คำกริยาเป็นคำขยาย เช่น
nam: ⁶  khun ³      น้ำขุ่น (ตัวอย่างหน้า 49)
 
          คำซ้ำ คือ การนำคำเดียวกันหรือมีความหมายเหมือนกันโดยนำมาเขียนติดกัน โดยแบ่งเป็น 2 อย่าง คือ คำซ้ำที่ใช้ไม้ยมก เช่น ดำๆ แดงๆ กับคำซ้ำที่มีความหมายเหมือนกันหรือคล้ายกัน เช่น จิตใจ บ้านเรือน ทรัพย์สิน เป็นต้น (หน้า 51) ตัวอย่างคำซ้ำมีดังนี้ (หน้า 52)
คำซ้ำที่สื่อความหมายพหูพจน์  เช่น
pi: ⁴  pi: ⁴              พี่ๆ
lek ³  lek ³             เด็กๆ
ba:u ³  ba:u ³        หนุ่มๆ 
sa:u ¹   sa:u ¹        สาวๆ  (ดูตัวอย่างทั้งหมดที่หน้า 52)
 
คำซ้ำที่แสดงความไม่แน่ใจในความรู้สึก  เช่น
pi: ²   pi: ²                  อ้วนๆ
phet ³   phet ³            เผ็ดๆ
khom ¹   khom ¹         ขมๆ
som ⁵   som ⁵              เปรี้ยวๆ (ตัวอย่างหน้า 53)
 
คำซ้ำที่เน้นความหมาย  โดยจะเน้นคำในบางส่วน  ซ้ำเสียงพยัญชนะหรือเสียง
สระ ส่วนเสียงวรรณยุกต์นั้นมีความแตกต่างกัน วรรณยุกต์คำหน้าจะสูงกว่าเสียงวรรณยุกต์คำหลัง  เช่น 
Lam ⁵    Lam ¹           ดำมาก
Kem ⁶   Kem ²           เค็มมาก
Can ⁵  Can ¹              สวยมาก
Wa:n ⁵   Wa:n ¹          หวานมาก (หน้า 54)
 
          คำซ้อน  คือ การเอาคำเดี่ยว 2 คำ ซึ่งมีความหมายคล้ายคลึงกันมาซ้อนกันเพื่อให้เกิดความหมายใหม่ซึ่งในบางครั้งความหมายอาจไม่ต่างจากเดิม  คำซ้อนในภาษาลาวโซ่งมี 2 อย่างคือ  (หน้า 55)
           คำซ้อนที่มี 2 คำ
ta:p ³  ti: ¹            ทุบตี 
?a:I ⁵  ?em¹          พ่อแม่
ta:¹  na:I ²             ตายาย
ju: ³  kin ¹              อยู่กิน (หน้า 56)
 cep ³  sai ⁵           เจ็บไข้
lu?⁴  la:n¹               ลูกหลาน (หน้า 57)
 
          คำซ้อนที่มี 4 คำ
คำซ้อนประเภทคำที่หนึ่งซ้ำกับคำที่สาม  เช่น 
 phit ³  hu: ¹  phit ³  ta: ¹               ผิดหูผิดตา (หน้า 57)
kin ¹  ?e:¹  kin¹  la:I ¹                    กินมาก หรือกินฟุ่มเฟือย  (หน้า 58)
คำซ้อนประเภทคำที่สองสัมผัสกับคำที่สาม  เช่น
cep ³  sai ⁵   lai ⁵  puai³               เจ็บไข้ได้ป่วย (ดูตัวอย่างทั้งหมดหน้า 59)
 
         คำสรรพนาม    แบ่งออกเป็นชนิดต่างๆ ดังนี้
คำสรรพนามบุรุษที่ 1   ตัวอย่างเช่น 
ku:¹       เป็นคำแทนตัวผู้พูดแสดงถึงความเป็นกันเองไม่ได้หมายถึงความไม่สุภาพอ่อนโยน คนที่สูงวัยเช่น พ่อ แม่อาจใช้เป็นสรรพนามแทนตนเองหากพูกกับลูกๆ ส่วนลูกหลานก็ใช้คำนี้พูดกับคนในวัยเดียวกันหรืออายุน้อยกว่า (หน้า 60)
 
hau²     เป็นคำที่แสดงความสนิทชิดใกล้ แต่น้อยกว่า ku:¹  ส่วนใหญ่คนที่พูดจะเป็นวัยเดียวกันหรืออายุน้อยกว่า บางครั้งอาจใช้เป็นคำสรรพนามบุรุษที่ 1  พหูพจน์ เหมือนกับคำว่า “เรา”ที่หมายถึงคนกลุ่มใหญ่ในภาษาไทย (หน้า 62) เช่น เราอยู่ใกล้วัด, เราไปช่วยงานเสนเรือนพรุ่งนี้ เป็นต้น (หน้า 63)
 
คำสรรพนามบุรุษที่ 2   คือคำที่ใช้แทนผู้ฟังหรือผู้พูดด้วยเช่น มึง,สู su: ¹, เจ้า cau⁵ ,ท่าน ta:n ⁴  (หน้า 63) ตัวอย่างเช่น
su : ¹  pen ¹   ku:²   le ⁴              เธอเป็นครูหรือ  (หน้า 64)
 
คำสรรพนามบุรุษที่ 3   เป็นคำสรรพนามแทนตัวผู้ที่ถูกกล่าวถึงได้แก่ มัน man ², เขา sau ¹  ตัวอย่างเช่น
man ²   kin¹  khau ⁵  ju:³           มันกำลังกินข้าวอยู่ (ดูที่หน้า 66)

ไม่ระบุเวลาที่ชัดเจน

ประวัติการอพยพเข้ามาอยู่ประเทศไทยของลาวโซ่ง
ลาวโซ่งอพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทย เนื่องจากปัญหาเรื่องการทำสงครามหลายครั้งนับจากสมัยพระเจ้าตากสิน แห่งกรุงธนบุรีถึงสมัยรัชกาลที่ 5  แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยเริ่มครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2322 (หน้า 27) ขณะนั้นกองทัพไทยได้ยกกองกำลังไปตีเมืองเวียงจันทน์จึงได้กวาดต้อนลาวโซ่งลงมาด้วยในครั้งนั้นได้ให้ลาวโซ่งไปตั้งบ้านเรือนอยู่จังหวัดเพชรบุรี จากนั้นลาวโซ่งได้อพยพเข้ามาอยู่ในไทยหลังครั้งกระทั่งครั้งสุดท้ายเมื่อ พ.ศ.2530 สมัยรัชกาลที่5 หลังจากกองทัพไทยกลับจากการปราบปรามฮ่อในเขตสิบสองจุไทย   ซึ่งลาวโซ่งทุกกลุ่มในครั้งแรกได้อพยพมาอยู่ในจังหวัดเพชรบุรีในภายหลังจึงย้ายที่อยู่ไปอยู่จังหวัดอื่นๆ เช่น ราชบุรี สุพรรณบุรี นครปฐม กาญจนบุรี  นครสวรรค์ เป็นต้น (หน้า 28)

บ้านลาวโซ่ง            
ส่วนใหญ่จะปลูกบ้านบนพื้นที่ราบลักษณะเป็นแบบใต้ถุนสูง (หน้า 30)

บอกภาษา
ในภาคสนามผู้เขียนได้เก็บข้อมูลจากผู้บอกภาษาซึ่งมี 4 คน เป็นหญิง 2 คน และผู้ชาย 2 คน อายุ 40 ปีขึ้นไป (หน้า 5) เกิดที่ตำบลหนองสองห้อง อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร หรืออยู่ที่นี่ไม่น้อยกว่า 30 ปี สภาพร่างกายแข็งแรง อวัยวะออกเสียงสมบูรณ์พูดจาฉะฉาน  (หน้า 6)

ไม่มีข้อมูล

อำเภอบ้านแพ้ว
 แบ่งการปกครองประกอบด้วยตำบลต่างๆ ดังนี้  ตำบลสวนส้ม  ตำบลอำแพง  ตำบลหนองสองห้อง  ตำบลโรงเข้  ตำบลยกกระบัตร ตำบลหลักสาม  ตำบลบ้านแพ้ว  ตำบลเจ็ดริ้ว  ตำบลคลองตัน  ตำบลหนองบัว  ตำบลหลักสอง (หน้า 12)

ความเชื่อ
ลาวโซ่งมีความเชื่อเรื่องผีและขวัญ โดยเชื่อว่า ผีมีทั้งคุญและโทษสำหรับผีที่นับถือประกอบด้วย
1)         ผีแถนหรือผีฟ้า คือเทวดาอยู่บนสวรรค์ ผีแถนอาจดลบันดาลให้คนมีความสุขหรือความทุกข์ก็ได้ ดังนั้นคนต้องอยู่ในทำนองครองธรรม ผีแถนจึงจะให้ความปกป้องดูแล (หน้า 30)
2)         ผีบ้านผีเรือน ทำหน้าที่ดูแลรักษาบ้านเมืองให้เกิดสันติสุข ผีชนิดนี้อาจอยู่ตามป่าเขา หรือศาลหลักเมือง สำหรับผีบ้าน (ผีประจำหมู่บ้าน) จะอยู่ที่ศาลเจ้าปู่ซึ่งแต่ละปีก็จะจัดพิธีเซ่นไหว้ (หน้า 32)
3)         ผีบรรพบรุษ คือผีปู่ ย่า ตา ยาย พ่อ แม่ หลังจาดกเสียชีวิตลูกหลานก็จะเชิญดวงวิญญาณให้มาอยู่ที่ห้อง ”กะล่อห่อง” โดยจะทำพิธีเสนเรือนเพื่อเซ่นไหว้ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษทุกปีเป็นประจำ (หน้า 32)
4)         ผีป่า ผีขวงและผีต่างๆ   คือผีที่อยู่ตามป่าเขาถ้าคนทำให้แค้นเคืองใจก็จะทำให้เป็นไข้ไม่สบายได้รับความเดือดร้อน (หน้า 32)
 
ขวัญ        เชื่อว่าในร่างกายจะมีขวัญทั้งหมด 32 ขวัญ ถ้าขวัญออกจากร่างกายก็จะทำให้เป็นไข้ไม่สบายการรักษาต้องทำพิธีสู่ขวัญ เรียกขวัญให้กลับมาเหมือนเดิมแต่หลังจากที่คนเสียชีวิตไปแล้วขวัญจะไปอยู่หลายที่เช่น “ขวัญกก” หรือ “ขวัญต้น” จะขึ้นไปอยู่ที่เมืองฟ้า “ขวัญหัว” จะไปอยู่ที่ “กะล่อห่อง” กับลูกหลาน  กรณีที่ไม่มีลูกชายก็จะไปอยู่ที่ “ตูบ” ที่อยู่ใกล้กับบ้านลูกเขย สำหรับขวัญปลาย(เงา) นั้นจะกลับไปอยู่ป่าช้า (หน้า 32)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

การแต่งกายของลาวโซ่ง
สวมชุดสีดำ ซึ่งคำว่า ลาวทรงดำ แปลว่า คนที่สวมเสื้อผ้าสีดำ หรือผู้ไทยที่สวมกางเกงสีดำ (หน้า 27)

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

ไม่มีข้อมูล

การเรียงคำและรูปประโยค 
การเรียงลำดับคำคล้ายกับภาษาไทยหรือแตกต่างกันไม่มาก  การเรียงคำขยายจะเรียงไว้หลังคำที่ถูกขยาย เช่น คำขยายนามจะตามหลังคำนาม คำขยายคำกริยาจะตามหลังคำกริยา คำขยายคำวิเศษณ์จะตามหลังคำวิเศษณ์ ตัวอย่างเช่น  (หน้า 90)
คำขยายคำนาม  เช่น
kai ³  pa:³             ไก่ป่า
pa:¹  kem ²           ปลาเค็ม
phak ³  lip ³          ผักสด (ดูตัวอย่างทั้งหมด หน้า 91)
 
คำขยายคำกริยา   เช่น
pa?³  liu ²              พูดเร็ว
?et ⁴  liu ²  liu ²      ทำเร็วๆ (ดูหน้า 91)
 
คำขยายคำวิเศษณ์  
can¹  ?e:¹          สวย (หน้า 91)
li:¹   ?e:¹            ดีมาก (หน้า 92)
 
การเรียงคำแสดงคำถาม  ท้ายประโยคจะมีคำว่า อะไร,ไหน ไหม,อย่างไร,เท่าไร เช่น
su:¹  mak⁴  man²  ja ⁴             เธอชอบมันไหม (ดูหน้า 92)
 
การเรียงคำปฏิเสธ   ประกอบด้วยการเรียงคำปฏิเสธหน้าคำกริยาคือ
ประธาน+คำปฏิเสธ+กริยา   เช่น  เราไม่กลัว (หน้า 93)
การเรียงคำปฏิเสธหลังคำกริยา คือ
ประธาน+กริยา+คำปฏิเสธ เช่น  เขาว่ายน้ำไม่เป็น (ดูที่หน้า 94)
 
การเรียงคำนับจำนวน 
การเรียงคำเป็นรูปแบบคำนาม+คำนับจำนวน+คำลักษณะนาม  (หน้า 94) เช่น
to :¹  ma:¹  si:³  to:¹                                หมา 4 ตัว
sau ¹  mi:²  to: ¹  mu: ¹  ?e: ¹  to:¹         เขามีหมูหลายตัว (หน้า 95)
 
การเรียงคำแสดงความเป็นเจ้าของ 
            การเรียงคำคือ คำนาม+คำสรรพนาม คาดว่าเมื่อก่อนมีคำว่าของอยู่ในโครงสร้างของประโยคแต่ได้หายไปเมื่อใช้บ่อยๆ  เช่น
lu?⁴  sau¹ ta:i¹  met ³           ลูกของเขาตายหมด (ดูตัวอย่าง หน้า 97)
 
การเรียงคำของอนุประโยคที่ใช้เป็นส่วนขยาย  
มีรูปแบบคือ   คำนาม+ อนุประโยค เช่น
To:¹  nok⁴  thi:⁴  bin¹  ju:³  kapu:n ⁵  pen ¹  to: ¹ nok⁴ sau ¹ fai ²
นกที่กำลังบินอยู่โน้นเป็นนกเขาไฟ (หน้า 98)
 
รูปประโยคภาษาลาวโซ่ง
            มีการเรียงประโยคเหมือนกับภาษาไทยมาตรฐาน รูปประโยคที่ใช้ได้แก่  ประธาน+กริยา+กรรม การเรียงแบบนี้เรียก ประโยคสามส่วน  เช่น
Ku: ¹  kin¹  khau ⁵          ฉันกินข้าว (หน้า 99) บางกรณีประโยคจะมีส่วนเดียว ได้แก่ส่วนที่เป็นประธานหรือส่วนที่เป็นกรรมเพราะตัดกริยาและกรรม บางครั้งก็ตัดประธานและกริยาออก เช่นประโยคคำตอบเมื่อมีคนถาม  ซึ่งรูปประโยคของลาวโซ่ง ผู้เขียนได้ระบุว่าประกอบด้วยรูปประโยคดังนี้
1)         ประธาน+กริยา
2)         กริยา+กรรม
3)         กริยา
4)         ประธาน
5)         กรรม
6)         กรรม+ประธาน+กริยา (หน้า 100)
สำหรับประโยคสองส่วนแบบ  ประธาน+ กริยา  เช่น   fa:⁶  kha: ⁴         ฟ้าผ่า
fon¹  tok³        ฝนตก (ดูตัวอย่างต่างๆ หน้า 101) สำหรับรูปประโยคอื่นๆ มีดังนี้
รูปประโยคบอกเล่า มีรูปแบบประโยคเช่น ประธาน+ กริยา+กรรมบางครั้งก็ตัดประธานออก มีเพียงกริยา+กรรม บางครั้งก็มีแต่กริยา เป็นต้น (หน้า 106)
 
รูปประโยคคำถาม
          ใช้คำว่าใครเพื่อแสดงคำถาม เช่น ใครปลูกต้นไม้ ฯลฯ (หน้า 106)
 
รูปประโยคปฏิเสธ
มักจะใช้คำว่า “ไม่”,ไม่ได้ เช่น เราไม่กลัว,เขาว่ายน้ำไม่เป็น (ดูตัวอย่างหน้า 110)

แผนที่           จังหวัดสมุทรสาครและจังหวัดใกล้เคียง (หน้า 10,11) อำเภอบ้านแพ้ว (หน้า 14)   ประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน (หน้า 23)    ถิ่นฐานเดิมของลาวโซ่ง (หน้า 26) การกระจายของลาวโซ่งในประเทศไทย (หน้า 31)


ตาราง          หน่วยเสียงพยัญชนะ (หน้า 34)สระเดี่ยว (หน้า 35) สรรพนามในภาษาลาวโซ่ง (หน้า 70-71) ลักษณะคำนาม (หน้า 88)  เปรียบเทียบภาษาลาวโซ่งกับภาษาไทยมาตรฐาน (หน้า 114-131) รายการคำ (ภาคผนวก ข หน้า 181-211)