ฐานข้อมูลงานวิจัยทางชาติพันธุ์ (Thailand and Southeast Asia Ethnic Groups Research Database)

เข้าสู่ระบบ			สมัครสมาชิก
\| \|

ค้นหาข้อมูล

ค้นหาแบบละเอียด

ความเป็นมาและหลักเหตุผล

เพื่อรวบรวมงานวิจัยทางชาติพันธุ์ที่มีคุณภาพมาสกัดสาระสำคัญในเชิงมานุษยวิทยาและเผยแผ่สาระงานวิจัยแก่นักวิชาการ นักศึกษานักเรียนและผู้สนใจให้เข้าถึงงานวิจัยทางชาติพันธุ์ได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

ฐานข้อมูลจำแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามชื่อเรียกที่คนในใช้เรียกตนเอง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ คือ

1. ชื่อเรียกที่ “คนอื่น” ใช้มักเป็นชื่อที่มีนัยในทางเหยียดหยาม ทำให้สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ รู้สึกไม่ดี อยากจะใช้ชื่อที่เรียกตนเองมากกว่า ซึ่งคณะทำงานมองว่าน่าจะเป็น “สิทธิพื้นฐาน” ของการเป็นมนุษย์

2. ชื่อเรียกชาติพันธุ์ของตนเองมีความชัดเจนว่าหมายถึงใคร มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างไร และตั้งถิ่นฐานอยู่แห่งใดมากกว่าชื่อที่คนอื่นเรียก ซึ่งมักจะมีความหมายเลื่อนลอย ไม่แน่ชัดว่าหมายถึงใคร

ภาพ-เยาวชนปกาเกอะญอ บ้านมอวาคี จ.เชียงใหม่

จากการรวบรวมงานวิจัยในฐานข้อมูลและหลักการจำแนกชื่อเรียกชาติพันธุ์ที่คนในใช้เรียกตนเอง พบว่า ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 62 กลุ่ม

ภาพ-สุภาษิตปกาเกอะญอ

การจำแนกกลุ่มชนมีลักษณะพิเศษกว่าการจำแนกสรรพสิ่งอื่นๆ

เพราะกลุ่มชนต่างๆ มีความรู้สึกนึกคิดและภาษาที่จะแสดงออกมาได้ว่า “คิดหรือรู้สึกว่าตัวเองเป็นใคร” ซึ่งการจำแนกตนเองนี้ อาจแตกต่างไปจากที่คนนอกจำแนกให้ ในการศึกษาเรื่องนี้นักมานุษยวิทยาจึงต้องเพิ่มมุมมองเรื่องจิตสำนึกและชื่อเรียกตัวเองของคนในกลุ่มชาติพันธุ์

ภาพ-สลากย้อม งานบุญของยอง จ.ลำพูน

มโนทัศน์ความหมายกลุ่มชาติพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่างๆ กัน

ในช่วงทศวรรษของ 2490-2510 ในสาขาวิชามานุษยวิทยา “กลุ่มชาติพันธุ์” คือ กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะแตกต่างจากกลุ่มชนอื่นๆ ซึ่งมักจะเป็นการกำหนดในเชิงวัตถุวิสัย โดยนักมานุษยวิทยาซึ่งสนใจในเรื่องมนุษย์และวัฒนธรรม

แต่ความหมายของ “กลุ่มชาติพันธุ์” ในช่วงหลังทศวรรษ 2510 ได้เน้นไปที่จิตสำนึกในการจำแนกชาติพันธุ์บนพื้นฐานของความแตกต่างทางวัฒนธรรมโดยตัวสมาชิกชาติพันธุ์แต่ละกลุ่มเป็นสำคัญ... (อ่านเพิ่มใน เกี่ยวกับโครงการ/คู่มือการใช้)

ภาพ-หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต บ้านของอูรักลาโว้ย

สนุก

วิชาคอมพิวเตอร์ของนักเรียน
ปกาเกอะญอ อ. แม่ลาน้อย
จ. แม่ฮ่องสอน

ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี

ข้าวไร่

ผลิตผลจากไร่หมุนเวียน
ของชาวโผล่ว (กะเหรี่ยงโปว์)
ต. ไล่โว่ อ.สังขละบุรี
จ. กาญจนบุรี

ด้าย

แม่บ้านปกาเกอะญอ
เตรียมด้ายทอผ้า
หินลาดใน จ. เชียงราย

ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์

ถั่วเน่า

อาหารและเครื่องปรุงหลัก
ของคนไต(ไทใหญ่)
จ.แม่ฮ่องสอน

ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์

ผู้หญิง

โผล่ว(กะเหรี่ยงโปว์)
บ้านไล่โว่
อ.สังขละบุรี
จ. กาญจนบุรี

ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ

บุญ

ประเพณีบุญข้าวใหม่
ชาวโผล่ว ต. ไล่โว่
อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรี

ภาพโดยศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ

ปอยส่างลอง แม่ฮ่องสอน

บรรพชาสามเณร
งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
จ.แม่ฮ่องสอน

ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

ปอยส่างลอง

บรรพชาสามเณร
งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
จ.แม่ฮ่องสอน

ภาพโดย เบญจพล วรรณถนอม

อลอง

จากพุทธประวัติ เจ้าชายสิทธัตถะ
ทรงละทิ้งทรัพย์ศฤงคารเข้าสู่
ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อแสวงหา
มรรคผลนิพพาน

ภาพโดย ดอกรัก พยัคศรี

สามเณร

จากส่างลองสู่สามเณร
บวชเรียนพระธรรมภาคฤดูร้อน

ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

พระพาราละแข่ง วัดหัวเวียง จ. แม่ฮ่องสอน

หล่อจำลองจาก “พระมหามุนี”
ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
ชาวแม่ฮ่องสอนถือว่าเป็นพระพุทธรูป
คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่ง

ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

เมตตา

จิตรกรรมพุทธประวัติศิลปะไต
วัดจองคำ-จองกลาง
จ. แม่ฮ่องสอน

วัดจองคำ-จองกลาง จ. แม่ฮ่องสอน

เสมือนสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
เมืองไตแม่ฮ่องสอน

ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

ใส

ม้งวัยเยาว์ ณ บ้านกิ่วกาญจน์
ต. ริมโขง อ. เชียงของ
จ. เชียงราย

ยิ้ม

แม้ชาวเลจะประสบปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
พื้นที่ทำประมง แต่ด้วยความหวัง....
ทำให้วันนี้ยังยิ้มได้

ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

ผสมผสาน

อาภรณ์ผสานผสมระหว่างผ้าทอปกาเกอญอกับเสื้อยืดจากสังคมเมือง
บ้านแม่ลาน้อย จ. แม่ฮ่องสอน
ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี

เกาะหลีเป๊ะ จ. สตูล

แผนที่ในเกาะหลีเป๊ะ
ถิ่นเดิมของชาวเลที่ ณ วันนี้
ถูกโอบล้อมด้วยรีสอร์ทการท่องเที่ยว

ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ จ. กาญจนบุรี

ไล่โว่ หรือที่แปลเป็นภาษาไทยว่า ผาหินแดง เป็นชุมชนคนโผล่งที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและผืนป่า
อาณาเขตของตำบลไล่โว่เป็นส่วนหนึ่งของป่าทุ่งใหญ่นเรศวรแถบอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี

ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ

การแข่งขันยิงหน้าไม้ของอาข่า

การแข่งขันยิงหน้าไม้ในเทศกาลโล้ชิงช้าของอาข่า ในวันที่ 13 กันยายน 2554 ที่บ้านสามแยกอีก้อ อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย

ข่าวชาติพันธุ์

วงเสวนาถกมุมมองกฎหมายปม “อุ้มบิลลี่” จัดระดมทุนช่วยครอบครัว
โพสเมื่อวันที่ 12 พ.ค. 2557 16:25 น.

เมื่อเวลา 14.00 น. วันที่ 11 พ.ค. ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร กลุ่มดินสอสี ชิ สุวิชาน โฮปแฟมิลี่ คีตาญชลี และเพื่อน จัดงาน “เราทุกคน คือ บิลลี่ - WE ALL BILLY” เพื่อสมทบทุนช่วยเหลือครอบครัว “บิลลี่” หรือนายพอละจี รักจงเจริญ นักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชน แกนนำชาวกะเหรี่ยงบางกลอย และสมาชิก อบต.ห้วยแม่เพรียง อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี ที่หายตัวไปตั้งแต่วันที่ 17 เม.ย. ที่ผ่านมา รวมถึงเพื่อสานต่อเจตนารมณ์ของบิลลี่ในการสร้างสรรค์ชุมชนโป่งลึก-บางกลอย และเพื่อส่งเสียงแทนบิลลี่ และคนชายขอบที่ไร้สิทธิไร้เสียงในวิถีชีวิตคนกับป่า ของกลุ่มชาติพันธ์

ภายในงาน จัด เสวนา “บิลลี่หาย:เปิดมุมมองกฎหมาย ความเท่าเทียม สิทธิชุมชน วิถีคนกับป่า” มีผู้เข้าร่วมเสวนา อาทิ สุฤทธิ์ มีบุญ ชนเผ่าจิตอาสาเทือกเขาตะนาวศรี นางอังคณา นีละไพจิตร ประธานมูลนิธิยุติธรรมเพื่อสันติภาพ นายสมชาย ปรีชาศิลปกุล อาจารย์คณะนิติศาสตร์ ม.เชียงใหม่ น.ส.วราภรณ์ อุทัยรังสี ทนายความ สมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน เป็นต้น

นายสมชาย กล่าวว่า การหายไปของบิลลี่วางอยู่บนปัญหาสองเรื่องใหญ่ คือ ระบบจัดการทรัพยากร และความเข้าใจต่อกลุ่มชาติพันธุ์ ตัวเลขครั้งสุดท้ายที่ตนอ่าน พบว่าในเมืองไทยมีคนอยู่ในพื้นที่ป่า 1.5 ล้านครอบครัว หรือมากกว่า 6 ล้านคน ซึ่งแน่น่อนอาจเป็นคนที่อพยพมาใหม่ แต่ส่วนหนึ่ง คือ คนที่ยังอยู่มาดั้งเดิม ระบบจัดการทรัพยากรของบ้านเราไม่เปิดให้ท้องถิ่น หรือชุมชนเข้ามามีอำนาจ เรื่องที่สอง คือ ทัศนะ หรือความเข้าใจที่สังคมมีต่อกลุ่มชาติพันธุ์ หรือชาวเขา ที่ถูกประทับให้เป็นผู้ทำปัญหามาอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็น เรื่องความมั่นคง ถูกสร้างภาพเป็นคอมมิวนิสต์ เรื่องสิ่งแวดล้อม ทำลายป่า และเรื่องยาเสพติด

นายสมชาย กล่าวต่อว่า ที่ภาคเหนือ ตนยังไม่ได้ยินว่ามีคนกะเหรี่ยง หรือใครถูกอุ้ม ซึ่งไม่ได้หมายความว่าเจ้าหน้าที่ป่าไม้ใจดี แต่น่าจะเป็นเพราะมีการสร้างเครือข่ายกันอย่างเข็มแข็งระหว่างชาวบ้านในพื้นที่ และเครือข่ายต่างๆ เรื่องในป่า ถูกดึงมาไว้กลางแจ้ง ทำให้เจ้าหน้าที่รัฐเองก็ไม่กล้าทำอะไรมาก สำหรับการต่อสู้ในพื้นที่แก่งกระจาน จึงอยากคนที่ทำงานในประเด็นนี้ ดึงกลุ่มต่างๆ มาเชื่อมกันให้เข้มแข็ง

นางอังคณา กล่าวต่อว่า คนที่ถูกทำให้หายไป มักถูกทำให้คลุมเครือ เช่น ถูกบอกว่าเป็นทนายโจรบ้าง บุกรุกป่า ค้ายาบ้าง ทำให้ถูกมองว่าสมควรแล้วที่หายไป กรณีนี้ มีความพยายามถูกทำให้หมดความชอบธรรมในการตามหาตัว โดยไม่ได้มองย้อนกลับไปถึงครอบครัว ลูกๆ ชุมชนของเขาว่าจะอยู่อย่างไร กรณีที่อธิบดีกรมคุ้มครองสิทธิไปพูดที่เจนีวา ว่าคดีนี้เหมือนคดีนายสมชายที่ไม่มีศพ ตนมองว่าเร็วเกินไปที่จะพูดเช่นนั้น เพราะเรายังไม่ได้ตามหาตัวบิลลี่อย่างจริงจัง รัฐต้องตามหาตัวให้เจอก่อนไม่ว่าจะอยู่ในสภาพใดก็ตาม อย่างน้อยที่สุด ผู้ที่น่าเชื่อว่ามีส่วนเกี่ยวข้อง ไม่ควรอยู่ในพื้นที่อีกต่อไป เพื่อให้พยานที่ยังอยู่ในพื้นที่มั่นใจในความปลอดภัย สามารถไปเป็นพยานได้ และสามารถเข้าไปค้นหาตัวในพื้นที่ที่คาดว่าบิลลี่จะอยู่ เราควรศึกษาข้อจำกัดในคดีนายสมชาย มาใช้ในกรณีนี้ หากนายชัยวัฒน์ ลิ้มลิขิตอักษร หัวหน้าอุทยานฯได้ย้ายออกนอกพื้นที่ ก็จะเป็นโอกาสให้นายชัยวัฒน์ได้พิสูจน์ความบริสุทธิ์ด้วย

นางอังคณา กล่าวต่อว่า ขอให้มีกฎหมายที่คุ้มครองบุคคลทุกคน ไม่ว่าจะชาติพันธุ์ ศาสนา จะเห็นต่าง หรือเห็นตามรัฐก็ตาม ขอให้ไทยเร่งแก้กฎหมายไทย เพื่อให้สอดคล้องกับ อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองบุคคลทุกคนมิให้สูญหาย และถูกบังคับฯ ของสหประชาชาติ และให้ไทยลงนามสัตยาบันดังกล่าว เพื่อจะได้คุ้มครองบุคคลใดๆที่ถูกทำให้สูญหายเหมือนที่ผ่านมา ซึ่งการลงนามอนุสัญญาฯ ดังกล่าว จะทำให้ มีการนับอายุความของคดี หลังจากเจอตัวผู้สูญหายไม่ว่าจะในสภาพใดก็ตาม รวมถึงจะมีการนิยามคำว่า "เหยื่อ" ครอบคลุมถึงครอบครัว และพยาน ที่จะได้รับความคุ้มครอง มีการกำหนดการเยียวยาอย่างเหมาะสม ไปจนถึงการให้มีองค์กรอิสระตรวจสอบข้อเท็จจริง

น.ส.วราภรณ์ กล่าวว่า บิลลี่เป็นผู้ประสานงานระหว่างชาวบ้านกับสภาทนายความ เรื่องคดีที่ชาวบ้านเป็นผู้ฟ้องเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ในข้อหาเผาบ้านกะเหรี่ยง เมื่อสองสามปีที่ผ่านมากับคนในหมู่บ้าน การหายตัวไปของบิลลี่ จึงเป็นอุปสรรคต่อการพาชาวบ้านไปขึ้นศาลในอนาคต ทั้งนี้ ตนขอตั้งข้อสังเกตไปถึง ต้นสังกัดของอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานด้วยว่า กรณีกระทิงตายที่อุทยานแห่งชาติกุยบุรีนั้น มีการย้ายหัวหน้าอุทยานฯ โดยทันที แต่ในพื้นที่แก่งกระจาน เกิดมาหลายเหตุการณ์แล้ว ไม่ว่าจะเป็นกรณีเผาบ้านกะเหรี่ยง ยิงอาจารย์ป๊อด ไปจนถึงกรณีช้างตาย แต่ยังไม่มีการย้ายเจ้าหน้าที่เลย

ด้านน.ส.พรสุข พนารัตนดอนชัย ชาวปกาเกอะญอ จากบ้านแม่ซา อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ที่เดินทางมาร่วมงาน กล่าวว่า ตอนที่ทราบข่าวรู้สึกตกใจ เชื่อว่าหลายคนเสียขวัญ และกำลังใจในฐานะที่เป็นเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน เพราะบิลลี่เองก็เป็นถึงสมาชิกอบต. ถือเป็นข้าราชการคนหนึ่ง แต่กลับถูกอำนาจมืดของรัฐอุ้มหายไป ซึ่งตนเชื่อว่าสาเหตุที่บิลลี่ถูกอุ้มหายไป เกี่ยวข้องกับคดีความระหว่างพี่น้องปกาเกอะญอ และอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จากนี้ ขอให้เจ้าหน้าที่เอาตัวคนผิดมาลงโทษให้ได้

ผู้สื่อข่าว รายงานว่า นอกจากการเสวนาแล้ว ภายในงานยังมีกิจกรรมต่างๆ อาทิ การฉายหนังสั้น เรื่อง “วิถีชีวิต The way of lives” ซึ่งเป็นผลงานของบิลลี่ และชาวบ้านโป่งลึก-บางกลอย ทำร่วมกับมูลนิธิเพื่อนไร้พรมแดน ศูนย์ศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา ม.เชียงใหม่ กิจกรรมเดี่ยวละครสั้น โดย วรรณศักดิ์ ศิริหล้า การแสดงดนตรี โดย วงโฮปแฟมิลี่ การแสดงดนตรี และอ่านบทกวี ปกาเกอะญอ โดย ชิ สุวิชาน และเพื่อน ไปจนถึงกิจกรรม “ก๊อ เก่อ ลา” พิธีเรียกขวัญของชาวปกาเกอะญอ ประดับโมบายกะเหรี่ยง “พาบิลลี่กลับบ้าน”

http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=TVRNNU9UZ3hNelE1Tmc9PQ%3D%3D

ย้อนกลับ

ฐานข้อมูลอื่นๆของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร

ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย
จารึกในประเทศไทย
จดหมายเหตุทางมานุษยวิทยา
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
หนังสือเก่าชาวสยาม
ข่าวมานุษยวิทยา
ICH Learning Resources
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย
ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่นในประเทศไทย
ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

	เมนูหลักภายในเว็บไซต์
	หน้าหลัก งานวิจัยชาติพันธุ์ในประเทศไทย บทความชาติพันธุ์ ข่าวชาติพันธุ์ เครือข่ายชาติพันธุ์ เกี่ยวกับเรา

	เมนูหลักภายในเว็บไซต์
	ข้อมูลโครงการ ทีมงาน ติดต่อเรา ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร

	ช่วยเหลือ
	กฏกติกาและมารยาท แบบสอบถาม คำถามที่พบบ่อย

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เลขที่ 20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170
Tel. +66 2 8809429 | Fax. +66 2 8809332 | E-mail. webmaster@sac.or.th

Truehits.net